Istme de Panamà
L’istme de Panamà es una faissa de tèrra estrecha que se tròba entre la mar Cariba e l'ocean Pacific, religant l'America del Sud e l'America del Nòrd. Se formèt fa 3 milions d'annadas pendent lo Pliocèn. Constituís l'essencial del territòri de la Republica de Panamà, e es copat en dos pel canal de Panamà. Coma fòrça d'istmes, es un luòc de granda importància estrategica. La Ciutat de Panamà foguèt fondada vèrs 1519.
Geologia
modificarL'istme comencèt de se formar fa 15 milions d'annadas per lo tust de la placa pacifica e de la placa cariba e l'aparicion d'un volcanisme de subduccion. L'istme se formèt en seguida tancat amb apòrt de sediment venant de l'America del Nòrd e de l'America del Sud fa 4,1 Ma pendent lo Pliocèn. Sa tancadura provoquèt un cambiament dins la circulacion dels oceans menant a la creacion del Corrent del Golf. Per qualques scientifics, la tancadura definitiva de l'istme de Panamà, en modificant las circulacions oceanicas, provoquèt un cambiament climatic responsable de las glaciacions del Quaternari. Pasmens, aquela ipotèsi demòra encara fòrça discutida.
Los nombroses cambiaments geologics qu'arribèron dins la region faguèron de l'istme de Panamà una mescla de geotipes marins, sedimentaris e magmatic que faguèron malaisida la bastison del canal de Panamà.
Biosfèra
modificarLa biosfèra panamenca se compausa de fauna e de flòra venent tan d'America del Nòrd coma del Sud. Per exemple, i a mai de 500 espècias d'aucèls sus l'istme. Lo clima tropical encoratja tanben la proliferacion d'espècias coloradas : insèctes, sèrps, peisses e reptils. Devesit dins sa longor par una cadena de montanhas, lo clima de l'istme es generalament umid sus son costat Atlantic mas mòstra una neta division entre sason seca e sason de las pluèjas sul costat Pacific.