Crisi de Fachoda
La crisi de Fachoda es una crisi diplomatica francobritanica que se debanèt en 1898-1899.
Foguèt causada per lo rescòntre entre una mission militara francesa, menada per lo capitani Marchand (132 òmes), e lo còrs comandat per lo generau Kitchener (3 200 òmes). D'efiech, la mission aviá quitat l'Oèst African en octòbre de 1896 per assaiar d'establir una liason entre Dakar e Jiboti. Se turtèt donc a l'expedicion britanica destinada a restaurar la preséncia britanica dins la vau auta de Nil après la batalha d'Omdurman (2 de setembre de 1898) en vista d'assegurar la liason entre Lo Caire e Lo Cap. Lei Francés s'installèron dins lo fòrt de Fachoda, situat lòng de Nil, e lei dos oficiers demandèron d'instruccions a lor govèrn respectiu. Coma la preséncia francesa èra contrari a un acòrdi signat en 1890, lei Britanics menacèron d'intrar en guèrra e lo ministre francés deis Afaires Estrangiers, Théophile Delcassé, ordonèt finalament l'evacuacion de Fachoda lo 12 de novembre.
La crisi s'acabèt donc per una desfacha diplomatica francesa que suscitèt la colèra dei mitans nacionalistas. Lo 21 de març de 1899, un acòrdi coloniau novèu reconoguèt la preséncia britanica dins la totalitat dau bacin de Nil. Pasmens, aquela crisi entraïnèt de discussions entre Francés e Britanics per amaisar la situacion e empachar un conflicte. D'un biais paradoxau, aquò menèt finalament a la signatura de l'Entenduda Corala entre lei dos país lo 8 d'abriu de 1904.
Liames intèrnes modificar
Bibliografia modificar
- (fr) Gabriel Hanotaux, Fachoda : Le partage de l'Afrique, E. Flammarion, 1909.
- (fr) Pierre Pellissier, Fachoda et la mission Marchand, Perrin, 2011.
- (fr) Maurice Vaïsse, L'Entente cordiale de Fachoda à la Grande Guerre: dans les archives du Quai d'Orsay, Éditions Complexe, 2004.
- (fr) Paul Webster, Fachoda : la bataille pour le Nil, Édition du Félin, 2001.