Friedrich von Schiller

Johann Christoph Friedrich (von) Schiller est un poèta e escrivan alemand, nascut lo 10 de novembre de 1759 a Marbach am Neckar e mòrt lo 9 de mai de 1805 a Weimar.

Friedrich Schiller
imatge:Anton Graff - Friedrich Schiller.jpg
Retrach de Schiller per Anton Graff (1785).
Nom de naissença(de) Johann Christoph Friedrich Schiller Modifica el valor a Wikidata
Naissença10 de novembre de 1759, Marbach am Neckar
Decès9 de mai de 1805, Weimar
Genreromantisme alemand

Biografia modificar

 
Charlotte von Lengefeld

Johann Christoph Friedrich Schiller[1] nasquèt en 1759 à Marbach am Neckar, en Alemanha, d’un paire militar dins las armadas del Wurtemberg. Unes ans mai tard, vèrs 1766 sa familha s’installa  Ludwigsborg e i demora fins a 1780. Pasemens se passa son enfança e sa jovença dins una cèrta pauretat, atrai l'atension del duc de Wurtemberg, Carles II, que li prepausa d'integrar los rengs dins l'establiment qu'aviá creat, la Karlsschule. En 1773, Schiller comença a estudiar lo drech e a partir de 1775 la medecina.

En 1780, esciu son Diplomarbeit (memòri de fin d’estudis) e ven mètge militar a Stuttgart. En 1781, publica Die Räuber (Los raubaires) anonimament. En 1782, Schiller, mètge militar, es emprisonat un temps a Asperg per causa d’alunhament non autorizat (gaireben de la desercion). Èra anar escochar a Mannheim la représencation de sa pèça Die Räuber sens autorizacion.

En 1783, trabalha coma bibliotecari e obten un contrate fins a 1785 coma poèta de teatre a Mannheim. Pendent d'anadas, es sempre en demeantjaments (Leipzig, Dresde, Weimar) e encontra pel primièr còp Goethe en 1788. A la fin d'aqueste an, ven professor d’istòri e filosofia a Jena ont s’installa l’an seguent. Escriu d'òbras istoricas. Sinpatiza alara amb un autre personatge celèbre de son temps: Wilhelm von Humboldt.

 
Schiller sul lièch de mòrt, per Ferdinand Jagemann.

En 1790, esposa Charlotte von Lengefeld. En 1791, ven pensionari del prince Fredrich Cristian d’Augustenborg. En 1794, Goethe lo mena a escriure pel jornalisme satiric. Lo 26 agost de 1792, la França de la Revolucion francesa li dona la citudanetat francesa[2], a la seguida de sos fòrça escrichs contra lis tirans; l'apren pas qu'en 1798. En 1799, torna a Weimar ont Goethe le convenç d’escriure de novèlas pèças de teatre. Pren amb Goethe lo cap del teatre de la Cort grand-ducala se plaça lèu a la punta de la scèna teatrala alemanda, permetent una renaissença del genre dramatic. En 1802, es anoblit: la particula von es aponduda a son nom. Demora a Weimar fins a sa mòrt de la tuberculòsi, a l'edat de 45 ans.


Òbras modificar

Òbras dramaticas modificar

Pròsa modificar

Òbras liricas modificar

Escrichs filosofics modificar

Òbras istoricas modificar

Traduccions e adaptacions modificar

Publicacions en revistas modificar

Correspondéncia modificar

  • Letras a Körner, Gulhèm de Humboldt, Goethe, etc.

Recepcion modificar

 
Johann Christoph Friedrich Schiller

Los problèmas que tracha l’òbra de Schiller, que sián politics, etics o tot simplament estetics, contribuiguèron de biais màger a l’avançada de las idèas a la fin del sègle XVIII. Encara mai que Goethe, influencièt lo romantisme alemand. Dins los ans darrièr de sa vida, Schiller volava dotar l’Alemanha d’un « classicisme » qu’aviá pas conegut. Traduch la Phèdre de Racine per Weimar, e emprunta de metòdes dramatics a la tragèdia grèga. D’ont son doble estatut de classic e de romantic, e sa plaça centrala dins la literatura alemanda e europèa.

D'entre los grands admirators de Schiller, i a Fiodor Dostoievskii mas tanben Ludwig van Beethoven, Giuseppe Verdi, Thomas Mann e Victor Hugo.

Nòtas e referéncias modificar

  1. La particula foguèt aponduda en 1802.
  2. Décret du 26 août 1792.

Bibliografia modificar

  • De la grâce et de la dignité, traduit de l'allemand par Adolphe Régnier, 1998.
  • Du sublime, Éditions Sulliver, 2005. Ce volume inclut Fragment sur le sublime et Du pathétique (1793) ; Sur les limites du beau, Sur le danger des mœurs esthétiques et Sur l'utilité morale des mœurs esthétiques (1795) et Du sublime (1798).

Fonts modificar

  • Pierre-Aubin Paillart, Étude littéraire sur les tragédies de Schiller (traduction en vers de M. Th. Braun), par M. Paillart, 1867.

Vejatz tanben modificar

Articles connèxes modificar

Ligams extèrnes modificar