Periòde Edo

Lo periòde Edo (江戸時代 Edo jidai) o periòde Tokugawa (徳川時代 Tokugawa jidai) es la subdivision tradicionala de l'istòria de Japon que comença vèrs 1600, amb la presa de poder de Ieyasu Tokugawa pendent de la batalha de Sekigahara, e s'acaba vèrs 1868 amb la restauracion Meiji. Èra dominada pel shogunat Tokugawa qu'Edo (ancian nom de Tōkyō) èra la capitala.

Istòria

Lo shogunat contrarotlava lo poder politic, administratiu e mai tard economic. Existissiá tanben un emperaire mas aquel possedava pas que de foncions esperitalas de grand prèstre e es lo simbòl del « engèni nacional ». Aprèp las fòrças guèrras feudalas que se passèron de per avant, los Tokugawa cerquèron a tornar organizar l'Estat e garantir la patz dins lo país. Pr'amor, instituiguèron un sistèma encara fòrça ierarquizat e rigid mercé que podèron contraròtlar en totalitat del país. Atal, aquel darrnièr èra divisat en feus governats per de senhors, los daimyos, eles meteisses jos l'autoritat del shogun. Aqueles qu'avián fach aleujança als Tokugawa avant 1600 se nomenavan los « daimyos de l'interior » e aqueles que l'aviá fach aprèp los « daimyos de l'exterior ». Pasmens, per poder mantenir aqueles jos la seuna autoritat, lo shogun instituiguèt un sistèma de demoranças alternadas, lo sankin-kotai, que los daimyos devián demorar a Edo, residéncia shogunala, e aquò un an sus dos. De mai, los daimyos devián daissar la lor familha a Edo coma d'ostatges.

Pintura d'Hiroshige

Aquel periòde se caracteriza subretot per una tencadura del país sus el meteis, nomenada sakoku. Lo Japon conservèt sonque qualques ligams diplomatics amb Corèa e seulas la China e las Províncias Unidas aguèron lo privilègi de mantenir de relacions comercialas amb el. Los Europèus èran pas admeses sul sol japonés jos pèna de mòrt. Pasmens, aqueles darrièrs cerquèron pasmens a mantenir de relacions comercialas amb lo país. Aquela pression faguèt quitament apareisser e renforçar un corrent nacionalista dins tot le Japon. Foguèt sonque en 1854 que le comodor estatsunian Matthew Perry acompanhat de naus de guèrras capitèt a « convéncer » lo bakufu. Aquel darrièr, per paur de la perspectiva de dintrar en guèrra en cas de refís (coma foguèt lo cas pel vesin chinés amb las guèrras de l'òpi) signèt forçat la convencion de Kanagawa. Aquela daissava dubèrts los pòrts de Shimoda e Hakodate pels Estats Units d'America. Seriá de meteis un pau mai tard per Russia, la Grand Bretanha, los Païses Basses e França. Una primièra division s'efectuèt alara entre los partesans de la dubertura e los xenofòbs. En 1858, la noblesa puslèu xenofòba reprochava al shogun d'aver cedat a la paur dels estrangièrs e d'aver pas demandat l'autorizacion de l'emperaire. Aquela division marquèt lo començament de la casuda del bakufu.

Atal se preparèt un afrontament entre los daimyos ereditàriament creadas pels Tokugawa al sègle XVII e los daimyos de l'oèst que se metèt del costat de l'emperaire e s'opausèron atal als estrangièrs e al shogun. Los feus mai poseroses d'aqueles son Chōshū e Satsuma. Aqueles son entraïnats dins la rebellion contra lo bakufu: de batalhas comencèron vèrs 1866 mas las armadas shogunalas capitèron pas a dintrar dins lo territòri de Chōshū. D'alianças comencèron enter Chōshū, Satsuma e Tosa que los caps prepavan un còp d'Estat. E, lo 3 de genièr de 1868, en preséncia de bushis, foguèt proclamat a Kyōto « lo retorn de l'anciana monarquia » e la fin del bakufu.

Lo periòde Edo s'acaba doncas en 1868 amb la restauracion del poder imperial per l'emperaire Mutsuhito e l'abdicacion del quinzen e darrièr shogun, Yoshinobu Tokugawa.

Cronologia

1600 : Batalha de Sekigahara 1603 : Avènement de Ieyasu Tokugawa coma shogun e establiment del shogounat d'Edo (江戸幕府 Edo bakufu) 1603 : Fondacion du teatre kabuki per la prestressa shinto Okuni 1609 : Dubertura del pòrt d'Hirado als Olandeses 1612 : Interdiccion per Ieyasu Tokugawa de la religion crestiana 1613 : Primièr establiment comercial anglés a Hirado 1614 : Intensificacion per Ieyasu Tokugawa de las persecucions contra los crestians. Sètge d'ivern d'Ōsaka 1615 : Sètge d'estiu d'Ōsaka. Dinastia Toyotomi anientada per Ieyasu Tokugawa aprèp la presa del castèl d'Ōsaka. Promulgacion de las leis suls ostlas militars (buke shohatto) e de leis regissent la Cort imperiala e la noblesa 1616 : Mòrt d'Ieyasu, remplaçat dins las foncions de shogun pel seu filh, Hidetada Tokugawa. Lo comèrci amb los Europèus èra limitat a Nagasaki e Hirado 1622 : Hidetada ordonèt l'execucion de 55 crestians missionaris e convertits a Nagasaki 1623 : Abandon pels Britanics de l'establiment d'Hirado 1632 : Mòrt d'Hidetada. Son filh Iemitsu, nomenat Shogun dempuèi 1623, assumant alara los plens poders 1635 : Los shoguns Tokugawa adoptèron lo títol de taikun. Interdiccion pels Japoneses de viatjar a l’estrangièr. Esabliment del sistèma del sankin-kotai (demorànça regulara dels daimyō a Edo). Revision majora de las leis suls ostals militars 1636 : Los Portugueses son desplaçats de Nagasaki cap l’illa de Dejima 1639 : Expulsion dels Portugueses de Dejima. Los Olandeses sont los sols Europèus autaurizats a dintrar al Japon

1640 : Execucion d'enviats portugueses venguts per negociar de nòu accòrdis comercials 1641-1642 : Periòde de famina 1657 : Grand encendi d'Edo causant la mòrt de mai de 100 000 personas 1688 : Començament del periòde dich Genroku (1688-1704), l’edat d’aur del kabuki, del jōruri (teatre de monacas) e de la pintura d’ukiyo-e 1692 : Grand encendi de Kyōto 1703 : Trèrratrem del Kanto 150 000 mòrts. Incident dels 47 rōnins 1707 : Erupdion del mont Fuji 1720 : Autorizacion d'importar dels obratges occidentals que tractan pas del cristianisme 1782 : Granda famina del Temmei que durèr prèp de 5 ans : 200 000 a 900 000 mòrts 1792 : Escac dels Russes dins una tentativa d'establir de relacions comercialas amb Japon 1854 : Dubertura forçada dels pòrts al comerci amb l'estrangièr pel comodor Matthew Perry 1855 : 10 000 mòrts aprèp un seisme sl'11 de novembre a Tōkyō 1858 : Començament de la casuda del bakufu 1860 : Naissença del Japonisme en França inspirat dels ukiyo-e venent del Japon 1868 : Còp d'Estat comanditat pels feus de Chōshū e Satsuma lo 3 de genièr e abolicion del shogunat

Teatre

Article detalhat: Kabuki.

Es a aquel periòde que foguèt creat lo teatre kabuki dins la region de Kyōto per la dama Okuni. En 1605, montèt amb de femnas una tropa de dança grotesca que coneguèt un grand vam. En 1629, los femnas èran enebidas dins las representacions teatralas perqu'aquò èra considerat coma un factor de prostitucion important. Los ròtles femenins èran doncas jogats un temps per d'efèbs mas, en 1649, los adolescents foguèron proscrits per la meteissa rason. D'òmes prenguèron alara la plaça de las femnas, creèron la novèla profession d'onna gata. En 1660, los enfants foguèron tanben enebits, totjorn per causa de prostitucion.

Vejats tanben

Bibliografia

• (fr)Françoise et Mieko Macé, Le Japon d'Edo, ed. Les Belles Lettres, París, 2006
• (fr) Dale Furutani, La Promesse du Samouraï, Vengeance au Palais de Jade e Menaces sur le Shogun, trilogia de romans istorics pareguts en 1998 ISBN 9782264040756, 1999 ISBN 9782264040749 e 2000 ISBN 9782264040411
• (en)James L/ McLain, Japan: a modern history, Ed. W.W. Norton & Company Inc., 2002 ISBN 0393041565}}
• (fr)Philippe Pons, D’Edo à Tokyo : Mémoires et Modernités, Ed. Gallimard, 1988 ISBN: 2-07-071193-3

Articles connèxes

• Shogunat Tokugawa
• ukiyo-e, l'art grafic popular de l'epòca Edo
• Gokaidō, las cinc rotas majoras de Japon

Ligams extèrnes

• (fr)La nostalgia d'Edo (article) : Istoriografia japonesa per aquel periòde