Catabasa
La catabasa (del grèc ancian κατάϐασις/ katábasis, « descenda, accion de davalar») es un motiu recurrent de las epopèias grègas, tractant de la descenda de l'eròi dins lo mond sosterranh, los Infèrns. Es una de las espròvas qualificativas mai decisivas de la formacion de l'eròi epic.
- L'exemple pus famós es lo d'Orfèu, lo musician-poèta, uates, celebrat per Virgili (Georgicas, IV) e Ovidi (Metamorfòsis, X et XI). Davala als Infèrns que son cant i enfachina Adès e Persefòn tant coma totes los mòstres infernals pr'amor d'ensajar de se tornar menar cò dels vius la femna, la driada Euridici, tuada per la mordida d'una sèrp.
- Lo darrèr dels trabalhs d'Eracles lo mena tanben als Infèrns: deu tornar menar Cerbèr, lo can de tres caps que ne para l'intrada (vejatz Descenda als Infèrns).
- Dins l'Odissèa, Ulisses, aconselhat per la fachilièra Circè, s'apròcha de l'Adès mas i davala pas. I consulta lo devinaire Tiresiàs e sacrifica una feda per tal de poder parlar amb los mòrts que tornan d'espèctres, demest los quals sa pròpria maire. Aquò es l'episòdi de la Nekuia, (νέκυια, « sacrifici per l'evocation dels mòrts »).
- Dins l'Eneïda, l'eròi Enèas davala tanben als Infèrns, acompanhat de la Sibilla de Cumes per i consultar son paire Anquises.
- Dante, dins la Divina Comèdia, fa tanben una catabasa, dins l'Infèrn sincretic que sèrva fòrça d'aquel d'Omèr e de Virgili, tot en i ajustant los traches crestians.
