Pèire Jòrdi Latecoèra
Pèire Jòrdi Latecoèra (Pierre-Georges Latécoère en francés) (nascut lo 25 d'agost de 1883 a Banhèras de Bigòrra - mòrt lo 10 d'agost de 1943 a París) es un entrepreneire francés emblematic dels començaments de l'aviacion e subretot de l'aviacion comerciala.
Presentacion
modificarFormat a l'Escòla Centrala de París, venguèt al cap d'una entrepresa de familha fabricant de material rolant per la Companhiá dels Camins de Fèrre del Miègjorn. Pendent la Primièra Guèrra Mondiala es nomenat a l'artilhariá a causa de sa marrida vista.
De retorn de la guèrra, investiguèt a Tolosa dins doas usinas: una fabricant d'obús, l'autre de cellulas d'avion.
Tre 1918, imaginèt une linha aeriana ligant França e Senegal passant per Espanha e Marròc. Creèt alara la Companhiá Generala d'Entrepresas Aeronauticas qu'expleitèt las linhas Tolosa-Casablanca, Casablanca-Dakar (per Agadir, Cap Juby, Villa Cisneros, Port-Étienne, Saint-Louis) e Rio-Recife a Brasil. Es dins l'entrepresa de Latecoèra que Mermoz, Saint-Exupéry e Guillaumet faguèron lors primièrs vols.
L'Entrepresa contribuiguèt tanben a la naissença e al desvolopament de l'aviacion postala. Aquela se faguèt mercé al coratge de sos primièrs pilòts, vertadièrs davancièrs de l'aviacion, considerats a l'epòca coma eròis. En efècte, dins los ans 1920, cada vol èra una aventura riscada.
A l'epòca, envisatgèt de crear una linha aeriana entre Tolosa e Casablanca. Lo projècte se realizèt en 1919, malgrat l'oposicion del govèrn espanhòl reticent a daissar volar en dessús de son territòri. En 1924, la linha foguèt prolongada fins a Dakar e, aquel còp, èran las tribús mauras que faguèron de problèmas. Arrapèron los aviators qu'èran forçats d'atterrir sus lors territòris e los liurant pas que contra de fòrts rescats.
En mai de 1930 la linha ligant Dakar a l'America del Sud foguèt inaugurada per Mermoz sus un avion Latecoèra. Aprèp venguèt lo desfís del subrevol de la Cordilhièra dels Andes contada per Antoine de Saint-Exupéry dins son roman Vol de nuèch.
Grand industrial, dispausèt un temps d'una usina de 26 000 m2 que forniguèt l'Aeropostala. Pasmens, de questions politicofinancièras l'obliguèron fin finala a daissar son afar.
Èra passionat e construiguèt d'idravions de gròsses tonatges.
Lo Latécoère 631 « Paquebòt dels aires », faguèt la linha Biscarròssa-Fort-de-France del 4 de julhet de 1947 al 1èr d'agost de 1948 transportant 2 000 passagièrs amb doas vòltas cada mes. Lo 21 de febrièr de 1948, lo Late 631 nº 7, fabrica al Havre e anant a Biscarròssa, foguèt pres dins una tempèsta de nèu e s'enfozèt al mar. Sièis meses puèi, lo Late 631 nº 6 se perdèt dins la nuèch del 1èr d'agost de 1948 entre la Martinica e França amb cinquanta uèit victimas.
La companhia Latecoèra existissiá encara en 2006, e fabricava d'elements d'aeroestructuras per cinc grands constructors aeronautics mondials: Airbus, Boeing, Bombardier, Dassault Aviation et Embraer.
En 2007, Airbus anoncièt la filializacion de qualques sites industrials coma dins lo modèl desvolopat per Boeing. Latecoèra se posicionèt suls sites de Méaulte e de Saint Nazaire Ville. Mas en 2008, la direccion d'EADS decidiguèt de vendre pas mai.
Vejatz tanben
modificar- Musèu istoric de l'idraviacion a Biscarròssa
- (fr)Jean-Marc Olivier, "Latécoère, un industriel visionnaire", dans Midi-Pyrénées patrimoine, hors-série n° 2, Toulouse des avions et des hommes, novembre 2010, p. 14-25.
- (fr)Emmanuel Chadeau, Latécoère,ed:Olivier Orban,1990, isbn 2855655692