ITER

ITER (reactor experimentau de fusion termonucleara, o en anglés International Thermonuclear Experimental Reactor) es un projècte de reactor e recèrca de tipe tokamak que sa tòca es de mostrar la possibilitat d'esplechar la fusion nucleara per la produccion industriala d'energia.

Lògo d'ITER

ITER, qu'es lo fruch de la collaboracion de sèt sòcis (o mèmbres) que representan trenta-cinc país, es en construccion a Cadaracha, sus un site de 1 625 ectaras sus la comuna de Sant Pau de Durença en Provença. Leis sèt mèmbres son los païses de l'Union Europèa (emai Soïssa), Índia, Japon, Corèa dau Sud, China, Russia, e leis Estats Units.

Lo reactor ITER emplega un concèpte de confinament magnetic nomat « tokamak » que consistís a embarrar lo plasma (un gas ionizat) dins una gabiòla magnetica en forma d’anèu, dins una chambra de vueg. S’emplega per brutlador un mesclum de deutèri e de triti (d’isotòps d’idrogèn) caufats a una temperatura de 150 000 000°C (qu’es dètz còp la temperatura dau centre dau solèu) per fin d’obtenir lei condicions necitas a la reaccion de fusion. D’efièch, aquela reaccion de fusion termonucleara, ont dos pichòts atòms se jónhon en un mai gròs congrèlha fòrça mai energia (14 MeV per la reaccion deutèri-triti) que la division d’un gròs atòm d’uranium en dos mai pichòts (fission nucleara). D’un autre latz per fusionar dos anions (ion cargat positivament) fau apondre fòrça energia iniciala per véncer sa repossina electrostatica. Aquò es un deis escomesas màgers d’ITER de produire mai d’energia que n'en consoma.