Pau Claris

Pau Claris i Casademunt (Barcelona, 1 de genièr de 1586 – Barcelona, 27 de febrièr de 1641) foguèt un politician e eclesiastic catalan. Venguèt president de la Generalitat de Catalonha tre la debuta de la Guèrra dels Segaires. Mai tard, lo 16 de genièr de 1641, proclamèt la Republica Catalana jos la proteccion de França. Claris moriguèt un mes aprèp la victòria, en febrièr de 1641, e mai se patissiá ja, dempuèi almens un an, de problèmas de santat, es pro probable que foguèsse estat enverinat.

Pau Claris
File:Pau claris i casademunt.jpg Gravadura del sègle XIX que representa Pau Claris
Naissença	1 de genièr de 1586, [[Fichièr:Modèl:Country flag alias Catalonha|20x18px|border|Modèl:Country alias Catalonha]] Barcelona
Decès	30 d'abril de 1641, Barcelona
Ocupacion	politician e eclesiastic

Biografia

Enfància, joventut e formacion

Pau Claris nasquèt a Barcelona en 1589 dins una familha de notables de la nauta borgesiá de la capitala catalana. Son paire, Joan Claris, èra un jurista coma o èra estat lo grand, Francesc Claris, originari de Berga. L'avocat, amb sa femna, Peronella Casademunt, aguèt quatre enfants que Pau n'èra lo darrièr. La familha Claris aparteniá a la borgesiá administrativa barcelonesa e aviá doncas per aquesta rason un poder economic e politic fòrça grand. Francesc, lo fraire ainat, que faguèt tanben una carrièra de jurista, exerciguèt una influéncia considerabla sus Pau Claris.

Se sap pas grand causa suls estudis que seguiguèt Claris quand èra jove; sonque sabèm que venguèt doctor en drech civil e canonic a l'Universitat de Barcelona e que faguèt sa carrièra universitària dins lo periòde comprés entre 1604 e 1612.

Mai tard, lo 28 d'agost de 1612, Pau Claris foguèt nomenat beneficiat de la La Seu d'Urgèl, e puèi pro rapidament durant lo mes seguent, lo 25 de setembre, canonge. Foguèt mandat a la diòcesi d'Urgèl

L'accès a la politica

En 1626, Claris foguèt causit coma representant del Braç eclesiastic a las Corts de Barcelona que foguèron dobèrtas lo 28 de març del meteis an, al mitan d'una granda tension pro anciana, que veniá ja de 1621. Se deviá al fach qu'en aquel temps, Felip IV, lo successor del rei d'Espanha Felip III, volguèt pas jurar las constitucions de Catalunya. Los motius de dissencion entre los Braces e la monarquia espanhòla èran ligats mai que mai a la question dels quints, un impòst que consistissiá a que las ciutats del Principat paguèssen una cinquena part de sos impòstes annuals a la Corona espanhòla, al problèma de l'Observança, una constitucion acordada en 1481 e qu'exigissiá l'obligacion que los oficièrs reials respectèssen lo drech catalan, e la volontat permanenta de voler frenar los privilegis de l'Inquisicion en tèrras catalanas. Lo Braç Eclesiastic, aqueste còp, adoptèt pas una actitud servila, qu'èra agotat economicament per encausa de la pression dels impòstes reials e minat per la castelhanofobia deguda als nomenament continus d'avesques castelhans dins las diocèsis catalanas. Lo fach que los capítols catedralicis abandonèssen la sala lo 3 de mai d'aquel an, en voler sometre una votacion per que foguèssen concedits al rei espanhòl 3.300.000 ducats, provoquèt la retirada immediata del rei cap a Madrid.

Las Corts se tornèron reprendre en 1632, encara amb los meteisses deputats qu'en 1626. Foguèt durant aquesta escasença que venguèt mai vesedoira la rebellion contra la Corona espanhòla d'una generacion brilhanta de juristas catalans capitanejats per Joan Pere Fontanella. Amassa ataquèron juridicament a prepaus de doas nòvas rasons d'enfrontament: lo drech dels conselhièrs a demorar cobèrts davant la preséncia del rei e la mecanica de l'insaculacion, en la que se disputava la facultat dels Braces de provesir de foncionaris de la Generalitat sens necessitat d'o demandar al rei.

En 1632, Claris foguèt designat per son Braç pr'amor de tractar del tèma de l'insaculacion e puèi lo 15 de julh los Estaments nomenèron 18 personas -la Divuitena- que deviá exercir lo ròtle autentic de Conselh Executiu.

L'episòdi politic mai significatiu d'aqueste periòde de la vida de Claris foguèt, sens cap mena de dobte, çò que recebèt lo nom d'aldarulls de Vic. En seguida d'una concession papala al rei d'Espanha de l'establiment d'una decima sus las rendas de la glèisa en Espanha, que serviriá de subsidi a la Corona, esclatèt lo malèsser popular dins la diocèsi de Vic amb viruléncia, jos la guidança de l'archidiaca vigatan, lo doctor Melcior Palau e lo supòrt passionat de dos canonges d'Urgèl: Jaume Ferran e Pau Claris. L'embargament de la proprietat eclesiastica de Vic per part de la Reiala Audiéncia, provoquèt de manifestacions revolucionàrias amb de panflets difamatòris e de menaças de subversion dins lo campèstre, durant la prima e l'estiu de 1634. Malgrat las pressions de l'avesque de Girona, lo Conselh d'Aragon gausèt sonque empresonar un diacra dissident, Pau Capfort. Finalament, lo conflicte s'apasimèt pel fach de retardar lo pagament de la decima fins a novembre.

Claris assistiguèt, durant las annadas 1630 e 1636 als Concilis Eclesiastics Provincials de Tarragona. Del temps del concili que se faguèt en 1636, malgrat los esfòrces anequelidors de l'arcavesque de Tarragona, lo castelhan Justino Antolínez, se capitèt d'aprovar una disposicion per la que totas las predicacions dins lo Principat se farián en catalan.

La presidéncia de la Generalitat

Lo 22 de julh del 1638, Pau Claris foguèt elegit deputat eclesiastic per tal de constituir la Diputacion. Los autres membres causits amassa amb Claris foguèron: Jaume Ferran (qu'èra tanben canonge d'Urgèl), Rafael Antic e Rafael Cerdà coma ausidors del Braç Eclesiastic, Militar e Reial respectivament e puèi Francesc de Tamarit e Josep Miquel Quintana coma deputats dels Braces Militar e Reial.

Coma deputat eclesiastic, Claris se vegèt presidir las sessions de la Generalitat. Segon Elliott, lo vicerei Santa Coloma ensagèt de badas de crompar Claris e Tamarit, qu'èran de personatges incomòdes per sa foncion al servici del rei.

Claris se trobèt una Generalitat que coneissiá de problèmas economics fòrça grèus, consequéncia d'un bon nombre d'annadas de marrida gestion e amb lo conflicte que se dobriguèt amb la Corona espanhòla referent a l'acusacion de contrabanda que faguèt a la Generalitat a causa de l'inacompliment dels edictes dels ans 1635 e 1638 que enebissián tota mena de comèrci amb França per encausa de la Guèrra dels Trenta Ans. L'intervencion de l'agutzil Montrodón a la demanda del vicerei Santa Coloma als magazins de Mataró e de Salses, desencadenèt lo conflicte, que tornarmai lo jurista Joan Pere Fontanella i joguèt un ròtle preponderant en favor de las tèsis dels deputats de la Generalitat. E mai se a la debuta la ciutat de Barcelona se mostrava reticenta, acabèt per sostenir los deputats en 1639, subretot aprèp la decision que la Corona espanhòla prenguèt d'instaurar una collècta generala en Catalonha, durant las annadas 1639 e 1640, de 50.000 liuras annualas.

Darrièr aquesta novèla volontat imperiosa de far pagar d'impòstes i aviá la volontat del privat de Felip IV d'Espanha, lo Comte-Duc d'Olivares, d'apondre totas las tèrras de la Corona espanhòla a l'esfòrç de contribuir economicament a las despesas ocasionadas per la Guerra dels Trenta Ans e qu'aviá ja devastat Castelha. Catalonha aviá pas jamai sentit qu'aqueste conflicte, marcat d'una clara tòca expansionista, la concernissiá; los catalans n'esperèron pas jamai res. Lo nòble espanhòl Olivares, per contravenir a aquesta situacion, volguèt i far arribar lo conflicte e aital, lo 19 de julh de 1639, los franceses assetgèron e prenguèron lo castèl de Salses, en Rosselhon. S'entamenèt alara una lucha ferotja entre lo Comte-Duc e la Generalitat per tal qu'aquesta aumentèsse son esfòrç de guèrra. Fin finala, los deputats catalans acceptèron de mandar Francesc de Tamarit al cap d'una novèla lèva de soldats pr'amor de recuperar la fortalesa rosselhonesa, çò que foguèt reussit que lo jorn dels Reis de 1640. Pr'aquò, malgrat lo succès de l'expedicion lo còst en vidas umanas e economic pel país èra estat tant grand que la situacion ne venguèt explosiva.

La Guèrra dels Segaires

E mai s'existisson de controvérsias e mesacòrdis entre los istorians a prepaus de la data de debuta dels contactes amb França, que s'acabarián amb la formacion d'una aligança catalano-francesa enfrontada a la Corona espanhòla e que deviá originar lo conflicte sonat Guèrra dels Segaires o Guèrra de separacion de Catalonha, sembla que podrián aver començat ja tre lo mes de mai de 1640. Pau Claris aviá convocat las corts generalas lo 10 de setembre de 1640, mas parallèlament e sens qu'aguèsse consultat las ciutats, deviá aver començat ja a aver de contactes amb los franceses.

Lo 7 de setembre de 1640, los representants de la Generalitat de Catalonha, Francesc de Tamarit, Ramon de Guimerà e Francesc de Vilaplana, lo nebot de Claris, signèron un primièr Pacte de Ceret amb Bernard Du Plessis-Besançon, delegat pel cardenal francés Armand Jean Du Plessis de Richelieu en representacion de Loís XIII de França. L'acòrdi estipulava que Catalonha deviá recebre un supòrt militar que seriá destinat a far front a l'ofensiva castelhana menada pel Comte-Duc d'Olivares qu'aviá ja decidit d'intervenir militarament en tèrras catalanas. Se crei que davant la pression militara castelhana, Claris se vegèt progressivament obligat a acceptar a racacòr las pressions francesas que fasián que Catalonha se deviá disseparar de la monarquia ispanica per s'organizar puèi coma una república liura jos la proteccion del rei francés.

La presa personala de poder que faguèt Claris dempuèi lo mes de setembre de 1640, sembla d'èsser estada totala. Convoquèt la Junta Generala dels Braces, que s'erigiguèt coma l'institució dirigenta de la novèla situacion, e donèt son oficialitat als compromeses faches amb la corona francesa e la secession e emetèt un deute public pr'amor de poder subvenir a las despesas militaras.

Lo 20 d'octobre d'aquel an dintrava dins Barcelona Du Plessis Besançon e, qualques jorns aprèp, foguèt signat lo primièr pacte de confraternitat e d'ajuda militara de França a Catalonha, que fasiá que França s'engatjava a defensar lo Principat.

Referéncias

<references>