Cashmir

Cashmir es una region montanhosa del soscontinent indian. Se designa jos aqueste nom, dempuèi la particion de las Índias e la disparicion de l'Estat princièr de Jammu e Cashmir, l'ensemble del territòri que constituissiá aqueste darrièr.

Dempuèi lo començament de la primièra guèrra indopaquistanesa en 1947, Cashmir es de facto partejat entre Índia, Paquistan e China qu'administran l'Estat du Jammu e Cashmir per Índia, los territòris de l'Azad Cashmir e del Gilgit Baltistan per Paquistan e tanben la region de l'Aksai Chin e la val de Shaksgam per China.

Índia contunha de reclamar l'integralitat del Cashmir istoric, es a dire l'Aksai Chin, la val de Shaksgam, lo Gilgit-Baltistan e l'Azad Cashmir en mai dels territòris que ja contraròtla.

Paquistan revendica lo Jammu e Cashmir contraròtlat per l'Índia.

China contraròtla l'integralitat dels territòris que revendica dins la region, es a dire l'Aksai Chin e la val de Shaksgam. Aquestes dos territòris chineses foguèron cedits pel Paquistan. De movements separatistas contunhant a demandar lo restabliment de l'independéncia del Cashmir.

Geografia

Vista panoramica de Srinagar dins la val de Cashmir.

Cashmir se situa en Asia, dins lo Nòrd del soscontinent indian, dins lo Nòrd de l'Índia e de Paquistan e l'Extrèma Oèst de China. Es frontalièr d'Afganistan al nòrd.

Cobrissent l'extremitat occidentala d'Imalaia, Karakoram e lo tèrme oriental d'Hindu Kush, la region es fòrça montanhosa, traucada per fòrça vals que la mai importantas son aquesta del Val del Cashmir e la nauta val d'Indus. Una tota pichona listra de la plana indogangetica constituís lo tèrme sud oèst de Cashmir. Cashmir es tanben traversat per un sèrre: lo Pir Panjal, que los sucs atengan mai de 4500 m e que los cols mai bas s’auçan a 3500m.

Es un país que possedís de grandas fonts d'aiga, element vital per asagar las culturas e noírir las populacions. Sovent se nomena lo “castèl d’aiga”.

Etimologia

Lo fòrt de Baltit dins la val de la Hunza, al Gilgit-Baltistan.

Lo Nilamata Purana decriu l'origina de la val a partir de las aigas, un fach corroborat per de geològs saberuts, e mòstra cossí lo quita nom de la tèrra deribèt del procediment de secason — Ka significa « aiga » e Shimir significa « eissugar ». Alara, lo Cashemir significa « un terren eissegut de l'aiga ». I a tanben una teoria que pren lo Cashmir per èsser una contraccion de Kashyap-mira, de Kashyapmir o de Kashyapmeru, la « mar o mont de Kashyapa », lo savi que foguèt creditat d'aver curat las aigas del lac primitiu Satisar, Que Cashmir èra abans que siá tornat. Lo Nilamata Purana dona lo nom Kashmira a la val de Cashmir compren lo lac Wular Mira que significa lo « lac de la mar o del mont del Savi Kashyapa ».

Los Grècs ancians lo nomenava Kashyapa-pura, que foguèt identificat a Kaspapyros de Ecatèu de Milet (via Estevi de Bizanci) e Kaspatyros d'Erodòt (3.102, 4.44). Cashmir es tanben considerat coma lo país designat per la Kaspeiria de Ptolemèu. Una tribú d'origina semitica, nomenada Kash (qui significa une barra oblica en cashmiri), auriá fondat las vilas de Cashan e Cashgar, de confondre pas amb la tribú Kashyapi de Caspian. La tèrra e las gents èran conegudas jol nom de « Kashir » que lo « Cashmir » ne dribèt. Èra nomenada « Kaspeiria » pels Grecs ancians. Dins la literatura classica, Erodòt la nomena Kaspatyrol. Xuanzang, un monge chinés que visitèt lo Cashmir en 631, lo desigae jol nom de Kia-shi-mi-lo. Los Tibetans lo nomenan Khachal, que significa « montanha nèu ». Aquesta zona foguèt sonque una tèrra de rius, de lacs e de flors salvatjas. Lo riu Jhelum raja tot lo long de la val.

Istòria

Istòria anciana

Mont del Ladakh.

Ancianament poblada, la region es ganhada a la cultura indoa al mens a partir del sègle VI abans nòtra èra. Apartenguèt mai d'un còps als grands empèris de l'Índia per exemple Ashoka e Kanishka.

Al sègle VIII, es un Estat independent e conquerent. Lo rei Lalitâditya (725-753) espandís sa dominacion dempuèi la planas del Panjab fins a la region montanhosa del Ladakh. Compren de biais temporari lo reialme de Kânnauj. Lalitâditya fa venir d'artesans dels païses conquerís e desvelopa l'agricultura mercé a l'assecament e a la realizacion de l'asagatge del bacin de Srinagar que constituís lo còr de son reialme. Fa bastir de vilas e de temples qu'aqueste celèbra de Martanda. Cashmir es alara un fogal important de la cultura sanskrita ont prospèran simultanèament bodisme e una escòla particuliara del shivaïsme. Aquesta civilizacion se manten fins a l'introduccion de l'islam al sègle XIV.

Periòde colonial

Mercat de Jammu.

La colonizacion indiana comença amb l'arribada de poetugués Vasco de Gama a Calicut en 1498. A d'alara, d'establiments commerciauls espeliguèron sus las còtas indianas. Enseguida, las companhiás, portuguesas e autras, se multipliquèron, coma la East India Company ( lançada en 1599) o la companhiá francesa de las Índias Orientalas ( fondada en 1673). Après la victòria de l’anglés Robert Clive sul nawab del Bengala en 1757, los britanics dominèron lo continent indian. En 1833, l'estatut de la East India Company es capvirat que la corona britanica lèva a las companhiás lors privilègis comercials per los transformar en un instrument de conquistas territorialas. En 1846 l'empèri britanic que s'espandissiá dins al soscontinent indian, vend lo Cashmir a un cap de guèrra indó, Gulab Singh. Amb aqueste cambiament de dirigent, le Cashmir ven donc un estat princièr de sobeiranetat indoa (mas demora totjorn sota protectorat britanic).

La Primièra guèrra anglosikha (1845-1846) se conclutz pel Tractat d'Amritsar (1846) e l'establiment al sen del Raj britanic de l'Estat princièr de Jammu e Cashmir, dirigit per la Dinastia Dogra (o Jamwal) (1846-1952). E entre 1848 e 1849 i aurà la Segonda Guèrra anglosikha.

Aqueste estatut serà dissolgut en 1857 après la revòlta dels Cipayes e sas possessions passan jos l’administracion dirècta de la Courona, marcant atal lo començament del règne britanic. En 1877, la reina Victòria es coronada imperatritz de las Índias.

Sègle XX

Monts del glacièr de Siachen.

Après l'independéncia de l'Índia en 1947 e de Paquistan, naís un litigi al subjècte del Cashmir per saber a qual d'aquestes païses apartendrà, motiu de la primièra guèrra indopaquistanesa en 1947.

Lo 22 d'octobre de 1947, Jammu e Cashmir es envasit per 2 000 membres d’una tribú paquistanesa, malgrat lo mand per Sheikh Abdullah de representants al Paquistan per un segonda partida de discussions. Aquestas tribús (quitament jos autoritat paquistanesa) agisson de biais independent de la volontat de la Republica Islamica del Paquistan^[1]. De fach, lo govèrn del Paquistan aviá assajat d'arrestar las accions de las tribús, en fasent pression sus lor cap. Mas, lo govèrn capitèt pas que lo risc de risque d'ondada aumentèt. Aquesta invasion foguèt l’element desencadenador de la revòlta dels abitants del Poonch (districte del Cashmir) contra lo Maharaja. La situacion s’enverina a partir del moment ont de bandas armadas d’indoas e de sikhs, totes membres de l’Akaki Dal ( partit politic sikh), atacan de vilatges musulmans al Cashmir. Los Cashmiris son donc favorables a se ligar a Jammu e Cashmir d’Índia. Atal, lo 26 d'octobre de 1947 lo principat del Jammu e Cashmir aderisson a l’Índia. Enseguida, l’Índia desplega sas tropas sul territòri mas buta suls assalts l’armada paquistanesa, qu'a totjorn per ambitcon de far aparténer o Jammu e Cashmir a Paquistan.

Crenhent una guèrra lo 1èr de genièr de 1948, lo representant indian demanda al President del Conselh de Seguretat de l’ONU que s’apasime las tensions. L'ONU assagèt donc de realizar diferents plans en plaça, mas tot facassèt coma en abril de 1948 qu'èra de restablir la patz e l'òrdre al Jammu e Cashmir. Mas lo plan de demilitarizacion encontrèt fòrça criticas e donc se podèt pas realizar.

Lo 1èr de genièr de 1949, a la demanda d'Índia, l’ONU interven per negociar un alta al fuòc. Se realiza alara una linha, avent per objectiu a l'encòp d'acabar lo conflicte, de crear una coesion al sen de Cashmir, mas tanben d’estalivar de combats novèls. Cashmir es donc divisat en tres : lo Jammu-e Cashmir al sud del Cashmir, apartenent a l’Estat federat indian, puèi doas autras regions, l’Azad Jammu e Cashmir e los territòris del Nòrd qu'apartenon a Paquistan, e China que ten un trocet del territòri al Nòrd-Èst.

Aquesta reparticion foguèt mal presa en compte, provocant la Segonda Guèrra indopaquistanesa en 1965.

En 1987, la manipulacion de las eleccions localas pel govèrn indian provòca una insurreccion.

Son accès « oficial », en 1998, a la mestresa dels armaments nuclears sembla pas aver agravat aquestes risques, al contrari: existís una mena de guèrra freja entre los dos païses, pas cao dels dos volent de verai utilizar aquesta arma.

Sègle XXI

L'Azad Kashmir al Paquistan.

Aquesta question aparéis pasmens plan malaisida de resòlvre, que, après cinquanta annadas de propaganda interiora, tot govèrn indian o paquistanés crenh d’èser capviat al mendre signe de flaquesa. Los govèrns en plaça amb lo sègle venent èra de tendéncia « dura » : militar al Paquistan, ultranacionalista del BJP en Índia, semblant, paradoxalament, aver mai de pes per impausar un acòrdi a lors opinions publicas.

Las elections de 2004 que portèron lo Congrès nacional indian al poder en Índia se debanèron dins un climat d'apasiment entre las comunautats (crestiana, indoa, musulmana) que lo Primièr ministre designat èra sikh. En 2014, lo retorn al poder del BJP fa mai incertana la concluson d'un procediment de patz al Cashmir.

Lo 5 d'agost de 2019, en abolissent los articles 370 e 35A de la constitucion indiana, lo govèrn indian revòca l'autonomia constitucionala del Cashmir. L'Índia interrompt totes los canals de telecomunicacions : rets mobils, internet, naut debit e linhas terrèstras, a Cashmir,. Los movements de carrièra son reprimits, fasent setze mòrts, e fòrça personas, manifestants o personnalitats politiqcas (coma Mehbooba Mufti, ministre en cap de la província d'avril de 2016 a junh de 2018), son empresonats

Segon lo site d'informacion en linha independant The Wire, aquesta decision « deuriá aver de consequéncias negativas considerablas de tres nivèls. En seguida, al vejaire de las violacions de drechs uman al sen del Cashmir. Segond, al subjècte de la plaça de l'Índia sus la scèna internacionala : M. Modi gastèt lo prestigi democratic del país. Fin finala, aquò pausa de problèmas grèus pel foncionament de la democracia, que de mesuras semblablas se pòdon prene contra d'Estats percebuts coma recalcitrants o ostils al govèrn. » L’assagista e jornalista Prem Shankar Jha soslinha que « de milièrs de joves Cashmiris qu'èran fins alara demorats en marge de l'insurreccion rejonguèron sus rengs. » La comunautat internacionala — levat lo Paquistan e la China — demora passiva

Demografia

Cashmir compta 10 milions d’abitants, per una superfícia de 218 000 km². Alara es considerat coma essent transicion demografica.

Administrat per	Region	Populacion	% Islam	% Indoïsme	% Bodisme	% Autre
Índia	Val del Cashmie	~4 milions	95 %	4 %	–	–
	Jammu	~3 milions	30 %	66 %	–	4 %
	Ladakh	~0,25 milion	46 %	–	50 %	3 %
Paquistan	Azad Kashmir	~2,6 milions	100 %	–	–	–
	Gilgit-Baltistan	~1 milion	99 %	–	–	–
China	Aksai Chin	–	–	–	–	–
Estatisticas eissidas de la BBC.

Cultura

Cashmir indian: religion majoritària o primièra religion per sosdistricte segon lo recensament indian de 2011.

Lo Cashmir chinés es una zona fòrça pauc poblada, de lenga tibetana e de religion bodista (tantrisme).

Lo Cashmir paquistanés (Azad Cashmir) parla de lengas indoeuropèas del grop indoarian e es de religion musulmana.

Lo Cashmir indian es una zona d'encontre entre las lengas e las religions de la region.

Al subjècte de las lengas, doas zonas existisson: una zona parlant un dialècte del tibetan, a l'èst, e una autra parlant de lengas indoariana, a l'oèst.
Al subjècte de las religions, tres zonas existisson: una zona dominada pels indoïstas, al sud e a l'oèst, una zona dominada per de bodistas tibetans, a l'èst, e enfin una zona dominada pels musulmans, al nòrd e al centre.

Nòtas e referéncias

↑ {{{títol}}}.

Articles connèxes

[1] {{{títol}}}.

[1]