L'Illusion Comica

L'Illusion Comica (en francés : L'Illusion Comique) qu'ei ua òbra dramatica de Pierre Corneille estreada hens lo teatre de l'Ostau de Borgonha, a París, en 1636.

Òbra barròca dens tots lo sens de la palaura, qu'ei ua mecladissa (com ac soslinha lo quite autor dens lo prològ) en 5 actes de comedia, tragedia e pastorala.

Ua de las originalitats de l'òbra qu'ei la soa mesa en abisme, puish que lo public qu'espia dus personatges qui espian las hèitas deus autas.

Un deus sons personatges, lo Matamore, qu'ei un prototipe de gascon (qu'arrenega justament dens aquesta lenga).

Personatges

Alcandre, magician.
Pridamant, pair de Clindor.
Dorante, amic de Pridamant.
Matamore, capitani gascon, amorós d’Isabelle.
Clindor, vailet deu Capitan e aimador d’Isabelle.
Adraste, gentiu, amorós d’Isabelle.
Géronte, pair d’Isabelle.
Isabelle, hilha de Géronte e aimador de Clindor.
Lyse, serviciala d’Isabelle amorosa de Clindor.
Carcerau de Bordèu.
Page deu Capitan.
Clindor, representant Théagène, senhor anglés.
Isabelle, representant Hippolyte, hemna de Théagène.
Lyse, representant Clarine, serviciala d’Hippolyte.
Eraste, escudèr de Florilame.
Tropa de vailets d’Adraste.
Tropa de vailets de Florilame.
Léo, palhassa de Clindor

Resumit

Acte I

A l'entrada de l'espelunga deu magician Alcandre, Dorante e Pridamant que devisan amassas. Pridamant que cerca lo son hilh Clindor qu'i s'ei escapat deus sons maus tractaments. Dorante que'u recomanda de s'anar consultar lo magician Alcandre. Aqueth darrèr que domanda a Dorante de'us deishar e que hè entrar Pridamant dehens la soa espelunga on endevina de tira la rason de la soa vienguda ; que l'aconorta dab la nava de que Clindor qu'ei tostemps viu mes en tot l'assabentar que non vòu pas estar tornat trobar. Qu'ei a Bordèu au servici d'un capitani e Alcandre que'u pòt har paréisher lo son imatge mes dab la condicion que Pridamant non mauti pas, quinas que sian las apariéncias o las circonstàncias. Durant la representacion, Alcandre e Pridament que seran expectators de las aventuras de Clindor.

Acte 2

Lo mèste de Clindor, lo capitani Matamore, gascon e franchimandejaire que's vanta de mantuns esplèits de tot escantilh e de mau créder mentre qui demoran Isabelle qui arriba dab lo son pretendent, Adraste, qui se'n va arron. Clindor e Matamore que pareishen, lo dusau se tornant vantar. Totun un page que'u se vien cercar dab la justificacion que la soa hòrça be hè hrèita alhors e atau que deisha los dus autes sols amassas ; Isabelle que con•hessa a Clindor lo son amor mes Adraste que torna endevinant aquestes sentiments e miaçant Clindor. Lyse, la serviciala d'Isaelle, era tanben gelosa de non pas estar aimada per Clindor, que perpausa la soa ajuda a Adraste entà'u suspréner.

Acte III

Géronte, pair d'Isabelle que l'arcasta per'mor de non pas voler d'Adraste e que's perpausa de la convécer de'u se préner per espós. Que revia tanben lo Matamore viengut vantà's un còp mei e qui, un còp luenh e shens que'u pòscan audir, lo miaça en retorn. Que huegeish totun tan de paur léu qui enten los vailets de Géronte. Arron, Clindor que perpausa a Lyse d'estar lo son amador quan sia maridat dab Isabelle. Aquesta, emalida, que jura de's venjar. Matamore, espaventat, que s'esconeish mentre qu'Isabelle e Clindor e devisan d'amor. Que'n vad furiós mes un còp mei que hegeish quan Clindor eth dit que los vailets que'u son a cercà'u. Puish Adraste que suspren Isabelle a Clindor e potonejà's e Clindor que l'aleba d'un còp d'espada abans d'estar gahat peus vailets de Géronte. Pridamant, en tot véder aquò qu'ei malurós e que teeish per l'anar e la sguida deus eveniment.

Acte IV

Isabelle que's lamenta quan Lyse e'u vien díser qu'a sedusit lo carcerau e que liberan Clindor. Pridamant qu'ei urós alavetz e Alcandre que'u perpause d'espiar lo son hilh dus ans arron.

Acte V

Los personatges que son adara mei ricament vestits. Isabelle e Lyse que son dens lo jardin d'un palais e la purmèra que conda que son espós qu'ei un arren-que-valha e que se'n va véder la princessa Rosina. Clindor alavetz qu'arriba e, credent qu'Isabelle qu'ei en vertat Rosina, que la parla d'amor. Que's retracta arron en bèth audir lo arcasts d'Isabelle quan Rosina qu'arriba. Aqueth còp Clindor que demora hidèu ad Isabelle, mes los òmis deu princi Florilame qu'auciden Clindor e Rosine e lo prince que declara lo son amor a Isabelle. Pridamant qu'ei deseperat, mes, fin finau, Clindor que's tonar quilhar per'mor la hèita b'èra pas sonque ua representacion de teatre e Isabelle, Lyse e Clindor que son vaduts comedians, mestièr qui n'ei pas, en purmèras, au grat de Pridamant, e enta'u ressegura e per lo har cambiar d'opinion Alcandre que clava la pèça dab ua apologia deu teatre.

Òbras famosas de Pierre Corneille

Mélite (1629) • Clitandre o l’Inocéncia persecutada (1631) • La Veusa (1632) • La Galeria deu Palais (1633) • La Seguenta (1634) • La Plaça Reiau (1634) •
Médea (1635) • L'Illusion Comica (1636) • Cinna o la Cleméncia d'August (1641) • Lo Cid (1636) • Oraci (1640) • Polyeucte (1642) • La Mort de Pompée (1644) • Lo Mentidor (1644) • Rodoguna (1644) • Théodore (1646) • Héraclius (1647) • Andromède (1650) • Don Sanche d’Aragon (1650) • Nicomède (1651) • Pertharite (1652) • Edip (1659) • La Lanada d'Aur (1660) • Sertorius (1662) • Sophonisbe (1663) • Othon (1664) • Agésilas (1666) • Atilà (1667) • Titus e Bereniça (1670) • Psiqué (1671) • Pulchérie (1672) • Suréna (1674)