Senescalciá de Roergue

Jol Regim Ancian, la Senescalciá de Roergue èra la circonscripcion judiciària per la província de Roergue.

Lo primièr senescal de Roergue mencionat per l'istorian Marc Antòni Francés de Gaujal es Guilhèm de Benac, que exercissiá en 1216 al nom de Simon IV de Montfòrt. Qualques uns de sos successors foguèron elegits pels comtes de Tolosa, als quals lo Comtat de Roergue apertenguèt fins a 1271. Mas a partir d'aquesta epòca, aquel darrièr fèu foguèt restacat a la corona, adonc los senescals dependèron dels reis de França; aquel estat de causas foguèt passatgièrament interromput pel Tractat de Brétigny, que faguèt passar la província jos la dominacion anglesa.

Sèti de la senescalciá

Mantun article dels privilègis acordats a Najac, en decembre de 1368, permet d'assegurar que aquel vilatge foguèt per un temps mai o mens long lo sèti de la senescalciá. Segon un memòri redigit en 1505 per l'autoritat comunala de Rodés a prepaus de las talhas, aquesta ciutat l'auriá tanben possedit.

Ròtle del senescal

Una de las obligacions del senescal consistissiá a anar, acompanhat dels oficièrs de sa cort, dins d'unes luòcs determinats de son ressòrt per i rendre la justícia dins d'assisas periodicas e tengudas publicament.

Una decision de reglament renduda lo 19 de genièr de 1495 pel Parlament de Tolosa cambièt aquel mòde de procedir en tot estatuir que las assisas se tendrián pas que al sèti de la senescalciá, es a dire a Vilafranca. En vertut d'aqueste meteis acte, lo senescal deviá aver pas que dos luòctenents principals, un laïc e l'autre clergue, e un comissari ad universitatem causarum, encargat de suplir en cas de besonh los luòctenents. Èra assistit del jutge màger, que aviá la preeminéncia suls autres oficièrs, e que se situava immediatament a sa drecha.

L'ereccion d'un presidial a Vilafranca, en 1552, venguèt un còp de mai modificar l'organizacion d'aquela cort de justícia. Lo tribunal novèl, que prenguèt lo nom de senescal-presidial, e que son objècte èra de solatjar lo parlament en lo descargar d'un grand nombre d'apèls de pauca importància, se compausèt d'en primièr de quinze conselhièrs. A sa tèsta foguèt totjorn lo senescal, mas amb un ròtle considerablament amendrit al profièch d'aquel del jutge màger.

Vengut centre judiciari, Vilafranca concentrèt alavetz los òmes de lei, avocats e procuradors, que oficiavan egalament dins las justícias senhoralas.

Lo sagèl de la senescalciá por­tava en 1576 simplament aquestes mots: Sigillum senescallie Ruthenensis.