Pirata

Lo mot pirata sortís del latin pirata, adaptacion d'un mot grèc πειρατης que ven del vèrb πειραω que significa "s'esforçar de", "ensajar de", "se riscar".

Istoric

Un pirata es una persona que practica la piratariá. La piratariá es una practica, tan vièlha coma la navigacion, qu'a per tòca d'atacar una embarcacion per tal de ne raubar lo cargament, e de còps que i a lo batèu tot. Pr'aquò, los piratas se limitavan pas sonque als autres batèus mas d'unes còps atacavan las localitats de las còstas. Lo mot « pirata » es ligat a las accions en mar sens l'aval d'un estat sobeiran, contràriament als corsaris, qu'èran de capitanis d'embarcacion privada que trabalhavan per un estat. Pasmens la distincion entre los dos noms es tèuna e una persona coma Francis Drake percebut coma un corsari e doncas un patriòta en Anglatèrra es descrich coma un pirata dins lo mond espanhòl. La piratariá maritima coneguèt son apogèu pendent lo sègle XVIII e puèi dapasset desapareguèt per encausa del poder en creis dels estats modèrnes dins totas las regions del mond. Fòrça anarquistas s'inspirèron de la filosofia dels piratas que consistissiá a se desancorar de quin país que siá per tal de far sa vida mai liura.

Accepcions novèlas del mot

Malgrat son origina maritima, aqueste mot pirata se pòt emplegar dins d'autres contèxtes pro diferents, coma per exemple: "piratas de la rota", que temps passat, abans l'invencion de l'automobila, èran sonats "raubaires de camin".

La bandièra d'un pirata del sègle XVIII: Calico Jack

Mai recentament, s'es donat aqueste nom de pirata (informatic) a las personas que se descargan d'un biais fòra-lei de fichièrs musical o audiovisual per Internet o que fan de còpias d'òbras sens ne respectar lo drech d'autor o lo copyright. Se parla tanben de "piratas" dins lo cas d'actes politics e terroristas: es lo cas mai que mai dels piratas de l'aire. Aqueste nom es problematic que lo sens primièr del mot pirata implica un interès lucratiu mentre qu'una accion terrorista es rarament degut a una rason financièra.

En 2006, lo nom pirata foguèt représ per un partit politic suedés: lo Partit Pirata (en suedés: Piratpartiet) per tal d'enfortir la libertat informatica. Existisson d'autras emanacions d'aquel partit dins d'autres estats coma França e Espanha.

Piratas celèbres

De piratas se baralhan per un tresaur, dins una illustracion d'Howard Pyle tracha de Howard Pyle's Book of Pirates.