Blandin de Cornoalha
Blandin de Cornoalha es un raconte anonim del sègle XIII o XIV compausat en vèrs, en lenga occitana (provençal).
Trama
modificarDos cavalièrs, Blandin de Cornoalha e lo sieu amic Guilhot Ardit de Miramar (o Guiòt), van d'aventuras. Un can los guida fins a una cauna. Alà Blandin venç un gigant e salva las doas domaisèlas sequestradas. Los dos cavalièrs e las domaisèlas van fins a un castèl ont la familha d'aquelas se tròba capturada per d'autres gigants. Blandin e Guilhot los desbandan tanben. Après aquel episòdi, ambedós se tròban amb un ausèl que parla e lor indica un pin a partir de que començan un camin larg e autre estrech. Guilhot pren lo camin larg e acaba a lutar contra un Cavalièr Negre, que capita a aucir. Malgrat aquò, los òmes del Cavalièr Negre lo prenon. Blandin, el, s'ana pel camin estrech e s'encontra amb una domaisèla e a l'amagat li escambia lo caval. Aquel lo mena fins a un nomenat Peitavin, que ven lo sieu escudièr, e lo mena cap a un castèl a i a encerrada una domaisèla nomenada Brianda. Lo paire d'aquela l'aviá fach càser dins una mena de sòn emmascat. Blandin desbanda dètz òmes e intra dins lo castèl. Se tròba alà amb lo fraire de la domaisèla dormenta, que li explica que per la desrevelhar deu que se'n apieja una paloma blanca. Per çò far Blandin venç una sèrp, un dragon e un sarrasin. Fin finala la paloma, apiejant la man de Brianda, la libèra de la mascariá. Aquela revèla a Blandin que la domaisèla que li cambièt lo caval èra lo sieu enviat per que el anèsse l'ajudar. Blandin daissa un moment Brianda e va cercar Guilhot. Après que venquèt lo senhor que l'emprisonava, lo liberèt. Ambedós tornan al castèl de Brianda. Blandin se marida amb ela. Irlanda, la sòrre de Brianda, se marida amb Guilhot. Los dos de cavalièrs decidisson alara de contunhar pas mai amb las aventuras.[1]
Autor
modificarI a tres ipotèsis de basa al subjècte de l'autor del raconte. Segon la primièra, l'auriá compausat Alienòr de Provença. Aquela ipotèsi se basa sus que Joan de Nostradamus sostenguèt qu'aquela dama l'aviá enviat a un membre de l'ostal reial anglés.[2]Claude Charles Fauriel mai tard exagerèt aquela afirmacion, que ja èra pas pro segura, fasent d'Alienòr l'autòra, e encara mai tard Agnes Strickland o tornèt afirmar.[3][4] Es considerat a l'ora d'ara coma improbabla.[5]La segonda ipotèsi estudiant lo tèxte: l'autor es anonim es un provençal. La preséncia d'elements lingüistics explica Camille Chabaneau que lo tèxte l'escriguèt un occitan non erudit.[6].[7] e, en 1961, Pere Bohigas i Balaguer, tornan afirmar aquela ipotèsi.[8] A l'ora d'ara, e mai se l'autor demòra anonim, se considèra que pòt aver apertengut al domeni linguistic catalan, que lo tèxte es redigit dins un occitan plen de catalanismes. L'occitan èra una lenga literària prestigiosa e pròcha del catalan, çò que fa mai possibla l'ipotèsi d'un poèta catalanofòn que s'esforcèsse d'escriure en provençal.[9] A l'ora d'ara aquela darrièra es l'ipotèsi mai acceptada.[10]
Datacion
modificarL'òbra data del sègle XIII o XIV.[11][12] La primièra mencion del Blandin data de la fin del sègle XVI, e se tròba en Lor vies dones plus celèbres et anciens poetes provençaux, de Joan de Nostradamus.[13] La còpia mai anciana del Blandin datariá del sègle XVIII. Es un manuscrit que lo duc Victor Amadèu II de Savòia donèt a la Bibliotèca Nacionala de Turin quand aquela se fondèt en 1720.[14]
Genre literari
modificarLo Blandin es un tèxte narratiu compausat en de vèrs distics octosillabs consonants -de còps irregulars- agropats en tiradas longas.[15] L'autor, dins lo quita tèxte, nomena lo sieu recit un “dictat”. Lo classament segon los estandards actuals es complèxe, mas lo Blandin es considerat coma un roman.[16]
Caracteristicas del tèxte
modificarMotius e d'elements folclorics: Es una òbra pariona a la matèria de Bretanha, elaborada jos la concepcion medievala del fin' amor. Conten divèrses elements folclorics e classics, coma l'eròi que va en cèrca d'aventuras amb una ajuda de mendre prestigi, adversaris fantastics (dragons, sèrps, gigants, eca.), desvolopament de l'argument seguents un esquèma de camin o itinerari, lo motiu de la dama emmascada o bèla dormenta, d'animals guidas (tipics del lai francés), la reünion finala e la fin astruca (amb fèsta, justa e nòças). Conten tanben divèrses tèmas recurrents, coma lo locus amoenus (los luòcs a ont se repausan Blandin e Guillot), lo locus eremus, (bòscs o caunas escuras a on se percép un perilh latent), brevas descriptio puellae (totas las femnas, levat una giganta, son bèlas, graciosas, blancas, eca.).[17]
Relacion amb la matèria de Bretanha: En mai de l'origina cornoalhesa d'ambedós cavalièrs -dos cavaliers / de Cornoalha bons guerriers (v 3-4)-, divèrses “motius” ligan encara lo Blandin amb la matèria de Bretanha:[18][19]
- Lo Brächet (Lo can que guida los eròis dins l'aventura, comuna dins los racontas arturians).
- L'Aucèl Parlant (l'aucèl que parla apareis en Le chevalier au Papegau e en Les Merveilles de Rigomer).
- La Domaisèla d'Otra Mar (La domaisèla qu'escambia a l'amagat lo sieu caval amb aquel de Blandin renvei a la dama dormenta, e poiriá s'assimila a una fada, çò qu'explicariá cossí Brianda, encantada, pòt l'enviar: l'envia dempuèi un autre mond; es per aquò que la domaisèla es nomenada atal).
- Domaisèlas Conquistadas (lo salvament de las doas de domaisèlas, e après de las lor familhas, de la mans de gigants malignes, motiu ja utilizat ja per Godofredo de Monmouth).
- Un Cavalièr Armat de Negre (Dins l'istòria de l'afrontament entre lo Cavalièr Negre e Guilhot apareisson encara de caracteristicas tradicionalas de la matèria de Bretanha).
D'un autre costat i a d'elements clarament pas arturians, coma lo sarrasin que Blandin afrenta o lo gentilici “de Miramar” de Guilhot, que lo fa semblar puslèu espanhòl. Tanben, son presents de cavalièrs venguts d'Orient -cavaliers d'Orien/ sercans avantura veramen (v 515-16)- se podent ligar a una tradicion literària ispanica (dos romances espanhòls del meteis periòde an d'eròis qu'afirman venir d'Orient: la Granda conquista d'Otramar, situat a l'Orient Mejan, e lo Libre del Cavalièr Zifar). Pasmens, se trapa aquela origina dins Cligès de Chrétien de Troyes.<meta />[20]
Estructura narrativa: L'argument se desvolòpa seguent un esquèma de camin o itinerari.[21] Lo tèxte presenta una estructura bipartita simetrica comuna als romans medievals, que, levat lo prològ (v. 1-25) e l'epilòg (v. 2.389-2.394), los episòdis pòdon se repartir en doas partidas que los cavalièrs son en el, de biais alternatiu, ensems o solets:[22]
Primièra partida (v. 26-542)
| Episòdi | Ensems | Blandin | Guilhot |
|---|---|---|---|
| Ensems amb lo can guida (v. 26-75) | X | ||
| Salvament de las domaisèlas contra lo gigant (v. 76-192) | X | ||
| Encontre e viatge cort de Blandin e Guilhot (v. 193-304) | X | ||
| Ataca dels gigants al castèl e presa de Guilhot (v. 305-358) | X | ||
| Intervencion de Blandin, liberacion de Guilhot e victòria d'ambedós (v. 359-542) | X |
Segonda partida (v. 543- 2.388)
| Episòdi | Ensems | Blandin | Guilhot |
|---|---|---|---|
| Ensems amb l'aucèl parlant e lo pin (v. 543-606) | X | ||
| Guilhot Contra lo Cavalièr Negre e presa de Guilhot (v. 607- 982) | X | ||
| Salvament de la domaisèla dormenta (v. 983-1.936) | X | ||
| Encontre de Blandín amb Guilhot e doble maridatge (v. 1.937-2.388) | X |
Referéncias
modificar- ↑ (ca)(es)Vicent Matines Peres. Blandín de Cornualla: version en catalan e castelhna. Curs 2011-2012. en linha
- ↑ Jehan Nostredame. Les Vies des plus célèbres et anciens poètes provençaux, eds C. Chabaneau e J. Anglade. París, 1913.
- ↑ Agnes Strickland. Lives of the Queens of England, from the Norman Conquest. Tòm II. Henry Colburn Publisher. Londres, 1840. P. 76-77. en linha
- ↑ M.A. Burrell. Op. cit. P. 15
- ↑ M.A. Burrell. The classification of Blandin de Cornouailles: the romance within and without. Florilegium.
- ↑ Chabaneau, Camille. "Notes critiques sur quelques textes provençaux. Blandinde Cornouailles" Revue des langues romanes I e r série 8 (1877): 31-47.
- ↑ Alart, A. "Observations sur la langue du roman du Blandin de Cornouailles et Guillot Ardit de Miramar".
- ↑ Citat in The classification of Blandin de Cornouailles: the romance within and without, de M.A. Burrell.
- ↑ Paul Meyer. "Le roman de Blandin de Cornouailles et de Guillot Ardit de Miramar, publié pour la première fois d'après le ms. unique de Turin" Romania 2 (1873): 170-202.
- ↑ Blandín de Cornualla. Introducción de Jordi Tiñena. Edicions Bromera. P. 14-15. en linha
- ↑ Zulema Jiménez Mola, Un género para «Un bel dictat»: «Blandín de Cornualles». Actas del VIII Congreso Internacional de la Asociación Hispánica de Literatura Medieval. Santander 22-26 de septiembre de 1999. Palacio de la Magdalena. Universidad Internacional Menéndez Pelayo. Consejería de Cultura del Gobierno de Cantabria.
- ↑ Vicent Martines Peres.
- ↑ M.A. Burrell.
- ↑ M.A. Burrell.
- ↑ Vicent Martines Peres.
- ↑ Zulema Jiménez Mola.
- ↑ Prof.
- ↑ M.A. Burrell.
- ↑ Zulema Jiménez Mola.
- ↑ M.A. Burrell.
- ↑ Vicent Martines Peres.
- ↑ Zulema Jiménez Mola.