Teofil Gautièr
Teofil Gautièr (Tarba, lo 30 d'agost de 1811 - París, lo 23 d'octobre de 1872) que ho un escrivan gascon de lenga francesa e qui evoquè Gasconha notadament dab lo personatge deu Baron de Sigonhac, protagonista deu son famós roman Lo Capitani Fracassa. Qu'ei tanben l'autor d'autes romans famós : Mademoiselle de Maupin, Giselle, Lo Roman de la momia.
Vadut a Tarba, aus 3 ans lo son pair que's mudè a París. Lo mainatge que conservè ua nostalgia prigonda deus Pirenèus. Marcat au Licèu Louis-le-Grand, n'i tiengó pas e los pairs que l'avón de tornar marcar au licèu Charlemagne, amassa dab Gérard Labrunie (futur Gérard de Nerval). Que comencè tanben a arrecéber ua educacion artistica dab lo pintre Louis-Édouard Rioult.
En 1829 que hè la conesheinça de Victor Hugo qui precipitè la soa entrada dens lo monde literari e la soa particuipacion dens la batalha d'Hernani e, atau, dens lo moviment romantic.
Lo son purmèr recuèlh de poèmas que pareish durant las Tres Gloriosas e's manca atau tota possibilitat d'arrecever la mendre notorietat.
La soa purmèra òbra de gran endom que ho lo roman Mademoiselle de Maupin, publicat en 1835.
Teofil Gautièr que continuè la soa carrièra dens divèrs jornaus, e, enter autes, dens La Chronique de Paris d'Onorat de Balsà on publicore La Morta Amorosa. Que desvolopè tanben ua activitat de critic d'art.
Enter 1840 e 1862 la soa escritura que ho marcada peus sons viatges en Espanha, Argeria, Itàlia, Grècia, Russia e Egipte.
En 1857 que s'installè dens un ostau a Neuilly-sur-Seine dab la soa molhèr Ernesta Grisi, las loras duas hilhas, e las soas duas sòrs. De sa relacion dab Eugénie Fort, ua joena hemna d'origina espanhòu qu'avó un hilh, justament aperat Théophile Gautier Hilh, escrivan eth tanben e collaborator deu son pair.