Procòpi de Cesarèa
Procòpi de Cesarèa (vèrs 490/500 - vèrs 550) foguèt un retor e un istorian bizantin dau rèine de l'emperaire Justinian Ièr lo Grand (527-565).
Originari de Cesarèa, fasiá partida de la classa aisada, çò que li permetèt de menar d'estudis e de s'iniciar a la retorica a Beirot ò a Constantinòple. En 527, intrèt dins l'administracion imperiala e venguèt secretari particular dau generau Belisari. Demorèt a son servici fins a 540 e son retorn a la capitala. I acomencèt la redaccion de son òbra principala, lei Guèrras de Justinian, que foguèron un succès considerable e li permetèron d'intrar au Senat en 551. En 553, ne'n publiquèt una segonda partida per contar lei victòrias de Narsès.
Son òbra es una fònt majora per l'estudi dau rèine de Justinian. D'efèct, en mai de son obratge « oficiau » regardant lei Guèrras de Justinian, acomencèt l'escritura d'una Istòria secrèta d'aqueu rèine que depintèt d'un biais negatiu lei meteisseis eveniments e leis intrigas de la Cort.