Fluxus – En latin fluere significa flugir – es un malhum internacional d'artistas, compositors e dessenhaires coneguts per sas mesclas dels mejans e disciplinas artisticas, coma lo videoart, la musica, la literatura, la performança, l'arquitectura e lo dessenh, entre autras. Foguèt actiu dins las decennias seissanta e setanta del sègle XX. S'afirma contra lo tractament de l'objècte artistic tradicional qu'es una merça e se proclamèt d'esperel coma l'antiart. Fluxus, l'organizèt informalament en 1962 George Maciunas e s'espandiguèt als Estats Units d'America, en Euròpa e al Japon, amassant d'artistas d'orizant divèrsa, coma Yoko Ono, Nam June Paik, Wolf Vostell, Joseph Beuys, Daniel Spoerri, Charlotte Moorman e mai[1]

Manifèst Fluxus

Tanben s'afirmèron sul terren politic, apondent una compausanta revendicatritz a sas accions, alara que criticavan lo mercantilisme de l'art. tanben, cercavan a fair agir l'espectator, amb l'idèa quin que siá pòt èsser artista, que fa resson l'eslogan «fai-o tu meteis». Maciunas afirmèt en 1965 que volgava «mòstrar que qué que siá pòt èsser d'art e qui que siá pòt o far».

Etimologia modificar

Fluxus, significa "flus".[2]La paraula Fluxus èra lo títol d'una revista pensada pel quita Maciunas ont se deuriá tractar de l'art e de l'antiart, de la musica e de l'antimusica e de la poesia e de l'antipoesia. La revista se realizèt pas jamai, mas lo nom l'empleguèt per definir totes aqueles actes qu'avián lo meteis esperit que la revista.

Sovent Fluxus es descrich coma un «intermedia» un tèrme de Dick Higgins extrach d'un famós ensag de 1966:

«En principi podèm aplicar lo tèrme fluxus als trebalhs que sa quita concepcion son intermediatics: poesia visuala e imatges poetics, musica accion e accion musicala, coma las performanças e eveniments que son conceptualment debitors de la musica, de la literatura e dels arts plastics»- Dick Higgins (1966)

George Maciunas publiquèt dins de prospèctus lo senst de fluxus coma venent del mot anglés flux e de l'accion de fluir, doncas s'agís d'un movement continú semblable a un corrent e de cambiaments de contunh, alara intègra los cambiaments de contunhs dins los genres e disciplinas de totes los sèus membres:

«Fluxus-art-diversion deu èsser simple, divertissent e sens pretensions, tractar tèmas trivials, sens necessitat de dominar de tecnicas especialas ni realizar fòrça ensags e sens aspirar a tenir cap tipe de valor comercial o institucional»- George Maciunas

Lo movement Fluxus modificar

 
Rebat illustrat d'una accion de Philip Corner en 1962 a Wiesbaden ont espotiguèt un piano de marteladas e punhs. Per fluxus lo piano es un emblèma de la musica classica que cal desacralizar
 
Rebat d'una pèça de Plan Vautier
 
Una de las primièras membres del grop Fluxus foguèt Yoko Ono.

Fluxus se basa pas sus l'idèa de l'avantgarda coma un novelum lingüistic, mas preten far un usatge diferent dels canals oficials de l'art se destriant de tot lengatge especific, es a dire, preten l'interdisciplinarietat e l'adopcion de mejans e materials venent de diferents camps. Lo lengatge es pas la fin, mas lo mejan per crear de nòus sons de l'art, comprés coma "art total".

Coma dins lo movement Dadà, Fluxus escapa a tota temptativa de definicion o de categorizacion. Segon Filliou, es:

«...abans tot un estat de l'esperit, un biais de viuire impregnat d'una superba libertat de pensar, de s'exprimir e de causir. D'un biais Fluxus jamai existiguèt, sabèm pas quan masquèt, aprés i a pas ca rason que s'acabe[...] èsser en acòrdi per concebre la vida entièra coma la musica. Com s'èra un procediment musical que la partida acostica e la partida visuala s'equilibren. Una paparpalhon volant es un eveniment musical, tot coma lo robinet que pèrd»- Robert Filliou

Aital lo quita Robert Filliou opausa lo Fluxus a l'art conceptual per sa referéncia dirècta, imediata e urgenta a la realitat quotidiana, e aderís a la proposicion de Duchamp, qu'a partir del Ready-made, introdusís la quotidianitat en l'art. Fluxus Dissòlv l'art dins la quotidianitat. Fluxus pretend aver sul public un efièt de compreneson de la vida e de rapòrt a la vida.

D'entre los primièrs membres i a Joseph Beuys, Dick Higgins, Nam June Paik, Wolf Vostell, La Monte Young e Yoko Ono e explorèron de camps compreses entre las performanças e l'art, entre la musica experimentala e lo cinèma.

S'observam lo mercat internacional de l'art dempuèi los ans setanta fins ara, se pòt pas negar l'influéncia multipla del movement Fluxus, suls happenings e videoart. L'estructura e los mejans expressius de fòrça òbras d'art qu'emplisson uèi las galariás son sovent un aumenatge involontari als davancièrs que, dins los ans seissanta, trabalhavan amb lo movement Fluxus e amb d'happenings e artistas consacrats al videoart. Maucinas definís lo ligam de Fluxus amb los movements d'avantgarda del sègle XX aital:

«Las idèas qu'avèm de l'indeterminacion e de l'esimultaneïtat del concretisme e de la musica concrèta ven del futurisme, del teatre futurista e de la musica futurista de Luigi Russolo. Aprés avèm l'idèa del ready-made e de l'art conceptual, que ven de Marcel Duchamp. Mai tard venon las idèas del colatge e del concretisme dels dadaistas e tot aquò desboca sus las pèças per a piano de John Cage, que de fach son de colatges de sons.»

— George Maciunas.

Filosofia Fluxus modificar

Aquel movement, començat en Alemanha, defendava un cambiament de las valors artisticas: de las esteticas e de las eticas, ignorant las teorias artisticas e encoratjant l'exploracion artistica e l'activisme social e politic. Aital, cambièron l'importància de l'objècte creat e la transformèron en actes, opinions e emocionsseus. Son actitud èra similara a aquela qu'aviá agut lo dadaïsme.[2]

Los artistas de Fluxus creavan sovent d'òbras de tecnica mixta a partir de quin objècte quotidian que siá, çò que desvolopèt lo movement de las performanças, a partir dels happenings dels ans 60 -epòca d'aquel movement- e aktions. Las seguentas accions scenicas e performanças, nascudas a comptar d'aqueles, èran ja mai estructuradas e teatralas.[2]

De caracteristicas que partejavan gaireben totes los membres:

  1. Fluxus es una actitud. Es pas un movement o un estil artistic.
  2. Fluxus es un mejan. Los creators Fluxus aman mesclar diferents mejans.
  3. Los creators Fluxus aman mesclar tot. Emplegan d'objèctes de cada jorn, sons, imatges e tèxtes per crear de nòus sons, objèctes o imatges.
  4. Fluxus deu èsser simple. L'art es pichon, lo tèxt es cort e las accions (performanças) brèvas.
  5. Fluxus de èsser divertissent. Se divertís, es pas Fluxus.
  6. Un concèrt Fluxus es una experiéncia sonòra ont cada objècte es un instrument. Lo principi de causalitat arrestèt d'èsser valid e lo caòs marca la realitat.

L'incomparabla autenticitat de totas las accions del movement Fluxus e la passion e la fòrça innovatriça de sos artistas provoquèron una transformacion que revolucionèt l'aparéncia de l'art. Aquela evolucion provocada dempuèi lo present e orientada cap al futur creèt la consciéncia que tot individu es, d'esperel, una òbra d'art e que l'ensems de la vida pòt èsser concebut coma una òbra d'art total.

La complexitat de las accions e dels concèrts Fluxus e la collaboracion de diferents artistas coma Joseph Beuys, Wolf Vostell, Nam June Paik e Charlotte Moorman creèron d'interpretacions fasent resson entre elas que transmetián una concepcion especiala de l'existéncia. Los concèrts Fluxus son pas cap d'expression auditiva ligada a de tecnologias sonòras elaboradas perfiètament afinadas. Existís pas cap de ton bas precís, cap de ton mejan natural ni cap de ton naut clar coma lo cristal que crèe un equilibri acostic.

Istòria del movement modificar

La debuta en Alemanha modificar

Lo primièr festenal fluxus èra lo Festum Fluxorum, del 1 al 23 de setembre de 1962 al Städtische Museum de Wiesbaden, en Alemanha. Foguèt organizar per George Maciunas, dins d'un projècte conegut coma lo Fluxus Festival Internacional de Musica Novèla. Aquel concèrt èra la presentacion coma violonistas de cinc personatges venguts de Viena e que jamai pas avián jogat de violin, son interpretacion èra lo fach que pendent mai de tres oras se debèt «compausar» una «musica antiviolon».[3]

En Setembre de 1963, Rolf Jährling inaugurèt a Wuppertal la Galariá Parnass. Valdis Abolins dobriguèt la Galariá Aachen a Aquisgran lo 1966. En 1969, Helmut Rywelski e Angar Nierhoff, amb sa Galerie Art Intermedia de Colonha, realizèron l'escultura accion en beton Ruhender Verkehr, de Wolf Vostell. En 1970, Inge Baecker dobriguèt sa Galariá Baecker a Bochum e la Galariá René Block a Berlin. Totes promoguèron los artistas de l'happening e del movement Fluxus, vigilant e permetent de realizar aquela evolucion de l'art que son influéncia difusa fins ara.

Espandiment modificar

Lo movement passèt d'enprimièr per diferentas vilas alemandas e a Nòva Yòrk, mas plan lèu s'espandiguèt per diferent luòcs coma Tòquio, París, Amsterdam, Copenhague, Londres, Estocòlme, Praga o Madrid, espandiment facimitat pels viatges dels artistas, l'escambi de particions, d'idèas, d'instruccions per las accions e poèmas, pel corrièr electronic.[4]

La mòrt de lo sieu fondator e coordinator George Maciunas lo 1978 faguèt caire l'union del grop, mas contunhèron los festenals e las amassadas entre divèrses participants, se realizèron d'exposicions retrospectivas que faguèron conéisser totas las activitats realizadas pel movement a un public mai larg.

Caractèr politic modificar

L'idèa de Maciunas amb sos concèrts fluxus èra l'interpretacion neutra de antimusica, amb çò que «pretendava liberar lo mond de la vida borgesa e trencar la realitat del nonart... Dissòlvre las estructuras de las revolucions culturalas, socialas, politicas en un front comun» e far amb alara que l'art arribe per tot lo pòble. Quand anèt a Nòvaa Yòrk en 1963 e en collaboracion amb d'autres artistas, comencèt una nòva expression de Fluxus amb un caractèr mai politic. Dins son Action against cultural Imperialism realizada amb Henry Flint, exprimisson l'imperialisme amb la musica de jazz e l'art popular. Un autre membre del grop, Joseph Beuys l'an 1978 amb Aufrufzur Alternative, faguèt circular de fulhatons realizats en serigrafia sus de subjèctes politics e d'actualitat, paucs ans abans (1971) la o aviá fach en unes messatges politics editats dins Son Kann die Parteiendiktatur überwunden werden.

Archiu modificar

Las colleccions dels artistas de Fluxus que realizavan de dessenhs, jòcs, objèctes ludics foguèron meses en venta a de preses accessibles, fasián partida del repertòri de documents fotografics e filmats de sas accions efemèras tot aquò es conservat ara en archiu. Aquel besonh de colleccionar e d'archivar se pòt remarcar coma un punt central del trabalh artistic e realiza la foncion istorica, del document d'eveniments temporaris de la societat d'una epòca determinada.

Del actes de Fluxus, los rèstes d'accions e d'happening temporaris demorèron de vestigis, en çò que podava èsser una valor contrària a l'intencion originala, essent de montatges efemèrs de corta durada, demorèron atal coma de testimònis de sos actes. Existís tanben la Silverman Fluxus Collection de Detroit, que mòstra lo de procediment de formacion, entre aqueles archius e la documentacion de trabalhs artistics montats per d'artistas coma Wolf Vostell.

Artistas Fluxus modificar

Referéncias modificar

  1. Miquel Garcia, Josep.
  2. 2,0 2,1 et 2,2 Robert Cumming, Arte, edició Espasa Calpe, 2006.
  3. DDAA, 2004, p. 1340, Historia del Arte Espasa.
  4. Butin

Bibliografia modificar

Ligams extèrnes modificar