Calixte III
Calixte III (31 de decembre de 1378 - 6 d'aost de 1458), nascut Alfons de Borja i Llançol, foguèt lo 207en papa de la Glèisa Catolica Romana dau 8 d'abriu de 1455 au 6 d'aost de 1458. Succediguèt a Nicolau V (1447-1455) e foguèt remplaçat per Piu II (1458-1464).
Èra lo fiu de Domingo de Borja e de Francina Llançol. Estudièt lo drech canonic a l'universitat de Lhèida onte venguèt professor. En 1429, foguèt nomat evesque de Valéncia. Gràcias a son abiletat diplomatica, intrèt au servici dau rèi Anfós V (1416-1458). I participèt a la conquista de Nàpols en 1442. En 1444, lo papa Eugèni IV (1431 1447) lo nomèt cardinau e son nom foguèt latinizat en Borgia.
Son eleccion aguèt luòc après un conclave de tres jorns. En causa dau blocatge entre leis ostaus Colonna e Orsini, la chausida s'orientèt vèrs un candidat neutre e vièlh. L'axe principau de la politica de son pontificat foguèt de luchar còntra leis Otomans qu'avançavan dins la region dei Balcans après la conquista de Constantinòple en 1453. Per aquò, decidiguèt d'adoptar una politica concilianta ambé lei rèis occidentaus per crear un vam favorable a l'organizacion d'una crosada novèla. Ansin, confirmèt l'autorizacion de Portugal a asservir leis infidèus capturats, favorizèt la revision dau procès de Joana d'Arc e financèt l'armada ongresa de János Hunyadi que luchava dirèctament còntra leis armadas otomanas dins lei Balcans. Pasmens, aquò mau capitèt a son apèu a la crosada foguèt una revirada. En revènge, leis Ongrés dirigits per Hunyadi capitèron d'empachar la conquista de Belgrad per lo sultan Mehmet II.
En fòra de sa politica estrangiera, son pontificat foguèt tanben marcat per l'ascension de sa familha au sen deis institucions de la Glèisa. D'efèct, son fiu naturau venguèt cardenau e arquevesque de Cosenza e evesque de Teano e de Chieti e dos de sei nebòts, compres Rodrigo lo futur papa Alexandre VI (1492-1503), venguèron cardenau a son iniciativa.
Una legenda postuma pretend qu'una bulla pontificala d'excomunicacion de la cometa de Halley — considerada coma un signe negatiu per lei Crestians luchant còntra leis Otomans a l'entorn de Belgrad — foguèsse publicada per Calixte III dins lo corrent dau passatge de la cometa en 1456. Pasmens, existís ges de document per lo confirmar.