Segonda batalha de Chuenpi
La segonda batalha de Chuenpi se debanèt lo 7 de genier de 1841 durant la Premiera guèrra de l'òpi (1839-1842). Opausèt una flòta britanica compausada de 12 naviris de la Royal Navy ò de la Companhiá deis Índias dirigida per James Bremer a una flòta de 15 naviris de l'Empèri Qing comandada per Kuan T'ien-p'ei. Lei naviris chinés èran tanben sostenguts per de fòrts terrèstres. Se debanèt après la captura dau pòrt de Chusan per lei Britancis (julhet de 1840) e la revirada de negociacions regardant la dubertura de China au comèrci mondiau e la cession d'un pòrt chinés ai Britanics. Lo 5 de genier de 1841, lei Britanics acomencèron de preparar una ataca còntra la vila de Canton defendudas per unei flòtas en posicion dins la region dau Deltà dau fluvi dei pèrlas.
La batalha s'acabèt per una victòria britanica aisada gràcias a la superiotat tecnologica e tactica dei naviris britanics. D'efèct, lei pèrdas britanicas fuguèron limitadas a 38 bleçats. Au contrari, la flòta chinesa fuguèt esquichada ambé la pèrda de 11 naviris, de 500 a 600 tuats e 200 a 300 bleçats. Lei fòrts chinés que participèron a la batalha fuguèron tanben neutralizats. Durant lei mes seguents, lei Britanics contunièron d'eliminar lei flòtas chinesas dins lo Deltà e avançèron vèrs Canton que fuguèt ocupada de març a junh de 1841. Après la batalha, lo governador de Canton acceptèt la cession de Hong Kong ai Britanics, lo pagament d'una indemnitat de guèrra importanta e la dubertura dau pòrt de Canton au comèrci internacionau. Pasmens, aquelei condicions fuguèron refusadas per l'emperaire e la guèrra contunièt fins a la victòria finala de l'Empèri Britanic en 1842.