Yankee Doodle es una cançon angloamericana que las primièras versions datan d'abans la Guèrra de Sèt Ans e la Revolucion americana.[1] D'en primièr cantada per las tropas britanicas per escarnir los colons americans ("doodle" vòl dire "nèci" o "bofon"), es puèi utilizada coma canta patriotica pels americans. Es uèi l'imne de l'Estat de Connecticut.[2] Òm pensa que la melodia es fòrça mai anciana que las paraulas e lo subjècte, datant de las cançons folcloricas de l'Euròpa medievala.[3][4]

Premièrs vèrses de la cançon gravats sus una placa, dins un pargue american.

Origina e istòria modificar

 
Armonizacion de Yankee Doodle
Armonizacion de Yankee Doodle (piano).
 
"The Macaroni. A real Character at the late Masquerade", mezzotint per Philip Dawe, 1773

Òm pensa que la melodia de Yankee Doodle es fòrça mai anciana que las paraulas e qu'es ben coneguda dins tota l'Euròpa occidentala, subretot en Anglatèrra, en França, en Olanda, en Ongria e en Espanha.[3] Los primièrs mots de "Yankee Doodle" son tirats d'una cançon sus la recòlta olandesa del centre qu'auriá seguit la meteissa melodia, datant probablament de la Olanda del sègle XV.[5][6] Conteniá principalament de mots absurds en anglés e en neerlandés: "Yanker, didel, doodle down, Diddle, dudel, lanther, Yanke viver, voover vown, Botermilk und tanther."[3][4][6] Als Païses Basses, los obrièrs agricòlas recebián "tant de lach que ne podián beure, e un desen (tanther) del gran".[4][6]

Lo tèrme Doodle es aparegut en anglés a la debuta del sègle XVII[7] e seriá derivat del dudel bas-saxon, que significa "jogar mal de musica", o de Dödel, que significa "imbecil". La perruca de macaroni èra una mòda extrèma dins las annadas 1770 e venguèt un argòt per èsser un dandi.[8] Los dandis èran d'òmes qu'acordavan una importància particulara a l'aparéncia fisica, al lengatge rafinat e als lésers. Un dandi autoproclamat èra un òme de la classa mejana britanica qu'imitava un estil de vida aristocratica. Portavan subretot de bendas de seda, de las plumas pegadas a lor capèl e portavan doas mòstras de pòcha amb de cadenas - "una per indicar l'ora qu'èra e l'autre per indicar quina ora èra pas".[9]

La perruca en macaroni èra un exemple d'aquela mòda de dandi rococo, populara dins las elitas en Euròpa occidentala e fòrt ridiculizada dins la premsa londonenca. Lo tèrme macaroni èra utilizat per descriure un òme a la mòda que se vestissiá e parlava d'una manièra desfrenada e efeminada. Lo tèrme se referís d'un biais pejoratiu a un òme qu'"a depassat los limits de la mòda ordinària"[10] en tèrmes de vestits, de repaisses fastigoses e de jòcs d'azard.

Dins la convèrsa britanica, lo tèrme "Yankee doodle dandy" implicava un destornament sens pretension de la mòda rafinada, coma se lo simple fach de se metre una casqueta ne fariá un casièr nòble.[11] Peter McNeil, professor d'estudis de mòda, pretend que los britanics insinuavan que los colons èran d'òmes de la classa inferiora sens masculinitat, soslinhant que los òmes americans èran afemelits.[12]

Primièras versions modificar

 
L'esperit de '76 (o Yankee Doodle), per Archibald MacNeal Willard, circa 1875

La cançon èra cantada per d'oficièrs de l'armada britanica abans la guèrra d'independéncia per se trufar dels "Yankees" colonials descofats e desorganizats amb los quals avián servit dins la guèrra francoindiana. Lo cirurgian de l'armada britanica, Richard Shuckburgh, escriguèt cap a 1755 mentre que fasiá campanha dins lo nòrd de l'Estat de Nòva York.[13] Las tropas britanicas l'an cantat per se trufar de l'estereotipe del soldat american, lo d'un simple Yankee que pensava qu'èra elegant quora se pegava simplament una pluma per la casqueta.[1] Èra populara tanben demest los americans coma una cançon de desfís,[1] e i an apondut de verses que se trufavan de las tropas britanicas e an saludat George Washington coma comandant de l'armada continentala. En 1781, Yankee Doodle èra pas mai un insult mas una cançon de fiertat nacionala.[14][15]

Segon un raconte, Shuckburgh escriguèt las paraulas originalas après aver vist l'aparéncia de las tropas colonialas del coronèl Thomas Fitch, filh del governador de Connecticut, Thomas Fitch.[16] Segon Etymology Online, "la version actuala sembla èsser estada escricha en 1776 per Edward Bangs, un estudiant en segonda annada de Harvard qu'èra egalament un Minuteman".[13] Escriguèt una balada amb 15 verses qu'a circulat a Boston e dins las vilas als entorns en 1775 o 1776.[17]

Après la batalha de Lexington e Concord, un jornal de Boston a raportat:

A son retorn a Boston [secutats pels Minutemen], un [britanic] demandèt a son fraire oficièr cossí sonava la melodia ara: - "Bon Dieu", diguèt, "nos an fach dançar fins a çò que foguèssem cansats" - dempuèi, Yankee Doodle sembla mens suau a sas aurelhas.

La primièra version coneguda de las paraulas data de 1755 o 1758, la data d'origina essent contestada:[18]

Brother Ephraim sold his Cow
And bought him a Commission;
And then he went to Canada
To fight for the Nation;
But when Ephraim he came home
He proved an arrant Coward,
He wouldn't fight the Frenchmen there
For fear of being devoured.

La particion qu'acompanha aquelas paraulas se legís coma seguís: "Los mots a cantar pel nas, e dins lo *drawl e lo dialècte del país occidental." La melodia es egalament apareguda en 1762 dins un dels primièrs opèras comics d'America, The Disappointment, amb de paraulas feblòtas sus la recerca del tresaur sebelit de Barba Negra per una equipa de Filadèlfia.[19] Un autre verset que los britanics aurián seguit seriá estat atribuit a un incident implicant Thomas Ditson de Billerica, Massachusetts.[20] Los soldats britanics an gomat e plumat Ditson perque aviá temptat de crompar un mosquet a Boston en març de 1775; n'a evidentament obtengut un puèi, que s'es batut a Concord.[21] Per aquela rason, la vila de Billerica es sonada l'ostal de Yankee Doodle:[22][23]

Yankee Doodle came to town,
For to buy a firelock,
We will tar and feather him,
And so we will John Hancock.

Un autre extrach de paraulas pròsbritanicas censadas aver utilizat la melodia es estat publicat en junh de 1775 après la batalha de Bunker Hill:[24]

The seventeen of June, at Break of Day,
The Rebels they supriz'd us,
With their strong Works, which they'd thrown up,
To burn the Town and drive us.

Yankee Doodle es estat jogat durant la capitulacion britanica a Saratoga en 1777.[25] Una varianta es conservada dins l'edicion de 1810 de Garmer Gurton's Garland: O, The Nursery Parnassus, reünida per Francis Douce:

Yankey Doodle came to town,
How do you think they serv'd him?
One took his bag, another his scrip,
The quicker for to starve him.

Dins la cultura populara modificar

  • La version enregistrada per l'estèla del banjo Vess L. Ossman en 1894 per la North American Phonograph Company obtenguèt un grand succès.[26]
  • Lo president John F. Kennedy crompèt un pòni per sa filha Caroline mentre que se trobava a l'Ostal Blanc. La familha l'anomenèt "Macaroni" segon la cançon "Yankee Doodle," e mai que dins la cançon lo nom siá donat a un capèl de plumas e non pas a un pòni.
  • L'aire foguèt utilizat durant la campanha presidenciala de 1800.

Paraulas complètas modificar

Version de Yankee Doodle per la United States Army Chorus (Corala de l'armada dels Estats Units).
Variacions de Yankee Doodle interpretada per la violinista Carrie Rehkopf.
 

La version completa de la cançon tala qu'es coneguda uèi:[28][29]

Original Traduccion literala (de completar)

Yankee Doodle went to town
A-riding on a pony,
Stuck a feather in his cap
And called it macaroni.
Repic :
Yankee Doodle keep it up,
Yankee Doodle dandy,
Mind the music and the step,
And with the girls be handy.
Father and I went down to camp,
Along with Captain Gooding[30][31]
And there we saw the men and boys
As thick as hasty pudding.
Repic
And there we saw a thousand men
As rich as Squire David,
And what they wasted every day,
I wish it could be savèd.
Repic
The 'lasses they eat every day,
Would keep a house a winter;
They have so much, that I'll be bound,
They eat it when they've a mind to.
Repic
And there I see a swamping[32] gun
Large as a log of maple,
Upon a deuced little cart,
A load for father's cattle.
Repic
And every time they shoot it off,
It takes a horn of powder,
And makes a noise like father's gun,
Only a nation[33] louder.
Repic
I went as nigh to one myself
As 'Siah's underpinning;
And father went as nigh again,
I thought the deuce was in him.
Repic
Cousin Simon grew so bold,
I thought he would have cocked it;
It scared me so I shrinked it off
And hung by father's pocket.
Repic
And Cap'n Davis had a gun,
He kind of clapt his hand on't
And stuck a crooked stabbing iron
Upon the little end on't
Repic
And there I see a pumpkin shell
As big as mother's basin,
And every time they touched it off
They scampered like the nation.
Repic
I see a little barrel too,
The heads were made of leather;
They knocked on it with little clubs
And called the folks together.
Repic
And there was Cap'n Washington,
And gentle folks about him;
They say he's grown so 'tarnal proud
He will not ride without 'em.
Repic
He got him on his meeting clothes,
Upon a slapping stallion;
He sat the world along in rows,
In hundreds and in millions.
Repic
The flaming ribbons in his hat,
They looked so tearing fine, ah,
I wanted dreadfully to get
To give to my Jemima.
Repic
I see another snarl of men
A-digging graves, they told me,
So 'tarnal long, so 'tarnal deep,
They 'tended they should hold me.
Repic
It scared me so, I hooked it off,
Nor stopped, as I remember,
Nor turned about till I got home,
Locked up in mother's chamber.
Repic

Yankee Doodle s'es retornat en vila
A caval sus un pòni;
A pegat una pluma dins son capèl
E lo cridèt "macaroni".

Nòtas e referéncias modificar

  1. 1,0 1,1 et 1,2 Modèl:Cite news
  2. STATE OF CONNECTICUT, Sites º Seals º Symbols; Connecticut State Register & Manual; retrieved on May 23, 2008
  3. 3,0 3,1 et 3,2 Johnson, Helen Kendrick. "The Meaning of Song" in The North American Review vol.138, no.330 (1884): p.491. Retrieved 17 June 2016 from Modèl:JSTOR
  4. 4,0 4,1 et 4,2  {{{títol}}}. 
  5. Yankee Doodle Dandy, The New York Times
  6. 6,0 6,1 et 6,2  {{{títol}}}. 
  7. "doodle", n, Oxford English Dictionary; accessed April 29, 2009.
  8. J. Woodforde, The Strange Story of False Hair (London: Taylor & Francis, 1971), p. 40.
  9.  [1]. 
  10. The Macaroni and Theatrical Magazine, inaugural issue, 1772, quoted in Amelia Rauser, "Hair, Authenticity, and the Self-Made Macaroni", Eighteenth-Century Studies 38.1 (2004:101-117) (on-line abstract).
  11. R. Ross, Clothing: a global history: or, The Imperialists' new clothes (Polity, 2008), p. 51.
  12. Peter McNeil, That Doubtful Gender: Macaroni Dress and Male Sexualities (Fashion Theory, 1998), pp. 411-48.
  13. 13,0 et 13,1 Modèl:Cite dictionary
  14. Error en títol o url.
  15.  [2]. ISBN 9780486282763. 
  16.  {{{títol}}}. ISBN 978-0-486-22237-0. 
  17. Error en títol o url.
  18. Modèl:Cite news
  19. Bobrick, 148
  20. Error en títol o url.
  21. Error en títol o url.
  22. The Billerica Colonial Minute Men; The Thomas Ditson story; retrieved January 31, 2013.
  23. Town History and Genealogy; retrieved October 20, 2008.
  24. Error en títol o url.
  25.  {{{títol}}}. ISBN 978-1-932714-44-9. 
  26.  {{{títol}}}. ISBN 978-1442254480. 
  27.  {{{títol}}}. ISBN 978-0-7864-0506-0. 
  28. Gen. George P. Morris - "Original Yankee Words", The Patriotic Anthology, Doubleday, Doran & Company, Inc. publishers, 1941. Introduction by Carl Van Doren. Literary Guild of America, Inc., New York, NY.
  29. Penrhyn Wingfield Coussens, editor. Poems Children Love: A Collection of Poems Arranged for Children and Young People of Various Ages. Dodge Publishing Company, New York, 1908. pp. 183-5.
  30. Lo capitani William Gooding (de Dighton, Massachusetts, comandat una companhiá de milícia pendant la guèrra francoindiana.
  31.  [3]. 
  32. Mai granda; enòrma.
  33. corrupcion de "damnation" (lit. damnacion): Immens, enòrme, plan/fòrt, extremament