Rovilh (oxid)

Lo rovilh es la substància de color brun-roge formada quand de compausats que contenon de fèrre se corròdan en preséncia de dioxigèn e d'aiga. Es una reaccion d'oxidacion lenta que s'acaba amb la formacion d'oxids o d'idroxids mai o mens idratats e mal cristallizats, que lo mai estable es l'ematita.

Una carnièra rovilhada en bòrd de mar.

Una tòla rovilhada

Lo rovilh es donc una mescla complèxa compausada d'oxids et d'idroxids de fèrre.

Lo fèrre metallic, obtengut per un tractament (reduccion) del mineral roge contenent d'oxids de fèrre, dins de nauts fornèls, tend a tornar a l'estat oxidat un còp expausat a l'aire e l'aiga.

Mecanisme probable de formacion

Una cadena rovilhada.

Lo procediment de formacion del rovilh se pòt descompausar en tres estapas de basa:

• la formacion d'idroxid de fèrre II [Fe(OH)₂] per accion sul fèrre dels ions idroxids ensems formats per reaccion del dioxigèn de l'aire amb l'aiga (reaccion d'oxidoreduccion);
• l'oxidacion dels ions fèrre II en idroxid de fèrre III jos l'accion del dioxigèn de l'aire;
• finalament, la transformacion espontanèa d'aquel solid en oxid de fèrre III idratat.

Reaccions associadas

Quand lo fèrre (ou l'acièr) intra en contacte amb l'aiga, un procediment electroquimic lent comença. A la superfícia del metal, del fèrre (estat d'oxidacion: 0) es oxidat per passar a l'estat d'oxidacion II:

Fe + 2OH⁻ → Fe(OH)₂ + 2e⁻,

pendent que lo dioxigèn de l'aire (gra d'oxidacion 0) es reduch en ion idroxid:

2H₂O + O₂ + 4e⁻ → 4OH⁻

Pendent la segonda estapa (gaireben instantanèa) l'idroxid de fèrre II es lèu oxidat en idroxid de fèrre III segon aquela reaccion:

4Fe(OH)₂ + 2H₂O + O₂ → 4Fe(OH)₃.

Fin finala, aquel idroxid de fèrre III se transforma espontanèament en oxid de fèrre III idratat segon l'equacion-bilanç seguenta:

2Fe(OH)₃ → Fe₂O₃ + 3H₂O.

En consequéncia, la necessitat de la preséncia d'aiga liquida, qu'interven a cada estapa de la reaccion quimica, es compresa. La corrosion tend a pojar mai rapidament dins l'aiga de mar que dins l'aiga doça, qu'aquela darrièra essent fòrça mens conductritz. En efièch, l'aiga de mar (solucion salina) coma permet la conduccion electrica, favoriza los desplaçaments ionics e las reaccions d'oxidoreduccion i an un rendement melhor. La formacion del rovilh es tanben accelerada en preséncia d'acids (per la meteissa rason), mas empachada per l'action de superfícia de l'acid nitric, es la passivacion. Lo rovilh possedís lo grand desavantge de fragilizar las estructuras qu'ataca. En efièch, lo fèrre san i es remplaçat per l'oxid de fèrre III, qu'el es engrunadís, porós e marrit conductor. Se lo fenomèn de formation del rovilh se pòt arrestar per electrolisi, las partidas corrodadas d'aquel objècte se poirán pasmens pas tornar per aquel biais.

Quand se parla de rovilh, la corrosion del fèrre es designada d'en primièr, mas dins la vida videnta, s'agís mai sovent de la corrosion de l'acièr, fòrça mai utilizar uèi que lo fèrre pur.

Riscs

• Lo rovilh es signe de corrosion e donc de fragilizacion de materails de fère o d'acièr, o de marrit foncionament d'aisinas, de maquinas o de materials corrodats.
• Las nafras per fèrre rovilhat presentan un risc reputat mai naut de tetanòs.
• La formacion de grandas quantitat de rovilh implica una consomacion importanta d'oxigèn. Dins d'escasenças, coma per las calas d'una nau o dins una cencha tencada contenent una granda quantitat metal a rovilhar, l'atmosfèra pòt tanben venir anoxica e font d'asfixia rapida.

Proteccion

Lo nombre d'objèctes metallics aumentant e fasent de foncions importantas o vitalas, la proteccion contra lo rovilh e contra la corrosion en general es un enjòc industrial e de seguretat importanta a l'ora d'ara. Aquela proteccion se fa mai sovent per depaus de zinc (galvanizacion). Es tanben possible d'utilizar d'òli o de la grassa per aparar d'objèctes, coma per exemple de pèças mobilas coma la cadena d'una bicicleta. De pinturas especializadas dichas antirovilh existisson tanben.

Annèxes

• Corrosion
• Galvanizacion
• Oxid de fèrre