Renée Annie Cassian e mai coneguda jos son pseudonim literari Nina Cassian (Galați, 27 de novembre de 1924 - Nòva York, 14 d'abril de 2014) foguèt una escrivana, poetessa, ensagista, critica cinematografica e traductritz romanesa. Revirèt en romanés d'òbras importantas de la literatura internacionala, d'autors coma William Shakespeare, Bertolt Brecht, Christian Morgenstern, Yiannis Ritsos, e Paul Celane e escriguèt mai de 50 libres de poesia.

Visquèt exiliada als Estats Units a partir de 1985, ont se trobava momentanèament en aquel temps coma professora visitaira, aprèp qu'un de sos amics se faguèsse arrestar per las fòrças de seguretat romanesas amb un quasèrn que teniá de poèmas que fasián la satira del regim dictatorial de Nicolae Ceaușescu.

Biografia

modificar

Enfància

modificar

Renée Annie Cassian nasquèt a Galați en 1924 dins una familha d'intellectuals d'origina jusieva. Son paire, Iosif Cassian-Mătăsaru, èra un traductor famós qu'aviá revirat en romanés d'òbras importantas de la literatura mondiala, d'autors coma lo francés Victor Hugo, l'american Edgar Allan Poe o mai lo danés Hans-Christian Andersen e tanben mantun escrivan germanic. De 1926 a 1935 la drolleta faguèt sos estudis primaris, e mai la debuta del collègi, dins la vila de Brașov, ont la familha s'èra installada durant son enfància. Quand Nina aviá a l'entorn de 11 ans, la familha se tornèt mudar per anar viure dins la capitala del país, Bucarèst. Ailà visquèron totes dins lo ghetto e la futura escrivana estudièt dins una escòla jusieva de la vila.

Cassian dintrèt dins las Joventuts Comunistas del temps que l'organizacion èra enebida pel govèrn pro-nazi d'aquel temps. En genièr de 1943 se maridèt amb lo poèta comunista Vladimir Colin, e s'inscriguèt l'an seguent a la Facultat de Letras e Filosofia, mas abandonèt los estudis a la fin de l'annada.

Al cap de cinc ans de vida comuna, en 1948, Nina Cassian divorcièt de Colin e se maridèt amb l'ensenhaire de lenga francesa, critic e romancièr Alexandru Ştefănescu, qu'aviá 10 ans de mai qu'ela.

Lo començament literari

modificar

En 1947 escriguèt son primièr roman La scara 1:1 que se vegèt atacat durament per la critica per son contengut qu'èra pas en fasa amb l'ideologia socialista imperanta. Mai tard publiquèt d'òbras mai conformistas, coma o faguèron tanben d'autres escrivans d'aquela epòca, que li permetèron alara de subreviure artisticament.

En 1985 recebèt una borsa Fullbright per ensenhar l'escritura creativa a l'Universitat de Nòva York coma professora visitaira per l'annada universitària 1985-1986.

Exili als Estats Units

modificar

Aprèp l'arrestacion per la Securitate de son amic, l'escrivan Gheorghe Ursu, que teniá un quasèrn amb de poèmas comprometents per l'autora, aquesta causiguèt de demorar als Estats Units. Un an e mièg aprèp lo govèrn american li autregèt l'asili politic. Nina Cassian visquèt las annadas seguentas dins una granda pauretat, amb sonque de borsas per l'ajudar a viure. Ensenhèt a l'Universitat de Nòva York e participèt al Programa d'Escritura Internacionala de l'Universitat d'Iowa. Se maridèt amb Maurice Edwards, lo director artistic de l'Orquèstra Filarmonica de Brooklyn e tanben autor e actor, a Nòva York en 1998.

Moriguèt en çò sieu a Nòva York d'una crisi cardiaca lo 14 d'abril de 2014

  • La scara 1/1 (1947)
  • Sufletul nostru(1949)
  • An viu nouă sute şaptesprezece (1949)
  • Nică fără frică (1950)
  • Ce-a văzut Oana (1952)
  • Horea nu mai este singur (1952)
  • Tinereţe (1953)
  • Florile patriei (1954)
  • Versuri alese (1955)
  • Vârstele anului (1957)
  • Dialogul vântului cu marea (1957)
  • Botgros, căţel fricos (1957)
  • Prinţul Miorlau (1957)
  • Chipuri hazlii pentru copii (1958)
  • Aventurile lui Trompişor (1959)
  • Încurcă-lume (1961)
  • Sărbătorile zilnice (1961)
  • Spectacol în aer liber. O mono­grafie a dragostei (1961)
  • Curcubeu (1962)
  • Poezii (1962)
  • Să ne facem daruri (1963)
  • Disciplina harfei (1965)
  • Îl cunoaşteţi pe Tică? (1966)
  • Sângele (1966)
  • Destinele paralele. La scara 1/1 (1967)
  • Uite-l este... Uite-l nu e (1967)
  • Ambitus (1969)
  • Întâmplări cu haz (1969)
  • Povestea a doi pui de tigru numiţi Ninigra şi Aligru (1969)
  • Cronofagie. 1944-1969 (1970)
  • Recviem (1971)
  • Marea conjugare (1971)
  • Atât de grozavă şi adio. Confidenţe fictive (1971)
  • Loto-Poeme (1971)
  • Spectacol în aer liber. O (altă) monografie a dragostei (1974)
  • Între noi, copii (1974)
  • O sută de poeme (1975)
  • Viraje-Virages, edicion bilingua (1978)
  • De îndurare (1981)
  • Blue Apple (1981)
  • Numă­rătoarea inversă (1983)
  • Jocuri de vacanţă (1983)
  • Roşcată ca arama şi cei şapte şoricei (1985)
  • Lady of Miracles (1988)
  • Call Yourself Alive (1988)
  • Life Sentence (1990)
  • Cheerleader for a Funeral (1992)
  • Desfacerea lumii (1997)
  • Take My Word for It (1997)
  • Memoria ca zestre. Cartea I (1948-1953, 1975-1979, 1987-2003) (2003)