Carta dels drechs fondamentals
La Carta dels drechs fondamentals es una declaracion dels drechs adoptada lo 7 de decembre de 2000 per l'Union Europèa.
Lo tractat de Lisbona de 2007 fa mencion de la Carta dins l'article suls drechs fondamentals e a per tòca d'o balhar una valor juridicament constrenhenta (amb de restriccion fòrtas per dos païses[1]: Polonha[2] e lo Reialme Unit, e lo 29 octobre de 2009, la Chequia obtenguèt tenben una clausula clause derogatòria[3]).
Elaboracion de la Carta
modificarLa carta foguèt signada e proclamada pels presidents del Parlament Europèu, del Conselh e de la Comission pendent lo Conselh Europèu de Niça lo 7 de decembre de 2000. Aquela Carta es lo resultat d'una procedura originala - e sens precedent dins l'istòria de l'Union Europèa - que las estapas son:
- los Conselhs Europèus de Colonha (3 e 4 de junhh de 1999) e de Tampere (octobre de 1999) donèron mandat a un grop de trabalh que se proclamèt d'esperel Convention pr tòca de redigir un projècte. Constituida en decembre de 1999, adoptèt son projècte lo 2 d'octobre de 2000,
- lo Conselh Europèu de Biàrritz (13 e 14 d'octobre de 2000) donèt un acòrdi unanim sul projècte e lo transmetèt al Parlament Europèu e a la Comission,
- lo Parlament donèt son acòrdi lo 14 de novembre de 2000 e la Comission lo 6 de decembre de 2000,
- al nom de lors institucions, los presidents del Parlament Europèu, del Conseil e de la Comission signèron e proclamèron la Carta lo 7 de décembre de 2000 a Niça,
- Tornèt èsser proplamada lo 12 de decembre de 2007 pendent una ceremonia oficiela al Parlament Europèu a Etrasborg[4].
La Convencion èra composausada subretot de juristas, designat coma aquó:
- 15 pels caps d'Estat e de govèrn;
- 16 pel Parlament Europèu;
- 30 pels Parlaments nationals;
- 1 per la Comission Europèa.
La Convencion èra presidida per Roman Herzog, ancian President de la Republica federala d'Alemanha e de la Cort constitucionala de Karlsruhe, amb coma secretari general adjunt Gilles de Kerchove.
Lo burèl de la Convencion èra compausat de:
- M. Pedra Bacelar de Vasconcelos e M. Guy Braibant pels Representants dels Caps d'Estat e de govèrn
- M. Gunnaro Jansson pels representants dels Parlaments nacionals
- M. Iñigo Méndez de Vigo pels representants del Parlament Europèu
- M. António Vitorino
La carta e lo projècte de Tractat constitucional
modificarLa carta constituissá lo títol II del Tractat establissent una Constitucion Europèa. Aquel tractat avent pas estat ratificat per totes los Estats membres, l'estatut juridic de la Carta ne demorèt pasmens incambiat.
Contengut de la Carta
modificarLa Carta dels drechs fondamentals de l'Union Europèa amassa dins un tèxte unic, pel primièr còp dins l'istòria de l'Union Europèa, l'ensems dels drechs civics e socials dels ciutadans de l'Union Europèa e de totas la personas demorant sul territòri.
Lo tèxte comprend 54 articles precedits d'un brèu preambul. Los drechs son regropats en sièis grands capitols.
Aqueles siès capitols son completats per un seten amb de disposicions finalas.
Son basats sus de drechs e libertats fondamentalas reconegudas per la Convencion Europèa dels Dreches de l'Òme (instrument del Conselh d'Euròpa), las tradicions constitucionalas dels Estats membres de l'Union Europèa, la Carta Sociala Europèa del Conselh d'Euròpa e lo Comitat europèu dels drechs socials e d'autras convencions internacionalas qu'aderèron l'Union Eurpèa o los seus Estats membres. L'arrèt Nold de la Cort de Justícia Europèa del 14 de mai de 1974 afirma que ja los drechs fondamentals son reconeguts pels drechs nacionals fan partit del drech de las Comunautats e devon èsser defenduts per aquelas.
La Carta dels drechs fondamentals aguèt pas, oficiament, de valor contrenhenta fins tractat de Lisbona. Pr'amor, lo TPI e la Cort de Justícia Europèa s'i referissián totjorn mai. Los avocats general la menionavan tanben frecantament dins lors conclusions generalas. Fin finala, constituissiá una règla intèrna al Parlament Europèu.
La Carta dels drechs fondamentals de l'Union foguèt elaborada per une convencion compausada d’un représentant de cada país de l’UE e de la Comission Europèa, dels membres del Parlament Europèu e dels parlaments nacionals. Foguèt formalament adoptada a Niça en decembre de 2000 pel Parlament Europèu, lo Conselh e la Comission.
Dempuèi decembre 2009 e l’entrada en vigor del tractat de Lisbona, la Carta dels drechs fondamentals de l'Union obtenguèt la meteissa fòrça juridica obligatòria que los tractats. En efècte, revisat pel tractat de Lisbona, l'article 6(1) TUE prevei que l'Union « reconeis los drechs, las libertats e los principis enonciats dins la Carta dels drechs fondamentals de l'Union Europèa del 7 de decembre de 2000, tal qu'adaptada lo 12 de decembre de 2007 a Etrasborg, la quala a meteissa valor juridica que los tractats ».
Una Carta relativa al drech europèu
modificarL'article 51, alinea 1, precisa que «Las disposicions de la presenta Carta s'adreiçan a las institucions e organs de l'Union dins lo respècte del Principi de subsidiaritat».
Pels Estats membres, la carta a aqueles s'impausa sonque quand meton en òbra lo drech de l'Union. Aquela carta s'aplica plan segur dins los tres pilers europèus.
L'article 52 presisa: «Dins lo respècte del principi de proporcionalitat, de las limitacions podon èsser apotada sonque se son nessária e respondan efectivament a d'objectius d'Interès general reconeguts per l'Union o al besonh de proteccion dels drechs e libertats d'altrú.»
Una referéncia per l'Agéncia dels drechs fondamentals
modificarLa carta es la referéncia per l'accion de l'Agéncia dels drechs fondamentals misa en plaça en febrièr 2007[5].
Aquela agéncia a tres responsabilitats:
- reculhir d'informacions e donadas,
- formular de conselhs a l'intencion de l'Union Europèa e dels seus Estats membres,
- Estimular lo dialóg amb la socitat civila per sensibilizar encara mai lo public als drchs fondamentals.
Fonts
modificarReferéncias
modificar- ↑ (fr)Protocole pour l'application de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne à la Pologne et au Royaume-Uni, J.O.U.E.
- ↑ (fr)Jaroslaw Kaczynski es ps mai Primièr Ministre [1], Jean Quatremer
- ↑ Al som de Brussèlas, per poder signar lo tractat de Lisbona que foguèt la dernièra qu'o reatifiquèt pas.
- ↑ (fr)Proclamation de la Charte des droits fondamentaux de l'UE, communicat de premsa del Parlament Europèu
- ↑ (fr)La Commission européenne se félicite de l'ouverture de l'Agence des droits fondamentaux, Comission Europèa, 01/03/2007
Bibliografia (fr)
modificar- L. Burgorgue-Larsen (dir.), La France face à la Charte des droits fondamentaux de l’Union européenne, Bruxelles, Bruylant, 2005, 696p. (Col. du Credho, n°8, préface de Guy Braibant).
- L. Burgorgue-Larsen, A. Levade, F. Picod (dir.), Traité établissant une Constitution pour l’Europe. Partie II. La Charte des droits fondamentaux de l’Union européenne – Commentaire article par article, Bruxelles, Bruylant, 2005, 837p.
- L. Burgorgue-Larsen,«La Charte des droits fondamentaux de l’Union européenne racontée au citoyen européen », Revues des Affaires européennes (RAE-LEA), 2000-4, pp.398-409.
- L. Burgorgue-Larsen,«La ‘force de l’évocation’ ou le fabuleux destin de la Charte des droits fondamentaux de l’Union européenne », L’équilibre des pouvoirs et l’esprit des institutions. Mélanges en l’honneur de Pierre Pactet, Paris, Dalloz, 2003, pp.77-104.
- L. Burgorgue-Larsen,«Ombres et lumières de la constitutionnalisation de la Charte des droits fondamentaux de l’Union européenne », Cahiers de droit européen, 2004, n°4-6, pp.863-890. également in Revista Brasileira de Direito Constitucional, Julio/Dezembro 2005-n°6, Teoria Da Constituiçao, pp.64-85.
- L. Burgorgue-Larsen,« L’apparition de la Charte des droits fondamentaux dans la jurisprudence de la Cour de justice des Communautés », note sous Parlement c. Conseil, 27 juin 2006, AJDA, 4 décembre 2006, n°41/2006, pp.2286-2288.