Catedrala de Sant Alan de La Vaur

Situada a La Vaur en Castrés, la catedrala foguèt bastida entre 1255 e 1300. L'edifici abriga una orguena Cavaillé-Coll, un bufet policròm del sègle XVI e una taula d'altar romanica. Un Jacomard i dona las oras del naut de la Torre.

Catedrala de Sant Alan de La Vaur

Donadas
Tipe	Catedrala
Construccion	1255 (Gregorian)
Caracteristicas
Estil	Gotic
Localizacion geografica
Estat	França
Division territoriala francesa	França metropolitana
Region francesa	Occitània
Departament	Tarn
Arrondiment francés	arrondiment de Castras
Canton francés	cantó de La Vaur (ca)
Comuna francesa	La Vaur
monument istoric catalogat (1911)
Activitat
Diocèsi arquebisbat d'Albi (ca)  (paroisse Saint-Alain (fr) ) Religion Catolic roman

Talha de l'edifici

• Largor : 13,80 m
• Longor totala : 73 m

Originas

L'origina del Sant Alan onorat a La Vaur demòra desconeguda, es pas Alain Delaroche, nimai lo sant Alan onorat en Bretanha.

La fondacion del priorat de Sant Alan es atestada per una carta du 5 agost de 1098 que l'evesque de Tolosa Isarn de La Vaur i fa una donacion als monges benedictins de l'abadiá de Sant Ponç de Tomièiras, en carga per eles de tornar bastir la glèisa de Sant Elan de La Vaur, alara en roïnas, çò que mòstra que lo culta de sant Alan (o Elan) a La Vaur es plan anterior a aquela data.

Una glèisa romanica foguèt alara bastida entre 1099 e 1211 pels benedictins de Sant Ponç per lor priorats de La Vaur, detruita pendent la Crosada dels albigeses pendent lo sètge de 1211. La glèisa actuala foguèt bastida al mitan del sègle XIII, començada vèrs 1255 conservent de la marca romana lo pichon cloquièr sud del Jacquemart. De pur estil gotic miègjornal de vasta nau unica de proporcions primas (H 23 m per L 13,60 m), la glèisa del sègle XIII comportava pas que cinq travadas tapadas als dos tèrmes per una paret drecha. L'ereccion del priorat en evescal de La Vaur en 1317 transforma la glèisa en catedrala, e comencèron d'agrandiments que contunhèron fins al començament de sègle XVI comendat pels evèsques.

Foguèt sonque al sègle XIV que s'edifiquèt de capèlas entre los contrafòrts (un dels primièrs dispositius d'aquel tipe adoptat en Lengadòc). Al mitan del sègle XV foguèt edificada la capèla de Sant Marcial qu'es a l'ora d'ara la sacristia e en 1480 atenent a l'oèst d'aquela, los canonges establiguèron una sala del capitòl dedicada a Sant Gautièr. De pinturas a frescas executadas en 1730 ornan los parets, contan per episòdis l'istòria de La Vaur. Son escafadas sus una pron larga partida per l'umiditat.

L'iniciativa de l'evesque Joan Vigièr

Catedrala de Sant Alan, detalh

Es dins lo darrièr quart del sègle XV, comendats per l'evèsque Joan Vigièr (1469-1497) comencèron de grandas òbras. En mai de la construccion d'un nòu palais episcopal flancat al nòrd la catedrala (destroït al començament del sègle XIX) faguèt edificar l'impausant campanar torre occidental de tres terrassas, naut de 42 mètres (susmontat d'una flècha pastida en 1540) e, de lo jònher per una travada de mai al rèsta de la glèisa, realizant al meteis temps un vaissèl d'una granda amplor. La curiosa coronna escultada de flors de liri al suc de la torre remembra que foguèt acabada jos l'episcopat seguent aquel d'Ector de Borbon (1497-1500) e mai a la fin del sègle XV qu'una capèla es adjonta al sud de l'ancian pòrge romanic, plan conservat, de rics capitèls evocant de l'enfança del Crist. Una nòva dintrada laterala, ornada de pinacles, ornats de l'escut de l'evèsque foguèt alara bastit al flanc sud de la travada de joncion.

Al sègle XVI, lo portal gotic flamejant

L'òbra quasi acabada, gaireben sens esculturas, al sègle XV s'ornèt d'un magnific portal gotic flamejant amb trumèl; d'un campanar pòrge - l'ensems delidament ciselat - s'apondrán mai tard las doas capèla costat sud de vòltas fòrça trabalhadas que l'una presenta una nissa fòrça ornada encastrant a l'ora d'ara una bèla pietà de fusta pintada e daurada del sègle XVII.

Un bèl jube (desaparegut al sègle XVIII) enriquissiá lo còr. Una fòrt bèla orguena complèta lo dispositii d'ensems amb un armari de nauta factura Renaissença deguda a l'escultor tolosan Nicolas Bachelier (instrument fach de nòu en 1889 pel galhaqués, Aristide Cavaillé-Coll

La campana e lo Jacomard

Lo primièr mecanisme e la campana que fa sonar lo "celèbre" Jacomard datan de 1523. Mas l'automat actual (lo tresen) foguèt installat en 1604.

La legenda dich que lo primiar Jacomard foguèt fabregat per un presonièr, condemnat a sonar las campanas cada ora per senhalar la seuna preséncia. Alara auriá fabregat un automata de fusta per trucar a la seuna plaça e poder atal s'escapar.

Cal remarcar subretot la taula d'altar romanica sègle XI amb de rics motius iconografics plaçada al centre del còr e tanben lo bèl mobilièr, e los quadres.

Ligams extèrnes

• (fr) Structurae.de
• (fr) Site de la Glèisa catolica del vaurés

Bibliografia

• (fr)Cathédrale Saint-Alain de Lavaur, per Guy Ahlsell de Toulza, disponible al sindicat d'initiativa.
• (fr) Matériaux pour l'histoire de Lavaur depuis les origines de la ville jusqu'aux guerres religieuses del sègle XVI (Autor: Th. Bessery - ISBN 2-7428-0106-5)
• Castres et ses environs (Autor: Anacharsis Combes - ISBN 2-7428-0108-1)
• Les noms de famille du Tarn (ISBN 2-35077-017-6)
• Département du Tarn (Autor: Maurice Bastié - ISBN 2-87760-816-6)
• Dictionnaire historique et géographique du département du Tarn (2002. Nòva ed de l'obratge paregut en 1852 - Autor: A. Tranier)