Parlar negue

Lo parlar negue (o néguer) es un sosdialècte de l'occitan gascon de las Lanas, dens la partida occidentau de Gasconha. Constituís la màger partida deu gascon maritim ; s'estend de la Lana girondina o País de Bòrn estant dinc au parçan Baiona (au mijorn), en passant per Senhans, Maransin, Maremne, fins a la Lana Gran. Que's caracteriza per un biaish particular de prononciar lo gascon.

Lo gascon negre èra la lenga dels notables e letrats bascos del parçan de Sent Sebastian ancianament (R. Cierbide).

Fonetica

La caracteristica principala d'aqueste sosdialècte, que li dona son nom (negue vòl dire 'fosc'), es la prononciacion [ə] de la letra e, prononciada [e] alhurs. Per contra, la letra è damòra totjamèi prononçada [ɛ]. Una particularitat es tanben la prononciacion [lə] de l'article la.

Coma auts trèits especifics: la realizacion en d deu c latin intervocalic (dicere > díder) ; lo diftòng uu (puu, luvar...) ; la prononciacion [w] deu v intervocalic ; los pronoms iths, iras, aquiths, aquiras (que se retròban mèi lunh en Bordalés) ; los pronoms nes, ves (vs nos, vos) ; la prononciacion [əh] de es- precedent una vocala ; lo femenin en -èira deus noms e adjectius en -èr ; la disparicion deu -va de las finalas de l'imperfèit taus vèrbes deu grope -ER.

Literatura

• Bernat Manciet
• Fèlix Arnaudin
• Halip Lartiga

Bibliografia

• BOURCIEZ, Édouard 1897, Contribution à l’étude du son œ landais. Comunicacions hèitas au congrés internationau de las lenguas romanicas. Bordèu : Féret et fils, p. 93-104.
• BOURCIEZ, Édouard 1922 La langue gasconne. Pau : Princi Néguer Editor, 2000, 48 p.