Antonio Stradivari
Antonio Stradivari (Italia, c. 1644 - Cremona, lo 18 de deceme de 1737) qu'ei lo laütièr lo mei famós de tots los temps. que signava deu son nom latin Stradivarius e per aquesta rason los sons instruments que son aperats.
Que's cred que ho aprenedís dens lo talhèr de Nicolò Amati. En 1680 qu'aubrí la soa botiga suber la plaça San Domenico de Cremona. Qu'aquesí lèu ua grana reputacion en desenvolopant los son instruments pròpis, çò qui vòu díser que he recercas suber la diferentas espessor de husta, la qualitat d'aquestas, la composicion e color deu vernís, l'inclinason de las vòutas (taula e hons) e lo dessenh de mòtle pròpis.
A despart deus vriulons qui 'u hen vàder, Stradivari qu' ei tanben l'autor (en quantitats mendras) d'autas menas d'instruments : violoncèl, guitarra, mandolina, arpa, vriulon alto. Que signava dab ua etiqueta on escrivèva en latin (segon l'annada) :
Antonius Stradivarius Cremonensis Faciebat Anno 1720
Per'mor d'aquò, lo terme neolatin stradivarius que son emplegats entà referí's aus instruments qui n'ei l'autor.
Deus 1 100 instruments que's cred que he (de segur que n'i qui no he pas que supervisar la loa fabricacion) sonque 650 be remanan dens estats mei o mens bons de conservacion ; un deus mei famós, lo lo Messia (tornat descobert peu laütièr Francés Jean-Baptiste Vuillaume) qu'ei enqüera conservat nau (a maugrat qui la soa autenticitat be sia discutida).
-
Lo Messia, lo mei famós deus vriulons.
-
Segon vriulon Palatin (stradivarius deu Palais Reiau de Madrid), pertanhent au quatuor de straduvarius Palatins.
-
Stradivarius deu Metropolitan Museum of Art, 1717