Drech de l'Union Europèa

Lo drech de l'Union Europèa compren las règlas de drech qu'es fondada l'Union Europèa (UE) e las règlas qu'edicta.

Avant la dintrada en vigor del Tractat de Lisbona, lo 1^èr de decembre de 2009, lo drech de l'Union europèa comprenia lo drech comunautari (o drech de las Comunautats Europèas) atal que de proceduras de cooperacion coma la politica estrangièra e de securitat comuna (PESC) e la cooperacion policièra e judiciària en matièra penala (CPJP). Aprèp aquela data, lo tractat aboliguèt l'estructura en pilar de l'Union que s'èra dotada de la personalitat juridica coma qu'eretièra de las Comunautats, per consequent la nocion de drech comunautari venguèt obsolèta mas demòra utilizada per designar la jurisprudéncia anteriora del Tribunal.

Lo drech de l'Union europèa se deu pas confondre amb lo drech del Conselh d'Euròpa, organizacion internacionala distincta de l'UE, que compren entre autre la Convencion Europèa dels Dreches de l'Òme e la jurisprudéncia de la Cort europèa dels drechs de l'òme, qu'interprèta la Convencion.

L'especificitat del drech comunautari es d'èsser «un sistèma juridic pròpri, integrat als sistèmas juridics dels Estats membres» (arrèst Costa contra ENEL, 1964), es a dire que s'aplica imediatament e conferís als particulars de drechs que pòdon invocar en justícia, quitament contra una règla nacionala que respecta pas la règla comunautària.

Es la Cort de justícia de l'Union Europèa, situada al Luxemborg, que garantís de l'aplicacion del drech comunautari. Aquela font es teoricament subsidiària.

En efècte, la competéncia legislativa de la Comunautat es encastrada pel principi de subsidiaritat, per que la comunautat n'agís sonque se e dins la mesura que los objectius de l'accion projectada pòdon pas èsser realizats de biais sufisent pels Etats membres.

Dins aquela limita, aquela font projècta doas menas de tèxtes, de reglaments e de directivas, que penetran amb una fòrça inegale. Las institucions del drech comunautari emetan tanben de decisions, de recomandacions e avís qu'an fòrça juridica obligatòria pels Estats membres per çò que concerna las decisions, constat de mesurar pels avís e recomandacions.

Las fonts del drech de l'Union Europèa

Se distria lo drech de l'Union Europèa primari (o drech originari), compausat de diverses tractats e lo drech derivat, ensems d'actes pres per las institucions europèas conformament a aqueles tractats. Fin finala la jurisprudéncia de la CJCE ten un ròtle important d'entre las fonts del drech de l'Union Europèa.

Lo drech de l'Union Europèa primari

• Tractat de París del 18 d'abril de 1951, instituent la CECA, Comunautat Europèa del Carbon e de l'Acièr. Aquel tractat, conclutz per un periòde de 50 ans, expirèt en 2002 e produsent doncas pas mai d'efècte.
• Tractat de Roma del 25 de març de 1957 instituent la CEE, Comunautat Economica Europèa.
• Tractat Euratom del 25 de mars de 1957 instituent la CEEA, Comunautat Europèa de l'Energia Atomica (Euratom).

Que se cal apondre los mai tractats que modifiquèron e completats aqueles tractats fondators:

• Tractat de fusion de las Comunautats Europèas del 8 d'abril de 1965
• Tractat de Luxemborg del 22 d'abril de 1970 modificant las competéncias budgetàrias
• Acte Unic Europèu
• Tractat de Maastricht
• Tractat d'Amsterdam
• Tractat de Niça
• Tractat de Lisbona

Las disposicions d'aqueles tractats son gaireben totas gropadas dins dos tractats:

• Traitat sus l'Union Europèa (tractat UE), creat pel tractat de Maastricht.
• Tractat de fusion de las Comunautats Europèas (tractat FUE), ancienament tractat instituent la Comunautat Europèa (tractat CE), que correspond al tractat de Roma-1 renomenat pel tractat de Maastricht puèi pel tractat de Lisbona.

Lo drech de l'Union Europèa derivat

Lo drech de l'Union Europèa derivat es compausat de las autras fonts de drech de l'Union, definidas dins l'article 288 TFUE - ancian article 249 CE :

• reglaments, equivalent de las leis nacionalas al nivèl de l'Union: establisson de normas aplicablas dirèctament dins cada Estat.
• directivas, d'estatut juridic original: destinadas a totes los Estats o a vegada per qualques uns, definisson d'objectius obligatòris mas daissant en principi los Estats liures suls mejan a emplegar, dins un delai determinat.
• decisions, obligatòrias per un nombre limitat de destinataris.
• recomandacions e avís, que ligan pas los Estats que s'adreçan. La Cort de justícia de l'Union Europèa estima pasmens qu'una recomandacion pòt servir a l'interpretacion del drech nacional o de l'Union.

Aquel drech derivat es, de luènh, lo drech mai abondant. Avant la dintrada en vigor del tractat de Lisbona, la mai granda partida del drech derivat veniá del primièr pilar de l'Union Europèa, en consequéncia de l'aplicacion del tractat de Maastricht.

La jurisprudéncia

La jurisprudéncia compren los arrèsts de las tres jurisdiccions de la Cort de Justícia Europèa : la Cort de Justícia, lo Tribunal de Primièra Instancia e lo Tribunal de la Foncion Publica. Aqueles arrèsts son prononciats entre autre dins l'encastre de recors introdusits per las institucions europèas, pels tribunals nacionals dels Estats membres o per de particulars. La Cort de Justícia a una competéncia d'apèl suls dos tribunals.

Aquela jurisprudéncia es fòrça importanta perque los tractats abordan de subjècts fòrça vastes mas sens formular de disposicions totjorn fòrça precisas, permet d'assegurar una interpretacion unificada dels tractats al nivèl europèu. La jurisprudéncia de la Cort de justícia es tanben reconeguda per aver participat fòrça a la capitada del mercat interior.

Las evolucions del tractat de Roma de 2004, puèi de Lisbona en 2007

Los Estats membres signèron un Tractat establissent una Constitucion Europèa a Roma lo 29 d'octobre de 2004. La seuna ratificacion foguèt suspenduda seguida a l'escaç dels referendums en França e als Païses Bassses en 2005. Aquel traitat auriá modificat las fonts du drech comunautari derivat en prenent acte de la natura quasilegislativa de qualques d'aquela fonts. Los reglaments serián estats divisits en doas categorias: las leis europèas e los reglaments.

Lo tractat de Lisbona, dintrat en vigor lo 1^èr de decembre de 2009 abandona aquelas modificacions, e consèrve las denominacions de "reglaments", "directivas" e "decisions".

Un òrdre juridic pròpri

L'ensems de las normas que constituís lo drech comunautari constituís un òrdre juridic distinct dels òrdres juridics nacionals. Entreten amb eles de rapòrts marcats per tres principis: autonomia sens separacion, primautat e efècte dirècte.

L’autonomia del drech de l'Union Europèa

Segon la formulacion de la Cort de justícia, lo drech comunautari forma un òrdre pròpri, distincte d'aquel dels Estats membres, eissit d'una font autonoma (arrèst van Gend en Loos de 1963 e arrèst Costa contra ENEL, 1964). Las normas europèa son integradas a l'òrdre juridic nacional mas conservent lor estatut e lor autoritat de normas comunautàrias.

Las normas comunautàrias son validas quina que siá las circonstàncias localas e quitament en preséncia de normas localas legalas, veire constitucionalas, contràrias (veire pasmens l'arrèst Bosphorus de 2005 per que la Cort Europèa dels drechs de l'Òme se declarèt competenta per verificar la conformitat d'actes d'aplicacions de las normas comunautàrias quand una marge nacionala d'apreciacion es daissada a l'Estat membre). Tanben, l'interpretacion d'aqielas normas deu èsser unificat al nivèl europèu: lo jutge nacional es pas liure d'interpretar la norma europèa diferentament del jutge d'un autre país.

Fins finala, al respècte del drech internacional, la Cort de Justícia Europèa consacrèt lo seu poder de contraròtle judiciari d'actes comunautaris pres en aplicacion de la resolucions del Conselh de seguritat de las Nacions Unidas ela meteis presas jol capítol VII (juridicament contrenhent) de la Carta de las Nacions unidas (Yassin Abdullah Kadi e Al Barakaat International Foundation / Conselh e Comission (2008)).

Lo principi de lprimautat suls drechs nacionals

Lo principi de primautat foguèt consacrat per l’Arrèst Costa contra ENEL de la CJCE del 15 de julhet de 1964 (af. 6/64). L’apòrt d'aquel arrèst es primordial. En efècte, la Cort consacrèt un principi non contengut dins los tractats comunautaris e pasmenst fondamental perque significa que la primautat beneficia a totas las normas comunautaris e s’exercís al subjècte de totas las normas nacionalas.

La Cort deduguèt d'aquel principi d’un rasonament repausant sus tres arguments:

• L’aplicabilitat imediata (es a dire lo fach que lo drech comunautari s’intègra de plan drech e coma es dins l’òrdre juridic intèrne dels Estats membres) coma l’aplicabilitat dirècta ou efècte dirècte (es a dire lo fach que lo drech comunautari creat dins lo patrimòni dels particulars dels drechs que las jurisdiccions nacionalas devon salvagardar) seriá sens efècte s'un Estat poiriá s’i sostraire en adoptant un acte legislatiu opausat als tèxtes comunautaris.
• lo sistèma comunautari es basat sus un principi de partatge de las competéncias entre la CE e los Estats membres. De biais que se los Estats poirián adoptar de tèxtes intèrnes contraris al drech comunautari, e los far primar, aquò tornariá a negar las partatges de competéncias qu’an sobeiranament acceptat.
• se cada Estat poiriá rebutar l’aplicacion de normas del drech comunautari per l’adopcion de normas intèrnes, aquò dantjariá l’indispensabla uniformitat d’aplicacion del drech comunautari.

La primautat es atal una « condicion existenciala » (P. Pescatore) del drech comunautari que pòt pas existir coma drech sonque a condicion de poder pas èsser mes en escaç pel drech dels Estats membres.

Pasmens, nombre d’Estats membres refusan a adoptar la tèsi desvolopada per la Cort. França, entre autres, considèra que la Constitucion es la norma suprèma e doncas superiora al drech comunautari. L’afrontament entre corts constitucionalas nacionalas e CJCE coneguèt doas estapas:

• la primièra dins los ans 1970 al subjècte de la proteccion dels drechs fondamentals
• la segonda encara d'actualitat sus la question de la sobeiranetat

L’efècte dirècte de qualques normas europèas

Se dich qu'una norma europèa, per exemple un reglament o una directiva, a un « efècte dirècte » quand es dirèctament invocable per un particular a l'occasion d'un litigi. L'efècte dirècte es « vertical » quand lo particular pòt utilizar aquela norma contra un Estat. Es « orizontal » se lo particular pòt se ne prevaler contra un autre particular.

Lo principi d'aplicabilitat dirècte es afirmat dins la jurisprudéncia comunautària dins l'arrèst "Van Gend en Loos c/ administracion fiscala neerlandesa" del 5/02/1963. I es afirmat qu'un ciutadan pòt invocar une norma communautària dins un litigi l'oposant a la seuna Administracion. En l'espècia, s'agissiá de la part d'un transportaire de contestar dels drechs de doana qu'avián estat mantenguts per l'Administracion neerlandesa alara que l'article 12 del tractat de Roma l'enebiá. Aquel principi es tanben invocable dins un litigi oposant dos particulars (arrèst Defrere, 8/04/1976, en l'espècia sus la proïbicion de tota discriminacion entre trabalhadors feminins e masculins).

Se las normas europèas benefician totas de la primautat del drech comunautari, son pas totas d'efècte dirècte. D'un biais general, la Cort de Justícia Europèa examina lo contengut de l'acte. S'una disposicion es sufisentament precisa e incondicionala, pòt èsser invocada pels particulars. La Cort de justícia indica tradicionalament que cal considerar « l'esperit, l'economia e lis tèrmes » de cada disposicion. Qualques elements d'aquel regime dependon pasmens de la denominacion de l'acte: reglament, directiva, acòrdi internacional conclutz per la Comunautat.

Lo principi de l'efècte dirècte, de contunh met en avant per la Cort de justícia, contribuiguèt a assegurar l'efectivitat del drech comunautari.

Lo principi de l’efècte dirècte

La Cort de Justícia Europèa pausèt lo principi de l'efècte dirècte amb l'arrèst van Gend en Loos del 5 de febrièr de 1963. Affirmèt a l'occasion que las disposicions del tractat CE (alara tractat CEE) èran invocables per de particulars devant lors jurisdiccions nacionalas. En efècte, lo tractat instituiguèt segon ela un òrdre juridic novèl que los Estats an transferit definitivament lors competéncias dins qualques domènis. Los actes comunautaris pòdon doncas s'adreçar dirèctament als particulars. Dedutz del ròtle donat a la Cort de justícia per l'article 177 del tractat (actual article 234 CE) que lo drech comunautari pòt èsser invocat per un particular devant le jutge nacional.

L'efècte dirècte es reconegut pel reglament comunautari, qu'es per definicion « dirèctament aplicable dins totes Estat membre » (article 249 CE). Es lo meteis per las decisions que los particulars son destinataris. Los acòrdis internacionals conclusits per la Comunautat europèa son tanben invocables per de particulars, segon la Cort de justícia, per de disposicions sufisentament precisas e incondicionalas.

Pòdan las directivas aver un efècte dirècte ?

La situacion es mai incertana per las directivas comunautàrias. La posicion de la Cort de justícia es diferenta sua aquel punt d'aquela de qualques jurisdiccions nacionalas.

La question se pausa a l'eissida del periòde fixat per la directiva per la transposicion de la seunas disposicions en drech intèrne. Pòdon los particulars, se l'Estat a pas pres las mesuras de transposicion d'una directiva, se prevaler dels drechs que lor donariá de disposicions d'aquela directiva?

Una lectura literala de l'art 288 TFUE (ex-art 249 TCE) mena qualques jurisdiccions nacionalas a considerar que las directivas pòdon pas aver d'efècte dirècte: la directiva «liga tot Estat membre destinatari» e creariá doncas de drechs e obligacions sonque pels Estats. Es la posicion expausada pel Conselh d'Estat francés dempuèi l'arrèst Cohn-Bendit del 22 de decembre de 1978. Lo 30 d'octobre de 2009, lo Consemh d'Estat dins la seuna formacion en assemblada, tornèt sus l'arrèst Cohn-Bendit per consacrar la plena aplicacion de las directivas suls actes individuals.

Òr, lo particular pòt aver interèst a la mise en òbra d'una directiva comunautari. La Cort de justícia afirma, ela, que la directiva pòt aver d'efèctes juridics pels particulars, veire per d'Estats non destinataris de la directiva. S'agís, segon los tèrmes de l'arrèst Van Duyn del 4 de decembre de 1974, d'assegurar l'« efècte util » de la directiva, es a dire la mesa en òbra efectiva. Aquò encora torna prene lo critèri de « la natura, l'economia e los tèrmes » de las disposicions concernadas.

Pasmens, la Cort de justícia n'admet qu'un efècte dirècte vertical: conformament a l'art 288 TFUE (ex-art 249 TCE), una directiva « liga tot Estat membre » e ne produtz doncas pas d'obligacion a la carga dels particulars. Atal refusèt d'accordar a un particular la possibilitat de se prevaler contra una entrepresa d'una disposicion d'una directiva non transposada dins lo drech nacional.

Los recors contenciós

Lo tractat CE crea cinc principals recors e accions permetent d'assegurar l'aplicacion efectiva del drech comunautari.

L'ajornament prejudicial

Fondament	(article 234 CE) art 267 TFUE
Dubèrt a	tot jutge nacional per viá prejudiciala

L'ajornament prejudicial permet a un jutge nacional d'interrogar la CJCE quand un punt de drech comunautari se pausa dins lo debanament d'un procès. L'objècte de l'ajornament prejudicial es d'assegurar l'unitat d'aplicacion del drech comunautari dins l'ensems dels Estats membres. I a dos principals camps d'aplicacion:

• l'interpretacion del drech comunautari primari e del drech derivat (ex: un article del tractat CE o un reglament comunautari).
• la validitat o la non validitat d'un acte comunautari, drech comunautari derivat (ex: Es directiva conforma als tractats europèus o als principis generals del drech comunautaris?).

Segon l'article 234 CE, aquela sasina es facultativa per las jurisdiccions qu'an pas de darrièr ressòrt (jutges del fons que la decision es susceptibla d'apèl o de cassacion al nivèl nacional). Es al contrari obligatòri per las jurisdiccions de darrièr ressòrt coma la Cort de cassacion o lo Conselh d'Estat en França.

Pels ajornaments en interpretacion, de jurixdiccions nacionalas de darrièr ressòrt estiman qu'an pas totjorn l'obligacion d'ajornar. Lo Conselh d'Estat francés fa una aplicacion larga de la teoria de « l'acte clar » segon que lo jurge nacional es tengut de portar la question a la Cort de justícia sonque s'exista una dificultat vertadièra d'interpretacion o de validitat.

La Cort de justícia reconeis al jutge nacional la possibilitat de far pas usatge de l'ajornament prejudicial se la règla de drech comunautari daissa cap de plaça a cap dopte rasonable. Mas aquel arrèst valida pas la teoria de l'acte clar perque encastra de biais estricte aquela possibilitat. Lo jurge national deu en particular tenir compte dels riscs de divergéncias d'interpretacion dugudas a las diferentas versions lenguisticas, las nocions juridicas pròprias al drech comunautari.

L'objectiu es d'evitar tota divergéncia de jurisprudéncia entre las jurisdiccions intèrnes dels Estats membres. Pels ajornaments en apreciacion de validitat, la Cort estimèt que las jurisdiccions nacionalas pòdon en cap de cas declarar invalid un acte comunautari, poder qu'aparten pas qu'a la Cort de justícia d'esperela. Sola la Cort de justícia, per exemple dins un ajornament prejudicial o d'un ajornament en anulacion, pòt declarar invalid un acte comunautari.

La resonsa de la Cort s'impausa en mai del jutge nacional que li pausèt la question dins l'encastre de l'afar concernada, mas tanben a totas las jurisdiccions nacionalas dels Estats membres: totes deurán interpretar las règlas de drech comunautari dins lo meteis sens que la Cort de justícia.

L'ajornament per annulacion

Fondament

articles 230 e 231 CE

Dubèrt a

Requerents privilegiats: los Estats membres, lo Conselh, la Comission, lo Parlament europèu dempuèi lo Tractat de Niça (contra tot acte comunautari ayant dels efèctes juridics) Requerents miègprivilegiats: la Cort dels Comptes, la Banca centrala europèa (recors tenent a la salvegardiá de lors prerogativas) Requerents individuals: tota persona fisica o morala (contra une decision que la concerna dirèctament e individualament)

L'ajornament en caréncia

Fondament	article 232 CE
Dubèrt a	Estats membres, institucions de la Comunautat e personas fisicas e moralas
Contra	lo Parlament europèu, lo Conselh o la Comission quand s'abstenon de prene un acte previst pel tractat CE

L'accion en mancament

Fondament	articles 226 a 228 CE
Dubèrt a	Comission o (teoricament) Estats membres
Contra	un Estat membre, per mancament a une obligacion que li incomba en vertut del tractat CE

Aquel recors pòt èsser iniciat per la Comission Europèa (article 226 TCE). Aprèp aver mes en mesura l’Estat en question de presentar las seunas observacions, la Comission emetrá un avís motivat que l’Estat se deurá conformar. Dins aquel cas, la Comission poiriá sasir la Cort de Justícia Europèa.

Del fach de l’article 227 CE, l’Estat pòt tanben èsser a l’origina del recors en mancament. Dins aquel cas, l’Estat deuriá de per avant sasir la Comission que poirá emetre un avís dins un delai de 3 meses. Pasmens, l’abséncia d’avís fa pas obstacle a la sasina de la CJUE.

L’article 228 CE prevei doas proceduras diferentas.

• recors en constatacion: ppel biais de l’art. 228-1, lo jutge pòt pas que « reconeisser » qu’un Etat manquèt una de las seunas obligacions. L’Estat es alara tengut de prene las mesuras que compòrta l’execucion de l’arrèst de la Cort dins los delais mai corts.
• recors en sanccion pecuniària: l’art. 228-2 permet una sanccion per nonexecucion, execudion incorrècta o incomplèta d’un arrèst de la CJCE. Sèm alara dins l’ipotèsi d’un mancament sus mancament. La Cort dins aquel encastre, poirá condamnar l’Estat recalcitrant al pagament d’una multa o d’una astrencha. La nòva sasina de la Cort poirá se far pas qu'a l’iniciativa de la Comission, aprèp avís motivat (qu'es indicat la multa o l’astrencha qu’estima adaptada dins las circonstanças de l’espècia) fixant un delai a l’Estat per restablir la situacion.

Atal, lo contenciós de l’article 228 CE será o declaratòri o repressiu.

A l’origina, existissiá sonque la constatacion en mancament mas sens sanccion. Du fach de la multiplicacion dels mancaments sus mancament, la Cort demandèt una reforma del recors en mancament ; reforma qu’obtenguèt amb l’adopcion del TUE 92 qu'instituiguèt aquela procedura dins l’article 228§2.

L'accion en responsabilitat

Fondament	article 288 CE
Dubèrt a	tota persona, institucion o Estat podent far estat d'un prejudici
Contra	las institucions o los agents de la Comunautat

Las libertats de circulacion del drech de l'Union Europèa

L'article 26 TFUE, ancian article 14 CE, prevei l'instauracion entre los Estats membres d'un mercat interior caracterizat per la liure circulacion:

• de las merças,
• de las personas,
• dels servicis,
• dels capitals.

N.B. : las references seguentas concernan lo tractat CE e son pas encora mesas a jorn aprèp la dintrada en vigor del tractat de Lisbona.

La liura circulacion de las merças

Lo sistèma comunautari metèt en plaça un principi volent que l’ensems dels escambis de merças siá somes a la libertat de circulacion; savent qu'aquela libertat s’aplica «a tot produch, apreciable en argent e susceptible de formar l’objècte de transaccion comerciala».

Es garantida per dos dispositius distinctes: aquel dels articles 23 a 25 que visa e suprimir los obstacles tarifaris e aquel dels articles 28 a 30 que s’interessa a las limitacions quantitativas de las importacions e exportacions.

L’eradicacion dels obstacles tarifaris

Los articles 23 a 25 eradicant los obstacles tarifaris prevei:

• «l’interdiccion, entre los Estats membres, dels drechs de doana a l’importacion e a l’exportacion e de totas taxas d’efècte equivalent»
• «l’adopcion d’un tarif doanièr comun dins lors relacions amb los païses tèrces»

Los articles 23 a 25 del TCE an vocacion a s’aplicar tant als produchs que sont originaris d'Etats membres qu’aqueles que se trapan en liura practica dins los Estats membres.

La definicion d’un produch en liura practica es pausada a l’article 24 CE. Un produch en liura practica es doncas un produch originari d’un Estat tèrç a l’Union europèa, qu'emplís tres condicions:

• las formalitats d’importacion son acomplidas
• los drechs de doanas e taxas d’efècte equivalent son percebuts per l’un dels Estats membres a la dintrada sul territòri comunautari
• Aguèt pas de remesa totala o parciala d'aqueles drechs o taxas

Lo produch mes en liura practica es atal assimilat a un produch fabricat dins la Comunautat europèa e beneficia doncas tanben de la liura circulacion de las merças.

Existís dos tipes d'obstacles tarifaris:

• los tarifs doanièrs e taxas equivalentas (article 25 CE)
• las imposicions interioras discriminatòrias (article 90 CE)

Los tarifs doanièrs e taxas aquivalentas (article 25 CE)

«Los drech de doana a l'importacion e a l'exportacion o taxes d'efècte equivalent son enebis entre los Estats membres. Aquela interdiccion s'aplica tanben als dreches de doana de caractèr fiscal.»Article 25 TCE

Als tèrmes de l’article 25 CE, totes tarifs doanièrs e taxas d’efècte equivalent devon èsser eradicadas.

Al subjècte dels drechs de doana:

L’interdiccion concerna los drechs a l’importacion mas tanben los drechs a l’exportacion que van frapar los produchs originaris d’un Estat membre mas tanben lis produchs mes en liura practica.

Al subjècte de las taxas d’efècte equivalent als drech de doana (TEE):

Per èsser estimada equivalenta a un drech de doana, la taxa se compren per tota carga pecuniària, quitament minima, autre qu’un tarif doanièr d'esperel, imposada per un Estat membre o per una collectivitat competenta d'aquel (Carbonati, 2004) e aquò, quinas que sián la seuna apelacion e la seuna tecnica.

Atal, una TEE vendrá frapar las merças nacionalas o estrangièras en rason del fach que passan la frontièra, en augmentant lor còst de retorn final.

Pauc impòrta qu’exercís cap d'efècte discriminatòri o protector. Quitament, cap de justificacion sociala, embientala o culturala (o mai) se pòt avançar. Es una interdiccion totala de las TEE. La sola excepcion concerna la carga pecuniàriae que viseriá a l'estricta « remuneracion d’un servici, pron identifiable e efectivament rendut a l’operator economic » (Cadsky, 1975).

Las imposicions interioras discriminatòrias (article 90 CE)

«Cap d'Estat membre frapa dirèctament o indirèctament los produchs dels autres Estats membres d'imposicions interioras, de quina natura que siá, superioras a aquelas que frapan dirèctament o indirèctament los produchs nacionals similaris.

E mai, cap d'Estat membre frapa los produchs dels autres Estats membres d'imposicions interioras de natura a aprar indirèctament d'autres produccions».Article 90 TCE

La condamnacion per l’article 90 CE de las imposicions interioras discriminatòrias ven completar la precedenta, atal qu'una meteissa imposicion pòt pas apartenir a l'encòp a las doas categorias. Aquí, sèm dins l'encastre de las discriminacions fiscalas.

Atal, l’article 90 CE impausa una dobla proïbicion:

• alinea 1 : interdiccion de las imposicions interioras que menariá a sustaxar un produch importat al repècte d'un produch nacional similar;
• alinea 2 : interdiccion d’una sustaxacion d’un produch importat per tòca d'apara los autres produchs nacionals.

L’interdiccion dels obstacles quantitatius

L’interdiccion de las restriccions quantitativas e de las mesuras d’efècte equivalent a las restriccions quantitativas

Definicion

Los articles 28 e 29 CE (ara 34 e 35 TFUE) preveson l’interdiccion de las restriccions quantitatiaes (RQ) e de las mesuras d’efècte equivalent a la restriccions quantitativas (MEERQ) tant a l’importacion qu’a l’exportacion.

Aqueles dos tèxtes visan atal a la proïbicion dels quòtas o de mesuras visant a limitar quantitativament l’importacion ou l’exportacion de qualques merças.

La nocion de MEERQ foguèt definida per l’arrèst Dassonville de la CJCE del 11 de julhèt de 1974 : es une reglamentacion commerciala d’un Estat membre susceptible d’empachar dirèctament o indirèctament, dins l'actualitat o pobablament lo comèrci intracomunautari.

Camp d’aplicacion

Segon los articles 28 e 29 CE los RQ e MEERQ son enebits tant a l’importacion coma a l’exportacion. PAsmens, aquò val tanben pels produchs que son pas qu’en transit sul territòri d’un Estat membre.

Aquò ven explicitament de l’article 30 CE (que concerna la justificacion e doncas la legalitat de qualques restriccions). La Cort l’afirmèt tanben implicitament, dins l’arrèst « Comission contra França » del 9 de decembre de 1997 puèi explicitament dins l’arrèst « Schmidberger contra Republica d’Àustria » del 12 de junh de 2003.

E mai, se pausèt tanben la question de saber se podava i aver RQ o MEERQ dins lo cas d’inaccion de l’Estat membre. En efècte, visualisam aisidament l’idèa d’una accion positiva d’un Estat metent en plaça per exemple un quòta de merças autorizadas a l’importacion. Pasmens, una abstencion pòt aver lo meteis efècte.

Tal èra lo cas dins l’afar Comission contra França perque l’empachament èra pas lo fach de l’Estat mas de particulars. L’Estat francés, los sanccionavan pas, dametjava pas la liura circulacion de las merças.

La Cort tanben considerèt que las abstencions pòdon tanben constituir una MEERQ. Aquò ven doncas pas dirèctament de l’article 28 mas de la seuna lectura combinada amb l’article 10 TCE qu'obligavan los Estats membres a prene totas las mesuras generalas o particularas pròprias a acertar l’execucion de las obligacions venent del tractat e a s’abstenir de totas la mesuras susceptiblas de metre en perilh la realizacion de las tòcas del tractat.

Dins aquel domèni, un reglament de 1998 venguèt: lo tèrme « entravas a la libertat de circulacion » remplacèt MEERQ. De mai, prevei que l’inaccion pòt constituir una entrava e que lo simple transit es concernat per la nocion d’entrava.

La justificacion de las entravas

Per establir una infraccion al tractat, sufís pas qu’aja una restriccion de principi relevant dels articles 28 e seguents imputables a l’Estat membre. Una tala restriccion pòt èsser justificada sus la basa de l’article 30 CE o segon la linha jurisprudenciala « Cassis de Dijon »

L’article 30 TCE

Segon l’article 30 CE, los articles 28 e 29 fan pas obstacle a « la interdiccions o restriccions d’importacion, d’exportacion, de transit, justificadas per de rasons de moralitat publica, d’òrdre public, de securitat publica, de proteccion de la santat e de la vida de las personas e dels animals o de preservacion dels vegetals, de proteccion dels tresaurs nacionals avent una valor artistica, istorica o arqueologica o de proteccion de la proprietat industriala e comerciala ». Aquò val, a condicion que constituisson « ni un mejan de discriminacion arbitrària ni una restriccion amagada dins lo comèrci entre los Estats membres ».

La jurisprudéncia presisa las conditions d’aplicabilitat e d’aplicacion d'aquel article. Atal:

• se constatam que la mesura constituís una RQ o una MEERQ
• la mesura deu èsser necessària per aténher los objectius visats pel Tractat
• Deu pas existir d’armonizacion dins lo domèni en causa (dins aquel cas es lo tèxte especial que s’aplica).

Pòt doncas s’agir tanben una mesura indistinctament aplicabla, coma d'una mesura que visa pas que las importacions o exportacions. En mai, la justificacion será acceptada se la mesura es apta, necessària e proporcionada; la cara de la pròva ven a l’Estat autor de la mesura.

L’arrèst « Cassis de Dijon »

L’arrèst CJCE, 20 de febrièr de 1979, Rewe-Zentral (dich « Cassis de Dijon »), introduguèt una nòva justificacion a las entravas mesas per de mesuras indistinctament aplicablas. S’agís d'exigéncias imperativas. Atal, dempuèi qu’una entrava es necessària per satisfar a d'exigéncias imperativas, coma l’eficacitat dels contraròtles fiscals, la leialtat de las transaccions comercialas o la defensa del consomator, será acceptada. Pasmens, la mesura en causa deu respondre a la doble condicion de necessitat e de proporcionalitat.

Lo sistèma liminari de las clausas de salvagardiá

S'un país s’apercep qu’un meteis produch arriba en quantitat enòrma, çò que poiriá provocar una destabilizacion economica alara una procedura es prevista al sen de la Comunautat per permetre de restriccions.

Sintesi del sistèma de las MEERQ

Mesuras destinadas a las importacions

• art. 28 : possible MEERQ
• justificacion possible pel biais de l’article 30 CE
• justificacion impossible pel biais de las exigéncias imperativas perque s’agís pas de mesuras indistinctament applicablas.

Mesuras indistinctament aplicablas

1. modalitats de venta: pas de contraròtle mas pasmens principi de non discriminacion pres en compte (cf. deu pas empachar o geinar mai los produchs importats que los nacionals.)
2. condidion ligada al produch:

• article 28: possible MEERQ
• justificacion possible pel biais de l’article 30 CE
• justificacion possible pel biais de las exigéncias imperativas (sonque se cap de directiva d’armonizacion se faguèt)

La liura circulacion de las personas

Article detalhat: Ciutadaniá de l'Union Europèa.

Aquela libertat a tres elements. Consernís:

• d’un costat los trabalhadors salariats (articles 39 a 42 CE)
• d’autra costat la libertat d’establiment (articles 43 a 48 CE)
• fin finala, las prestacions de servici (articles 49 a 55 CE)

La liura circulacion dels capitals

Lo tèxte fondator de la liura circulacion dels capitals es la directiva 88/361.

Importància del drech de l'Union Europèa dins lo drech intèrne

Modificacions de la Constitucion francesa

La Constitution francesa foguèt revisada per tres còps dempuèi 1992:

• en 1992, al moment de la ratificacion del tractat de Maastricht,
• en 1993 pels acòrdis de Schengen,
• en 1999 pel tractat d'Amsterdam,
• en 2003 al subjèste del mandat d'arrèst.

Drech de l'Union Europèa dérivat e leis intèrnes francesas

Cada an, lo Conselh adopta mai de 600 reglaments e mai d'una centena de directivas, sus preposicion de la Comission Europèa.

En França, segon un rapòrt de Bernard Carayon de julhèt de 2006, la Delegacion a l'Union Europèa de l'Assemblada nacionala francesa sometèt 231 tèxtes a la deliberacion dels deputats pendent l'an parlementari 2004-2005. Dins la majoritat dels cas, la lei a per objècte d'aplicar una disposicion comunautària, o al titre d’una transposicion formala, o perque que la matèria es de competéncia comunautària.

Lo secretariat general del govèrn estima que la proporcion del drech comunautari dins la produccion legislativa es 60 a 70 % dles tèxtes novèls

Nòtas e referéncias

Bibliografia

• (fr)Klaus-Dieter Borchardt, L'ABC du droit de l'Union européenne, Luxemborg, Ofici de las publications de l'Union Europèa, 2010.
• (fr)Marianne Dony, Droit de l'Union européenne,^a ed, Brussèlas, Editions de l'Université de Bruxelles, 2010.
• (fr)Robert Lecourt, L'Europe des juges, Bruylant, 2008.
• directiva de Conselh Europèu; la mesa en òbra de l'article 67 del tractat; 88/361/CEE; celex 31988L0361; 24 de junh de 1988

[1]

vejatz tanben

Articles connèxes

• Principi de subsidiaritat del drech comunautari
• Processús de decision dins l'Union Europèa
• Constitucion francesa de 1958 : articles 88-1 a article 88-5

Ligams extèrnes

• Lo tèxte original de 1957.
• Lo tèxte (consolidat) del Tractat instituent la Comunautat europèa (TCE).