Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/31 de genièr de 2015
Gaston Fèbus (Ortès, lo 30 d'abriu de 1331 - lo 1 d'agost de 1391), que vadó Gaston III de Fois-Bearn, hilh de Gaston II de Fois-Bearn e d'Alienòr de Comenge ; qu'èra comte de Fois, vescomte (puish senhor sobeiran) de Bearn, de Marsan, de Gavardan, de Nebosan, de Lautrèc e d'Albigés, cosenhor d'Andòrra.
Senhor bearnés, que s'i escadó entà obtiéner la reconeishença e lo respècte de l'independéncia de Bearn peus reis de França e d'Anglatèrra e que bastí un sistèma d'aliganças entà controlar los escambis economics enter los dus costats deus Pirenèus.
Que vadó comte de Fois e vescomte de Bearn en 1343 a l'escadença de la mort deu son pair en crotzada a Sevilha. N'avèva pas sonque 12 ans e la soa mair qu'assegurè la regença en lo bèth presentar dens las vilas de Bearn entà i arrecéber l'aumenatge deus sons subjèctes. Qu'eretava alavetz d'un territòri hèit de tròç de possessions esbarriscladas e, en mei d'aquò, divididas enter ua vassalitat virada sia de cap au rei de França (çò qui èra lo cas de Fois) sia de cap au rei d'Anglatèrra (aquò qu'èra lo cas de las soas tèrras gascoas) ; tot aquò au medish moment qui començava la Guèrra de Cent Ans (en 1347).