Arundo donax
mata d'Arundo donax
| Règne | Plantae |
|---|---|
| Reng de precisar | Angiospèrmes |
| Reng de precisar | Monocotiledons |
| Reng de precisar | Commelinidèas |
| Òrdre | Poales |
| Familha | Poaceae |
| Reng de precisar | clad PACMAD |
| Sosfamilha | Arundinoideae |
| Tribú | Arundineae |
| Genre | Arundo |
LC : Preocupacion menora
Arundo donax es una de planta erbacèa de la familha de las Poaceae, sosfamilha de las Arundinoideae, es una canavèra. Son cultivar pigalhat la fa mai atractiva e s'utiliza per ornar pargues e jardins.
Descripcion
modificarEs una graminèa de rizòma caracteristic dels luòcs umids de las regions mediterranèas. A de grandas fuèlhas desfiladas, penjantas, glaucas, e de crestas terminalas d'espiguets de color vers palle a violacèu.
Sembla a una canavèra o un bambó, subretot abans l'aparicion dels espiguets. Sa nautor varia de 1 m a 8 m segon las varietats e las condicions de cultura[1]. L'ivèrn pren un aspècte dessecat.
L'inflorescéncia apareis de setembre a octobre, es una crèsta d’espiguets pollinizats pel vent (anemogamia). Lo fruch es un cariòpse.
-
Pés. -
Arundo donax. font: Pr Otto Wilhelm Thomé, Flora d'Alemanha, Àustria e Soïssa, 1885. -
Detalh de la tija.
Cultura
modificarQuitament se supòrta plan la secada un còp installada, aquela canavèra se cultiva melhor sus de terrens umids e plan drenats. Pòt venir invasiva se las condicions son adaptadas.
Se multiplica levant de rizòmas a la prima o per brocatge dins l'aiga de tròces dels cluèges de 1 an (1 a 2 cm de diamètre, 3 noses) utilizant la partida ont buta de rams laterals[2]. Tanben se pòt utilizar de cluèges de l'an mas lo brocatge foncionarà mens ben.
Arundo donax es pro rustic un còp installada (fins a -10 °C pels cluèges e -15°C pels rizòmas) e es pauc sensibla als parasits o malautiás.
Coma totas las espècas pigalhada, lo cultivar 'Versicolor' (mai utilizat en ornament) es fòrça mens vigorós que l'espècia tipe (la partida blanca del fulham participa pas a la fotosintèsi).
Abitat e espandiment
modificarL'airal de reparticion d'origina d'Arundo donax s'espandís dins las regions temperadas e tropicalas del Mond Vièlh. Pasmens se l'espècia es sovent considerada coma indigèna dins le bacin mediterranèu o d'autras regions mai caudas del Mond Ancian, seriá una introduccion anciana en Euròpa dempuèi l'Asia tropicala. Son airel original seriá donc purament asiatic. Aquela espècia es uèi largament espandida dins totas las regions caudas del mond. Se naturalizèt dins fòrça regions e es a vegadas venguda envasissenta, subretot en Africa australa, dins las regions subtropicalas dels EUA, al Mexic, dins las Antilhas, en America del Sud e dins las illas del Pacific [3].
Arundo donax figura dins la lista de las cent espècias envasissentas d'entre las mai nosiblas del mond[4] de l'UICN. Dins las Illas Canàrias, l'espècia es classificada coma planta envasissenta e alara enebida de detencion, comèrci e propagacion pel decret reial 1628/2011[5].
- Abitat tipe: canelièras mediterranèas
- Airal de reparticion: cosmopolit[6].
Utilizacions
modificarBioenergia
modificarSul plan industrial, Arundo donax es una de las culturas mai prometosa per la produccion de bioenergia jos clima mediterranèu ont es ja adaptada al mitan, dona de rendements importants e durables, e resistís a las secadas. D'estudis sul terren mostrèron sos febles besonhs en trabalh de sol, engrais e pesticids. a l'avantatge de far pas concurréncia a las culturas alimentàrias que sos febles besonhs li permeton de butar ont pas cap d'autre cultura alimentària serà pas envisajabla. Mai, Arundo donax dona una proteccion contra l'erosion dels sols, un dels procediments mai importants de degradacion de las tèrra dins lo bacin mediterranèu. A. donax a un potencial impressionant per mai d'un procediment de conversion en matèrias primièras bioenergeticas. Son recòrd istoric de produccion foguèt establit en Itàlia per SNIA Viscosa sus 6 300 ha a Torviscosa, per aténher la produccion annala mejana de 35 t/ha de matèria seca. Uèi, d'estudis per trobar de culturas energeticas foguèron menats per mai d'una universitat als EUA e UE dins l'UE per evaluar e identificar las practicas melhoras de gestion per maximizar los rendements de biomassa e evaluar los impactes environamentals.
Òrt
modificarSovent utilizadas en sèga a Occitània, buta plan en situacion abrigada e plan solelhada, amb un sol umid e puslèu sablonós, mas plan drenat l'ivèrn. S'adapta a la salinitat dels sòls.
Tradicionalament, dona lo material de basa per realizar las canissas e de banastariá. Se las tijas son mal servadas se desvolòpan de mosiduras[7].
Arts
modificarSe realiza tanben d'enches amb d'Arundo donax, per la clarineta, lo saxofòn, lo clarin, lo basson e autres instruments de vent. Tanben aquelas canavèras son utilizada per realizar de calams, instruments d'escritura e de calligrafia.
Varietats
modificar- Arundo donax
- Arundo donax var. variegata
- Arundo donax var. versicolor
Nòtas e referéncias
modificar- ↑ Giant reed (Arundo donax L.): A weed plant or a promising energy crop?
- ↑ Shoot cuttings propagation of giant reed (Arundo donax L.) in water and moist soil: The path forward?
- ↑ . Invasive Species Compendium (ISC)..
- ↑ .
- ↑ .
- ↑ Données d'après Julve, Ph., 1998 ff.
- ↑ Note pour servir à l'histoire des maladies des artisans : dermatose des vanniers dits cannissiers / par M. E. Maurin
Vejatz tanben
modificarLigams extèrnes
modificarReferéncias taxinomicas
modificar- Referéncia Catalogue of Life : Arundo donax L. (en) (consulté le 22 juin 2013)Referéncia Catalogue of Life : Arundo donax L. (en)
- Referéncia Flora of China : Arundo donax (en) (consulté le 22 juin 2013)Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Arundo donax (en)
- Referéncia Flora of Pakistan : Arundo donax (en) (consulté le 22 juin 2013)Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Arundo donax (en)
- Referéncia Flora of Missouri : Arundo donax (en) (consulté le 22 juin 2013)Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Arundo donax (en)
- Referéncia FloraBase (Australie-Occidentale) : classification Arundo donax (+ photos + distribution + description) (en) (consulté le 22 juin 2013)Arundo donax dins Florabase (Austràlia Oèst) (en)
- Referéncia GISD : espèce Arundo donax (en) (consulté le 22 juin 2013)Referéncia GISD : espècia Arundo donax (en)
- Referéncia GRIN : espèce Arundo donax L. (en) (consulté le 22 juin 2013)Referéncia GRIN : espècia Arundo donax L. (en)
- Referéncia INPN : Arundo donax L., 1753 (+ statut + description) (fr) (consulté le 27 août 2014)Referéncia INPN : Arundo donax L., 1753 (+ estatut + descripcion) (fr)
- Referéncia ITIS : Arundo donax L. (fr) ( (en)) (consulté le 22 juin 2013)Referéncia ITIS : Arundo donax L. (fr) ( (en))
- Referéncia Kew Garden World Checklist : Arundo donax (en) (consulté le 22 juin 2013)Modèl:Kew liste
- Referéncia NCBI : Arundo donax (en) (consulté le 22 juin 2013)Referéncia NCBI : Arundo donax (en)
- Referéncia UICN : espècia Arundo donax L., 1753 (en)
- Referéncia Tela Botanica (Antilles) : Arundo donax L. (fr) (consulté le 22 juin 2013)Referéncia Tela Botanica (Antilhas) : Arundo donax L. (fr)
- Referéncia Tela Botanica (France métro) : Arundo donax L. (fr) (consulté le 22 juin 2013)Referéncia Tela Botanica (França metropolitana) : Arundo donax L. (fr)
- Referéncia uBio : Arundo donax L., 1753 (en)
