Erasistrat

Erasistrat (Erasistratus, Ἐρασίστρατος) foguèt un famós mètge e anatomista grèc, probablament nascut a Iulis, dins l'isla de Keos (a Suides ditz Còs, e Galen ditz Quio), vèrs 304 AbC. Plini lo Vièlh ditz qu'èra felen d'Aristotil per la siá filha Píties, mas segon Suides èra filh de Cretoxena, sòr del mètge Mitan, e filh probablament de Cleombrot (demòra pas clar se lo menciona coma paire o coma oncle).

Foguèt discipol de Crisip de Cnidos. Demorèt en la cort de Seleuc I Nicàtor, ont aqueriguèt granda reputacion en descobrir la malautiá d'Antiòc, per Antiòc Ièr lo prince eretièr, vèrs lo 294 AbC. Seleuc, ja vièlh, s'èra maridat amb la jove e guapa Estratonice, filha de Demetri Poliorcetes, qu'aguèt amb el un filh, mas après Antiòc s'enamorèt de la siá mairastra Estratonice e revelèt pas lo sieu desir; se metèt malaut e los mètges atenhián pas endonviar qué aviá, mas Erasistrat, en veire qu'aviá pas cap de mal fisic, comencèt a cercar en l'esperit, e observèt que lo povàs li anava mai rapid quand la siá mairastra èra près e li cambiava la color de la cara; li comuniquèt al rei que lo filh aviá una malautiá incurable perque èra marrit d'amor e amb una dama inaccessible; lo rei diguèt que i aviá pas cap de femna inaccessible pel filh del rei, e Erasistrat li diguèt que n'i aviá una, la siá pròpria femna. Seleuc li donèt la siá femna a lo sieu filh e lo govèrn de qualques províncias.

Mai tard, demorèt en Alexàndria, ont començava a i aver una nomenada escòla de medecina e exerciguèt fins a avançada edat; en aqueles ans, contunhèt d'estudiar anatomia e faguèt d'experiéncias e d'investigacions fins al ponch que foguèt dich que dissequèt criminales vius.

Moriguèt probablament a Ionia, doncas que foguèt enterrat dins la montanha de Mícale. Segon Eusèbi de Cesarèa, viviá encara al 258 AbC.

Aguèt de nombroses discipols e una escòla de medecina amb lo sieu nom contunhèt d'existir fins al començament del sègle I. De la siá escòla foguèron Apoemantes, Apolloni Memfita, Artemidor, Caridem, Crisip, Heràclides, Hermògenes de Tricca, Hicesi, Marcial, Menòdor, Ptolemèu, Estraton e Xenofont.

Escriguèt de nombroses libres de anatomia, medecina e farmacia, que se'n conserva solament lo títol e qualques fragments preservats per Galen e Celi Aurelian. Se crei que foguèt l'inventor de la paraula traquèa.

Ligams externs

Fraser, P. M. (1969). The Career of Erasistratus of Ceos, 518–537.

«Erasístrat», Gran Enciclopèdia Catalana, Barcelona: Edicions 62, en linha.