Tetanòs

Lo tetanòs es una malautiá infecciosa causada per l'exotoxina Tetanoespasmina del Clostridium tetani, caracterizada per un aument de la tonicitat musculara e per la preséncia d'espaimes.

Epidemiologia

Varia fòrça entre los païses qu'an o pas un programa de vaccinacion. Dins los païses sens programas de vaccinacion tòca subretot los menons e mainats. Dins los païses amb un programa de vaccinacion lo tetanòs apareis de biais esporadic e tòca las personas pas o mal vaccinadas.

Mai sovent lo tetanòs es precedit per una lesion aguda coma una incision, una abrasion o una laceracion. Aquelas pòdon èsser grevas, mas soven son leugièra çò que motiva pas lo malaut a consultar lo mètge. Es associat tanben a la consomacion de drògas injectadas o la cirurgia. Normalament la vaccinacion, se realiza als menons o un mainas. Se pòt contractar la malautiá quand se fa de nafras amb de fèrre rovelhat o d'autra matèrias rovelhadas. Cal netejar la nafra en cas que la ferrida amb un fèrre, que lo tetanòs se transmés per via cutanèa.

Transmission

La forma mai frequenta de contagion es per de lesions a la pèl (nafras, mossegadas, cremadas, percings e tatuatges realizats amb materials non esterilizats, agulhas, eca.) que lo Clostridium tetani penetra dins l'organisme. Es pas necessari que las lesions sián pas prigondas o marridas; que que siá es per escasença perilhós se dintra en contacte amb lo bacil tetànic.

Un còp dins l'organisme, la bacteria deliura un toxic nomenat "tetanospamina", que bloca los senhals nervioses dempuèi la mesolha espinosa fins als muscles. Aquò provòca l'apareisson d'espaimes musculars per tot lo còrs e rigiditat.

Simptòmas

Los simptòmas principals son rigiditat e espaimes musculars, fins a èsser doloroses e provocar de fracturas ososas e esquiçaduras muscularas.

Los espaimes tòcan los muscles de la cara, lo còl, lo torax e l'esquina, e tanben se'n pòt i aver als muscles abdominals, de las cambas e dels braces. Segon los muscles tocats, la persona pòt patir de problèmas respiratòris, dificultats per engolir e corbadura de l'esquina.

Autres simptòmas possibles:

• Fèbre
• Tressusada Excessiva
• Taquicardia
• Ipertension
• Salivacion
• Miccion o defecacion incontrolablas.

A partir de moment de l'infeccion fins al desvolopament dels simptòmas se passan normalament entre quatre e vint-e-un jorns.

Diagnostic

Lo diagnostic es basicament clinic, que los simptòmas son rapidament e facilament identificablas. I a pas cap de pròva de laboratòri especific que permeta diagnosticar lo tetanòs. Lo mètge o la mètja pòt realizar de pròvas per escartar d'autras malautiás que pòdon presentar de simptòmas similars, coma la ràbia o la meningiti.

Tractament

Cal netejar plan los talhs e nafras e recebre un tractament medical. Lo tractament pòt comprene: d'antibiotics (penicillina, metronidazòla...), gammaglobulina antitetanica, relaxants musculars, La cirurgia per netejar la nafra e eliminar lo teissut contaminat, blocants neuromusculars, repaus.

Se cal pas confondre la gammaglobulina antitetanica amb la vaccinacion antitetanica, que la primièra s'utiliza pas que per d'immunizacions urgentas contra lo tetanòs e a un efièch protector fòrça cort (unes vint jorns).

Vaccinacion

La vaccinacion antitetanica es una vaccinacion fòrça eficaça, aisida d'administrar e entièrament inofensiva. La primièra vaccinacion se fa amb lo viccin DTP (difteria, tetanòs, polio) als dos, quatre e sièis meses d'edat. L'efièch protector de la vaccin antitetanica (après l'administracion las tres primièras dòsis) dura mai de dètz ans. La persona a jorn amb lo calendièr vaccinal, demanda pas que 2 dòsis mai de tetanòs al cors de la vida (1 dòsi vèrs 25-30 ans e una segonda dòsi a 60-65 ans). Aqueles que foguèron pas vaccinat de mainat devon consultar la carga vaccinala, amb un professional de santat.

Prevencion

Lo tetanòs se pòt pas que prevenir mejançant la vaccinacion, que lo fach d'aver patit de la malautiá protegís pas. Lo tetanòs es una malautiá de declaracion obligatòria individualizada. Doncas, los professionals la devon declarar a l'agent de vigilància epidemiologica correspondent del moment que'n suspèctan l'existéncia.