Enric lo Navegador

Enric lo Navegador, en portugués Henrique o Navegador o Infante Dom Henrique nascut lo 4 de març de 1394 Porto e mòrt lo 13 de novembre de 1460 Sagres, prince de Portugal, e sovent considerat coma la figura mai importanta del començament de l'espediment colonial europèu. Desperel jamai naveguèt e doncas faguèt cap de descobèrtas geograficas. Lo seu ròtle se situa subretot dins lo domèni del mecenat. L'epitèt de « navegador » que li foguèt attribuit es doncas onorific.

Enric lo Navegador
Enric, prince de Portugal
Naissença	4 de març de 1394 Porto, Portugal
Mòrt	13 de novembre de 1460 Sagres (Vila do Bispo)
País d'origina	Castelha
Dinastia	Dinastia d'Aviz
Paire	Joan I de Portugal
Maire	Filipa de Lancastre
Conjunt	cap
Enfants	cap
Distincions	Òrdre de la Cambaliga Òrdre du Crist Òrdre de l'Infant Dom Henrique
Signatura

Es Lo tresen filh de Joan I de Portugal, lo fondador de la dinastia d'Aviz. La seuna maire es Filipa de Lancastre, filha de Joan de Gand e sòrra d'Enric IV d'Anglatèrra. Enric lo Navegador jamai se maridèt e aguèt pas de descendéncia.

Joïnessa

En 1414, alara qu'avià sonque 20 ans, convenquèt lo seu paire d'organizar una campanha per prene lo pòrt de Ceuta als musulmans. De piratas moros arcelavan en efècte las còtas sud de Portugal dempuèi aquel pòrt, vendent los abitants suls mercats d'esclaus. La vila foguèt presa en agost de de l'an seguent, e Enric descobriguèt las merças portadas per las rotas commercialas del Sahara que Ceuta èra una estapa (coma l'aur del sud de la Mauritània, menant los Portugueses penetrar l'Africa per via maritima). Aqueles escambis passavan alara mai per aquela vila, mas aquò provoquèt per Enric lo desir de prene part a aquela riquessa. Es el encara qu'inspirèt la legenda del « Preste Joan ».

Segon João de Barros, en 1416, comencèt a tornar poblar lo vilatge de Terçanabal, sus la peninsula de Sagres en Algarve. Aquel vilatge, leu nomenat Vila do Infante, e venguèt una basa de nauta tecnologia avec un arsenal naval, un observatòri, e d'una escòla per l'estudi de la geografia e la navegacion. Jehuda Cresques, un cartografe conegut, i foguèt invitat: compilèt de coneissenças e acabèt per obtenir un pòste permanent. Lo pòrt pròche de Lagos donava un abrig practic e venguèt un centre de construccion navala. En 1419, Enric foguèt nomenat governaire d'Algarve.

Lo primièr fruch d'aquel esfòrç foguèt la descobèrta de l'Archipèla de Madèira per João Gonçalves Zarco e Tristão Vaz Teixeira, puèi colonizat pels Portugueses.

Revenguts e ressorgas

Lo 25 de mai de 1420, Enric foguèt nomenat governaire del fòrça ric Òrdre del Crist, lo successor portugués de l'Òrdre del Temple que lo sèti es a Tomar. Gardèt aquel pòste lo rèsta de la seuna vida e ne tirèt los revenguts necessaris a las exploracions e campanhas menenadas pel prince. Cal apondre qu'amb lo temps venguèt totjorn mai devòt. A la mòrt del seu paire Joan I, Edoard venguèt rei e decidiguèt de versar un cinquen dels beneficis del comèrci fach dins las zonas descobèrtas e li balhèt lo drech exclusiu d'autorizar de las expedicions al delá del cap Bojador. S'apondèron en mai los revenguts dels divèrses monopòlis en Algarve.

Las descobèrtas dels seus exploradors

Las rotas d'Ennric lo Navegador

En 1427, un dels seus navegadors (Gonçalo Velho Cabral o Diogo de Silves) decobriguèt las illas Açòres, leu colonizadas.

Fins alara, lo cap Bojador èra lo punt mai miègjornal de la còsta africana conegut pels Europèus. Gil Eanes, lo capitan d'una de las expedicions d'Enric, es lo primièr europèu a lo passar, en 1434.

Quand Edoard cinc ans mai tard, Enric sostenguèt lo seu fraire Pèire per la regéncia, pendent la minoritat d'Alfons V, e recebèt la confirmacion dels seus privilègis. Faguèt dessenhar un nòu tipe de nau, la Caravella, que permet de viatjar sur de mai logas distàncias. Lo cap Blanc foguèt passat en 1441 par Nuno Tristão e Antão Gonçalves. Lo Banc d'Arguin èra en vista en 1443 e un important fòrt i foguèt bastit en 1448.

Dinis Dias leu parvenguèt al flum Senegal e passèt lo Cap Verd en 1444. Amb lo franquiment de la limita sud del desèrt, atal Enric aviá capitat un del seus objectius: lo contornament de las rotas comercialas tengudas pels musulmans e l'accès a l'aur e als esclaus.

A partir de 1452, l'aur arribèt en quantitat suffisenta per que los primièrs cruzados siàn batuts. Lo meteis an, Enric donèt mission a Diego de Teive per decobrir e explorar de la mitica illa d'Antilia, que se pensava èsser situat al delà las Açòres. En 1462, Pedro de Sintra atenguèt l'actual Sierra Leone.

En 1437, Enric foguèt lo principal organizaire d'una ataca a Tànger, que foguèt un desastre a tal punt que lo seu jove fraire Ferrand foguèt capturat. Ferrand morriguèt en captivitat onze ans mai tard. La reputacion militara d'Enric ne patiguèt; se concentrèt alara sus las exploracions e la politica a la cort de Portugal.

L'activitat d'Enric despertèt l'interés dels Europèus per la colonizacion e lo comèrci de las espècias, un interés qu'aumentèt amb la casuda de Constantinòple en 1453, e comencèt un vam que transformará lo mond pels quatre sègles seguents. L'escòla de Sagres, que l'existéncia vertadièra es ara discutida per d'istorians brasilians e portugueses, auriá contribuit al progrés dins de domènis de l'art de la navegation.

Mens de trenta ans aprèp sa mòrt, lo Cap de Bona Esperança foguèt passat per Bartolomeu Dias e Vasco de Gama atenguèt Índia pendent lo decenni seguent. E lo quite Cristòl Colomb, influenciat pels succeses dels Portugueses dins l'Atlantic, cercant una rota dirècta cap a las Ìndias per l'oèst, descobriguèt l'America qualques ans mai tard.

Annèxes

Omenatge

Lo Padrão dos Descobrimentos a Lisbona.

Estatua d'Enric lo Navegador a Lagos en Algarve

• En 1960, per celebrar lo 500ⁿ anniversari de la mòrt d'Enric lo Navegador, una estatua foguèt erigida a Lisbona, jol nom de Padrão dos Descobrimentos, allusion als padrões utilizats pels navegadors portugueses per marcar lors descobèrtas.
• En 1994, Enric es representat suls bilhets de banca portugueses de 10 000 escudos.

Vejatz tanben