Linx canadian

Lynx canadensis

Estatut CITES

Annèxe II , Rev. del 04/02/77

Classificacion

Règne	Animalia
Sosembr.	Vertebrata
Superclassa	Tetrapoda
Classa	Mammalia
Infraclassa	Placentalia
Òrdre	Carnivora
Sosòrdre	Feliformia
Familha	Felidae
Sosfamilha	Felinae
Genre	Lynx
Espècia	Lynx canadensis

Eth linx canadian (lynx canadensis)(1) ei un mamifèr d'America deth Nòrd dera familha des gats, es Felidae. Ei un parent proche deth linx aurasian (lynx lynx). Totun, quauques de sòns traches hèn que seja mès proche deth linx roche mès que non pas deth linx euroasian. Coma sosespècia arreconeguda eth sòn territori s'espandís des de Canadà e Alaska enquia quauques lòcs des Estats Units.

À ua pèth de color marron-plata plan dens, ua cara plan peluda e ues aurelhes longues. Eth linx canadian sembla tanben ua espècia de tamanh miei deth genre Lynx. ei mès gran qu'eth linx roche damb qui comparteish quauques traches e ei dus còps mès gran qu'un gat domestic.

Taxanomia

I a agut força discussions tà classar aguesta espècia coma Lynx canadensis o coma Felis canadensis laguens d'ua discussion mès grana sus se es quate espècies de linx an d'aver eth sòn pròpi genre o an d'éster classats damb eth sosgenre Felis (4)(5). Enquia aué, eth genre Lynx ei eth que s'a acceptat.

Johnson e d'autes díden qu'eth linx a de traches damb eth Puma, eth Leopard (Prionailurus bengalensis) e tanben eth gat domestjau, es linatges des quaus son de hè 7,15 milions d'ans. Eth linx se desseparèc eth prumèr, hè d'aperaquí uns 3,24 milions d'ans (6).

Sosespècies

Es tres sosespècies de linx canadian arreconegudes:

• Lynx canadensis canadensis
• Lynx canadensis mollipilosus
• Lynx candensis subsolanus (1)

Eth linx de Tèrranova ei mès gran qu'es sosespècies continentalas e ei conegut pr'amor que caça vedèths de ren quan pòt pas caçar lebes americanas.

Caracteristicas fisicas

Eth linx canadian ei plan parièr ath linx eurasian: à ua pèth densa e de color marron plata e plan d'eri an marques neres. En ostiu era sua pèth à un corar doble que sembla ua barba damb dus ponches, ua coa cuerta damb ua linha nera e ua meca de pèu sus es aurelhes. Es sues pates son caperades damb un pèu plan long. Açò hè qu'es pès sejan plan amples tà viatjar pera nhèu prigonda.

Es linx canadians son uns animals nocturns e timides. Tostemps solitari, de còps se poden trapar petits grops familhars que viatgen amassa.

Ei mès petit que sòn cosin aurasian e pesa demest 8 a 11 kg e hè de 80 a 105 cm de longada e deth pè ara espatla de 48 a 56 cm. Es mascles son mès grani qu'es hemelhes. Tot e que l'espècia ei mès grana qu'eth linx roche ei mens variable en mesura e un linx roche gran pòt éster mès gran qu'un linx canadian (7).

Coma toti es linx, à 28 dents e 4 canins tà nhacar e gahar es sues predes. Eth linx pòt saber on nhaca era sua preda damb es sòn canins pr'amor qu'an mès nervis. Eth linx tanben a quate dents tà copar era carn en petits troçi. Ta hèr açò à de nhacar plan. Que i à plan de horats grani demest es quate canins e era rèsta des dents. À un nombre petit de premolars tà nhacar tan hòrtament coma pòt (8).

Es adaptacions deth linx son poder moir-se plan viste laguens era nhèu damb sòns pès pr'amor qu'à uns pès damb un horat demest eth prumèr e eth dusau det deth pè e damb açò pòt virar plan viste ena nhèu.

Conducta

Es linx canadians son uns animals nocturns e timides. Totun, tanben son plan actius pendent eth jorn. S'aniden en airaus de bòsqui plan denses. En diverses regions era sua estension se crotza damb es d'autes predators coma es linx roches o es coyotes. Normalaments caçen en airaus damb ua nhèu prigonda o en territoris de nautada. Aguesti gats s'aluenhen pas mès de 90 m dera linha d'arbes e tanben shauten nadar. Un testimoni poguec vèder un linx nadant proche de 2 kms en er arriu Yukon (9).

Tot e que tostemp ei solitari, de còps ei dens petits grops que viatgen amassa. Eth linx hè de 2,4 a 4,8 km cada jorn e açò vò díder un territori plan gran. Sòns territoris poden hèr demest 1,5 a 50 km2 mès son plan desparièrs damb cases extrems demest 3 a 783 km2. Quan i à pas d'aliment en sòn territori es linx marchen encara mès luenh e paucs demoren en sòn territori original (10).

Coma d'autes gats, es linx canadians utilizen era sua aulor tà mercar eth sòn territori. Es adults deishen es materies fecals sus era nhèu o sus soques d'arbes e d'autes lòcs nauts e tanben deishen orina tà mercar eth sòn territori (10). Tanben utilizen marques visuals sus es arbes (11).

Caça e dieta

Es linx canadians mingen basicauments lebes dera nhèu, enquia un 60 a 90% dera sua dieta qu'ac son. Coma resulta, era populacion de linx ei parallela pendent dètz ans ara des lebes. Totun, e sustot en ostiu, tanben mingen rosegaires e audèths, e de còps, caçen quauque cèrvi. Coma fòrça gats mingen tanben carronha quan poden.

Era distribucion deth linx canadian s'espandís per tot Canada e Alaska mès tanben demora en estats americans deth nòrd coma Montana, Idaho, Washington e Oregon.

Es linx canadians utilizen es sues granes aurelhes e uelhs tà cercar era preda. Caçen un còp cada un o dus jorns e mingen enquia 600 a 1200 g de carn per jorn. Caçen damb emboscades o perseguint es predes (10). Es linx poden pas còrrer plan pendent plan de temps pr'amor qu'an pas estamina en sòns cossi. Atau, que poden còrrer plan, mès sonque pendent pauc temps, dilhèu sonque pas mès d'un dotzenat de pès. S'eth linx gaha pas era preda pendent es prumères segondes normauments ac deisha estar tà conservar era energia.

S'eth linx caça un animal mès gran qu'eth e pòt pas minjar tot de còp, qu'eth portarà enquia un airau damb arroques e dempús eth caperarà damb huelhes tà minjar dempús. Aguesta actitud ei plan comuna quan i à plan de predes amassa e qu'en tuarà tantes coma poda tà poder minjar-se-las dempús.

Tot e qu'es linx canadians son caçaires solets s'a vist hemelhes e petits caçant amassa en atacs coordinats. Un linx hè qu'era preda corra mentres qu'es autes son preparats tà la tuar (10).

D'autes animals utilizen tanben eth linx tà caçar. Eth Chot de Granes Banhes demora enquia eth lynx hè gèsser era presa deth lòc. Alavetz gaha era preda abantes qu'eth linx e marcha.

Reproduccion e cicle vital

Era sason de reproduccion des lynx sonque demora un mes, de Mars a Mai, segontes eth climat local. Es hemelhes sonque ovulen un còp pendent aguest periode demest 3 a 5 jorns (5). Era hemelha sona eth mascle en tot deishar era sua orina on eth mascle a mercat eth sòn territori e lo sona diversi còps. Poden s'acoplar enquia sieis viatges pendent ua òra. Era hemelha de linx sonque s'acopla damb un mascle cada sason mès un mascle pòt s'acoplar damb diverses hemelhes.

Eth prenh demora enquia 64 jorns e, atau, es petits son vaduts en mai o junhsega. Avans deth neishement es hemelhes hèn un niu damb branques e troçi de soques o de husta caduda. Aguesti son plaçats a mieja nautada e de cara ath sud o ath sud-oèst (12).

Eth linx canadian a sigut introdusit recentaments en er estat american de Colorado e adara se pòt díder qu'à sigut ua vertadièra escaduda.

Venen ath mond d'un a quate petits e son fòrça mès grani quan i a plan de predes (13). Açò suggereish un grad de flexibilitat reproductiva mès gran qu'en d'autes gats e es hemelhes s'acoplen pas quan era caça ei escasa. Quan i a pauques predes, era mortalitat demest es petits ei tan nauta coma un 95%.

Es petits de linx canadian pesen de 175 a 235 g quan son vaduts e de prumèr an una pèth grisa damb marques neres. Son cecs e an de besonh ajuda pendent es prumères dues setmanes e deishen de préner let as 12 setmanes. Quan dubren es uelhs son d'ua color blu hòrta mès quan se hèn grani se tornen de color marron.

Era mair que porta er aliment as petits e permèt que i joguen avans de se'l minjar e atau que practiquen es sues abilitats coma caçaires. Es petits deishen er horat as cinc setmanes e començen a caçar demest es set e nau mesi d'edat.

Deishen era mair as dètz mesi quan era seguenta sason comença mès an pas era mesura d'adults enquiath dusau an. Es hemelhes son sexualment madures un aute an dempús mentres qu'es mascles ja son madurs as dus o tres ans. Eth linx canadian a sigut vist en tot demorar enquia es catorze ans en captivitat mès quan son salvatges demoren pas tant (10).

Distribucion e abitat

Eth linx canadian pòt demorar en es bòsqui deth nòrd canadian e d'Alaska. N'i a pas enes regions sens arbes des Granes Planures e es costes deth nòrd qu'es on i à pas lebes dera nhèu. Pr'amor des umans eth lynx canadian demora pas mès ena Isla Princep Eduard o en Nòva Escòcia (10). Totun, que i à dus airaus on òc demoren linx canadians enes Tèrres nautes de Cap Breton.

I a grans poblaments de lynx en Montana, Idaho, Washington e Oregon e tanben en Yellowstone National Park, en Wyoming. Aguesta populacion s'estén per tot er ecosistema de Yellowstone (14). Que n'i a paucs en Utah, Minnesota e Nòva Anglaterra. Ei ua espècia en perilh d'escantiment en tot es Estats Units. Tanben n'i à en Medicine Bow National Forest, en Wyoming.

Un linx canadian siguec tuat prèp de Newton Abbot en eth Reiaume Unit en 1903 dempús d'atacar dus cans. Eth linx siguec portat ath Museu de Bristol e es scientifics lo classaren pas enquia cent ans dempús. Dideren qu'avia demorat en captivitat pendent un temps coma un animal exotic mès qu'aurie demorat tanben liura pendent un temps. Siguec considerat coma er esemple mès ancian d'una gat exotic en eth Reiaume Unit (15).

Enqüera aué se pòt díder que i a comerci de pèths de linx canadian. Açò hè qu'era sua supervivencia seja encara fragil.

En 1999 era Division de Vida Salvatge de Colorado començèc un programa tà reintrodusir eth linx salvatge en Colorado. En aquera epòca sonque n'i avia 96. Tot e que i avia esperances es biològs dideren qu'èren de besonh mès de dètz ans per a saber s'açò podie éster ua escaduda. Totun, es visites a horats de lynx hètes en 2003 classaren 16 petits naus linx en Colorado e en 2004 39. Pr'açò semblava qu'era operacion podie éster ua escaduda (16).

En 2007 quauques d'aguesti linx sigueren tuats per desconeguts. En quauques quasi sonque sigueren trapats es sòns colhars e se pensèc qu'avuia avut comerç illegal de pèths. En d'autes casi se traparen es animals mòrts intactes (17).

En 2010, dempús d'onze ans d'esforç, era operacion avia sigut ua escaduda en Colorado, lòc on s'avia escantit eth linx des des annades 70. Es prumèrs linx liberats qu'ac sigueren enes montanhes de San Juan en eth sud-oèst de Colorado mès tanben enes Montanhes Rocasas, en eth centre-sud de Colorado e enquia tant ath nòrd coma en eth centre-sud de Colorado e enquia tant ath nòrd com en eth comtat de Summit en 2010. En colorado er esquiròu roche ei ua dusau hònt d'aliment quan es lebes dera nhèu son escasas (18)(19)(20). I a linx solitàris qu'an marchat d'aguests airaus entàth sud des Rocosas on avien tanben sigut reintrodusits en lòcs coma Colorado, Iowa, eth nòrd d'Idaho e er èst de Nevada. En aguesti casi se deishaven dromir e minjar es animals avans d'éster aliberats (21).

Eth cicle d'abondància deth lynx

En eth nòrd de Canada era populacion de linx pòt éster contrarotlada cada un pes sues pèths. Era Companhia dera Bahia de Hudson e eth govèrn canadian qu'ac hèn des de 1730 (22). Era sua abondància ei confermada per creishements e cadudes enes pèths dètz còps mès deth normal cada cinc annades.

Malurosament es linx demoren cicles d'abondancia estacats damb eth dera lebe des nhèus. Quan n' ia plan i a enquia dètz còps mès neishements de linx en un an.

Eth linx ei un predator especialista que minja lebes dera nhèu quasi tostemps. Era sua populacion e era dera lebe dera nhèu son un esemple deth cicle de predator-preda. Factors environamentals coma eth climat o es bòsqui poden hèr qu'aguesta populacion seja mès grana o mès petita.

Conservacion

Eth linx canadian ei caçat pera sua pèth e n'i a mens en fòrça airaus pr'açò madeish. Totun, a sigut classat coma espècie en pèrilh d'escantiment (2). Eth 24 de març de 2000 eth Servici de Caça e Pesca des Estats Units classèc aguest animal coma espècia en perilh d'escantiment en 48 estats (23)(24). Es ibrids de lynx eurasian (boreal) e de lynx roche tanben an sigut vists ena perifera des populacions de linx (Maine, Minnesota e Nòva Brunswick) (25)(26). Açò que poderie cambiar eth sòn nombre en eth sud.

Referències

1. Wozencraft, W. C. (2005). "Order Carnivora". In Wilson, D. E.; Reeder, D. M. Mammal Species of the World (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 541. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
2. Nowell, K. (2008). Lynx canadensis. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Retrieved March 22, 2009. Database entry includes justification for why this species is of least concern
3. "Polarluchs (Lynx canadensis)". Naturwissenschaften. zeno.org. Retrieved May 6, 2013.
4. Zielinski, William J; Kuceradate, Thomas E (1998). American Marten, Fisher, Lynx, and Wolverine: Survey Methods for Their Detection. DIANE Publishing. pp. 77–8. ISBN 0-7881-3628-3.
5. Carron Meaney; Gary P. Beauvais (September 2004). "Species Assessment for Canada Lynx (Lynx canadensis) in Wyoming"(PDF). United States Department of the Interior, Bureau of Land Management. Archived from the original on September 26, 2007. Retrieved June 25, 2007.
6. Johnson, W.E., Eizirik, E., Pecon-Slattery, J., Murphy, W.J., Antunes, A., Teeling, E. & O'Brien, S.J. (2006). "The Late Miocene radiation of modern Felidae: A genetic assessment". Science 311 (5757): 73–77. doi:10.1126/science.1122277.PMID 16400146.
7. Canada Lynx, Arkive
8. "How to Avoid Incidental Take of Lynx While Trapping or Hunting Bobcats and other Furbearers". United States Fish & Wildlife Service and International Association of Fish and Wildlife Agencies. September 2003. Retrieved 19 July 2014.
9. Macdonald, David W. (1993). Velvet claw a natural history of the carnivores. New York: Parkwest: BBC Books. pp. 47–50.ISBN 0-563-20844-9.
10. Kobalenko, Jerry (1997). Forest cats of North America cougars, bobcats, lynx. Willowdale, Ont: Firefly Books. ISBN 1-55209-172-4.
11. Sunquist, Mel; Sunquist, Fiona (2002). Wild cats of the World. Chicago: University of Chicago Press. pp. 154–165.ISBN 0-226-77999-8.
12. "Chemical Communication". NatureWorks. Retrieved June 28, 2013.
13. Slough, BG (1999). "Characteristics of Canada Lynx, Lynx canadensis, Maternal Dens and Denning Habitat". Canadian Field-Naturalist 113 (4): 605–608. Retrieved July 23, 2007.
14. "Lynx, Lynx Pictures, Lynx Facts". National Geographic.
15. Potter, Tiffany (April 13, 2004). "Reproduction of Canada Lynx Discovered in Yellowstone". Nature: Year in Review. National Park Service. Retrieved November 28, 2014.
16. Morelle, Rebecca (April 24, 2013). "'Big cat' Canadian lynx was on the loose in UK in 1903". BBC News. Retrieved July 16,2013.
17. Martin, Jared (2013-01-29). "Endangered Species Program | ESA Success Story". Fws.gov. Retrieved 2014-07-19.
18. Bronski, P (June 2007). "Environment – Missing Lynx". 5280 Magazine. Retrieved June 16, 2007.
19. Banda, Solomon (September 18, 2010) Associated Press story printed as Lynx reintroduction ruled a success in Colorado byThe Denver Post and Colorado: Lynx No Longer Missing by The NY Times
20. "DOW Declares Colorado Lynx Reintroduction Program a Success" press release Colorado Division of Wildlife September 17, 2010, accessed September 18, 2010
21. "Success of the Lynx Reintroduction Program" Colorado Division of Wildlife Sep 7, 2010, accessed September 18, 2010
22. "Success of the Colorado Division of Wildlife’s lynx reintroduction program" report by the Colorado Division of Wildlife, accessed September 18, 2010
23. Weinstein, MS (1977). "Hares, Lynx, and Trappers". The American Naturalist 111 (980): 806–808. doi:10.1086/283212.JSTOR 2460337.
24. Fish and Wildlife Service (March 24, 2000). "Endangered and Threatened Wildlife and Plants; Determination of Threatened Status for the Contiguous U.S. Distinct Population Segment of the Canada Lynx and Related Rule". Federal Register 65 (58): 16052.
25. Canada Lynx. U.S. FWS.
26. Homyack, J.A., et al. (2008). "Canada Lynx-Bobcat (Lynx canadensis x L.rufus) hybrids at the southern periphery of lynx range in Maine, Minnesota and New Brunswick". American Midland Naturalist 159 (2): 504–508. doi:10.1674/0003-0031(2008)159[504:CLLCLR]2.0.CO;2.
27. Schwartz M.K. et al. (2004). "Hybridization between Canada Lynx and Bobcats: Genetic results and management implications". Conservation Genetics 5 (3): 349–355. doi:10.1023/B:COGE.0000031141.47148.8b.

Pàgines web

• Species portrait Canada lynx; IUCN/SSC Cat Specialist Group
• U.S. Fish & Wildlife "Species Profile" and lynx article index
• Canada Lynx research at the University of Minnesota – Duluth
• What Drives the 10-year Cycle of Snowshoe Hares?
• Medicine Bow National Forest (A Habitat of the Canada Lynx)-Biodiversity Conservation Alliance
• Forest Service Canada Lynx research