Institut Bearnés e Gascon
Constituit en 2002 a Pau, l'Institut Bearnés e Gascon (IBG) (en grafia febusiana: Enstitùt Biarnés e Gascoûn) qu'es ua associacion culturala qu'enten promòver la varietat bearnesa e gascona de la lenga occitana, mes en tot preténder que lo bearnés-gascon e seré ua lenga distinta de l'occitan, çò qu'ei ua forma de secessionisme lingüistic. L'IBG que vòu promòver tanben la cultura de Bearn e Gasconha. L'associacion qu'es regida segon la lei 1901.
Activitat
modificarL'Institut, dont los membres e son tots benevòls, que publica un bulletin e qu'ei present suu terrenh (cors de bearnés/gascon, hèstas, emissions de ràdio, cronica dens la premsa quotidiana...).
L'Institut que vòu sostiéner tota iniciativa susceptibla de promòver lo bearnés e lo gascon en respectant la lor integritat e la lor especificitat, mes aquò que significa, dens la soa vision de las causas, que cau arrefusar de sostiéner las accions que considèran lo bearnés e lo gascon coma hasent partida de la lenga occitana. Concretament, aquò que mia a un lobbying de terrenh contra l'espandiment de la senhalizacion bilingua, e tanben a bèths còps contra l'ensenhament bilingüe o immersiu.
L'Institut qu'afirma de comptar mei de 450 aderents (en 2008) mes lo nombre de membres actius qu'ei de l'ordi d'un ueitantenat au maxímum.
La posicion de l'Institut sus la question de la lenga
modificarSecessionisme lingüistic
modificarL'IBG que considèra que l'occitanisme e seré ua doctrina completament estrangèra a l'eiretatge gascon e bearnés e qu'Occitània n'auré pas jamei existit. Que considèra que lo bearnés e lo gascon non forman pas un dialècte occitan mes ua lenga distinta de l'occitan (vejatz secessionisme lingüistic).
Segon l'IBG, l'usatge de la grafia classica entau gascon qu'auré estremat lo pòble de la soa cultura literària e de l'escriut au quau èra acostumat. Per aquera rason, l'IBG que s'estima mei la grafia febusiana e que la presenta coma ua "grafia modèrna", e que qualifica la grafia classica, segon los interlocutors, d'"anciana", de "sapientassa" o mei qu'aquò d'"espanhòla", a bèths còps tanben qu'afirma qu'ei impausada "de Montpelhièr enlà" e que carreja dab era un projècte politic demiat peu Partit Occitan.
Oficiaument, l'Institut que reconeish "la contribucion de dauvuns trabalhs occitanistas coma las escòlas Calandretas quan s'i ensenha dab amor la lenga deu país", mes uns quants membres sons de prumèr ordi qu'an atacat publicament Calandreta en parlant d'"endoctrinament".
Impacte
modificarJa que l'IBG, particularament dens lo parçan de Nai, aja plan escadut de's har conéisher en prepausant animacions popularas (cors deu ser, seradas cantas e contes), las soas posicions que son hèra minoritàrias dens lo païsatge culturau de Gasconha e de Bearn: lo lor impacte qu'es feble. La grana majoritat deus movements culturaus bearnés e gascons qu'adereishen a l'occitanisme e que considèran que lo gascon (e donc dab eth lo bearnés) ei de fèit una varietat de l'occitan.
La dinamica hèra majoritària deu movement culturau gascon e bearnés e en suber d'aquò la politica lingüistica oficiau de la Vath d'Aran e de Catalonha, que van donc dens lo sens assumit de l'unitat de la lenga occitana e contra las posicions antioccitanistas de l'IBG. Aquò n'a pas empachat l'IBG d'exercir ua influéncia sus la politica lingüistica deu Conselh Generau deus Pirenèus Atlantics: per ex., a l'òra d'ara lo projècte de senhalizacion bilingua sus las rotas que demora blocat. Aquesta situacion que s'apren a la preséncia dens l'amassada departamentau de conselhèrs generaus favorables a las posicions de l'IBG.
