Sedicion Nika

La Sedicion Nika es una revòuta populara que se debanèt en genier de 532 dins la vila de Constantinòble durant lo rèine de Justinian (527-565). Menacèt lo poder imperiau, encara instable a aquela epòca, mai son debanament precís es pas ben conegut. Après quauquei jorns de crisi, leis insurgents se devesiguèron e lei tropas leialistas poguèron reprimir lo movement.

Causas

Lei causas de la revòuta semblan d'èsser multiplas mai son pas ben identificadas en despiech de racòntes laissats per Procòpi de Cesarèa, Joan lo Lidian e Zacariás lo Retor. L'aristocracia èra probablament ostila a un emperaire eissit d'un mitan modèst. Lo mespretz còntra l'emperairitz Teodòra, eissit d'un mitan sociau considerat coma indigne – èra comediana – per l'elèit roman. Certaneis autors, coma Procòpi de Cesarèa, l'accusan tanben de prostitucion. La pression fiscala decidida per l'emperaire es egalament un factor possible. Enfin, lo ròtle dei faccions (ò dèmas) es descrich coma lo factor centrau. Au nombre de quatre (lei blaus, lei roges, lei blancs e lei verds), avián per foncion d'organizar d'eveniments importants, coma lei corsas de carris, e de gerir lei populacions urbanas. Lo poder acordava d'avantatges variables a cada faccion per lei mantenir devesidas. Ansin, durant lo periòde de Justinian, lo poder imperiau sostenguèt lei blaus e reprimiguèt lei verds.

Pasmens, en decembre de 531 ò en genier de 532, lo sostèn de Justinian ai blaus durant lei corsas a l'ipodròm maucontentèt fòrça lei verds. La faccion quitèt lo luòc e presentèt sei dolenças a l'emperaire. Lo 1^èr de genier, l'administracion municipala arrestèt tres caps dei faccions que foguèron condamnats a mòrt. Pasmens, doas execucions mau capitèron e la fòga desliurèt lei condamnats. Aquò agravèt lei protestacions e lei soudats mandats per restablir l'òrdre foguèron chaplats. Aquò entraïnèt una aliança entre lei blaus e lei verds.

L'insureccion e sei consequéncias

Lo 13 de genier, de corsas ipicas èra tornarmai organizadas e lei faccions decidèron d'exprimir sa colèra. Après lo refús de l'emperaire de graciar lei dos condamnats en fugida, la revòuta comencèt. A l'origina, èra pas politica, mai la situacion degenerèt rapidament. Fòrça violenta, l'insurecicon entraïnèt d'incendis dins plusors quartiers e lo poder mau capitèt d'amaisar la situacion. La colèra dei faccions se dirigiguèt vèrs lei collaborators principaus de l'emperaire. Toteis aquelei foncionaris foguèron congediats, mai l'insureccion contunièt.

Lo 15 de genier, Justinian èra enceuclat dins lo palais imperiau. Demandèt alora l'ajuda dau generau Belisari per restablir l'òrdre. Dins aquò, son ataca foguèt trebolada per un grop de prèires venguts per negociar. Òr, l'actitud dei soudats, que butassèron lei prèires, amaisèt pas leis insurgents. Lo 17, l'arribada progressiu dei garnisons vesinas de la capitala permetèt de desblocar lo palais. Justinian se presentèt a l'ipodròm per discutir dirèctament amb lei caps dau movement. Aquò devesiguèt seis adversaris e una partida deis insurgents se ralièt au poder. Lo rèsta proclamèt Hypatios, un nòble liat a la familha imperiala, coma emperaire lo 18. Pasmens, lei tropas imperialas demorèron fidèus a Justinian. Organizada per Belisari, Narsès e Mundus, la repression comencèt lo 19. Lo nombre de victimas es desconegut mai es estimat a au mens 30 000 tuats. Hypatios foguèt tanben executat.

Annèxas

Liames intèrnes

• Constantinòble.
• Ipodròm de Constantinòble.
• Justinian.

Bibliografia

• (fr) Pierre Maraval, Justinien, le rêve d'un empire chrétien universel, París, Tallandier, 2016.
• (fr) Georges Tate, Justinien : L'épopée de l'Empire romain d'Orient (527-565), París, Fayard, 2004.