Adjectiu

L'adjectiu es una de las categorias de la morfologia tradicionala. Un adjectiu es la paraula qu'explica cossí son las causas, personas, idèas o quina entitat que siá que pòsca èsser designada amb un nom substantiu. Coma categoria independenta, es una de las mai tardièra d’aparéisser, que se considerava abans coma un tipe de nom e pendent de sègles se ligava al vèrb (pels participes). Se classificava mai tard lo determinant coma un tipe d'adjectiu.

Caracteristicas

En occitan, l'adjectiu ten ina flexion de genre e nombre; dins lo cas genral lo genre masculin es pas marcat, lo femenin pòrta la desinéncia -a e lo plural -s (lo femenin plural -as) pasmens unes domran invariables, qu'an la meteissa forma pel masculin que per lo femenin (cossí amable).

Tradicionalament, se considèra per l'adjectiu a tres gras: positiu o pur, quand l'adjectiu es ustilizat Dins sa forma ordinària; comparatiu, quand s'utiliza plaçar en contraste doas realitats (màger, per exemple); gra superlatiu, quand exprimís lo ponch maxim o minim d'una gradacion (coma excellent o divertidíssim, per exemple). Dins unas lengas, los gras de l'adjectiu se marcan per de mots diferents, coma en anglés; o mejans de construccions determinadas.

Al subjècte de la sintaxi, l'adjectiu a un ròtle de complement del nom (la foncion mai usuala), d’atribut o de complement predicatiu, agissent coma nuclèu d'un sintagma adjectival. S'es substantivat mejans un determinant, a vegada pòt prene las quitas foncions del nom.

Classificacion semantica

Los adjectius se pòdon classificar semanticament segon lo son sens inerent o segon lo biais que modificaràn lo sens del nom. Segon qur tòca lo quita sens de l’adjectiu, pòdon èsser objectivables o valoratius. Dins los primièrs, se tròban los posicionals (que se plaçan dins una escala de qualitats fisicas, coma "grand"), los gradatius (que fan referéncia a un procediment, coma "madur") e aquestes de classa (que fan allusion a d’etiquetas culturalas, coma "neoclassic"). Dins dels adjectius valoratius, i atanben los adjectius centripets (dependon totalament de la valoraizacion del subjècte, coma "important") e los centrifugs, que comprenon aquestes que fan referéncia a de caracteristicas esteticas o psiquicas del nom.

Se, per contra, se considèra l'adjectiu al respècte del nom que’acompanha, se pòt parlar d'adjectius explicatius e especificatius. Los explicatius descrivon de qualitats que son ja contenudas de biais natural, coma Dins "cèl blau", alara que los especificatius indican de proprietats que se pòdon pas deduire del sens del nom, coma "abric blau" (poiriá èsser de quina autra color que siá). En occitan, plan mai sovent se plaçar los adjectius especificatius darrièr del nom, alara que i a mai de liberat de posicion pels adjectius explicatius, que pòdon foncionar coma epitèt se son plaçats davant, mas se pòdon tanben s’apndre après lo nom.

Referéncias

• Calvo, Julio. Substantiu E adjectiu. Valéncia: Universitat de Valéncia, 1986. ISBN 9788437002835.