Occitanoromanic

Occitanoromanic
	Occitanoromanic
Parlat en	Andòrra, Espanha, França, Itàlia, Mónegue
Regions	Euròpa Occidentala e America
Locutors	~ 16 500 000
Familha lingüistica	Occitanoromanic

L'occitanoromanic o occitanoroman es una classificacion de las lengas romanicas qu'agropa l'occitan, lo catalan e segon d'unes, l'aragonés. Foguèt probablament Loís Alibèrt qu'introdusiguèt lo primièr aqueste nom^[1] dins sa Gramatica occitana. La denominacion venguèt popularizada puèi pel lingüista, e escrivan, gascon Pèire Bèc durant las annadas 1960.

De lingüistas coma Wilhelm Meyer-Lübke^[2] o Loís Alibèrt^[3] an afirmat que la relacion entre occitan e catalan es plan mai fòrta que lor apartenéncia a de gropes mai fondats suls estats-nacions coma lo galloromanic o l'iberoromanic.

Classificacion modificar

Classificacion supradialectala de l'occitanoromanic segon P. Bèc^[4]

Classificacion supradialectal de l'occitanoromanic segon D. Sumien^[5]

De linguïstas occitans coma Pèire Bèc e Domergue Sumien an propausadas de classificacions supradialectalas de l'ensems occitanoromanic.

Comparason lexicala modificar

Las chifras en diferentas varietats occitanoromanicas son^[5]:

Parlar	Occitan septentrional		Occitan occid.	Occitan central e oriental		Catalan		Aragonés
Parlar	Auvernhat	Lemosin	Gascon	Lengadocian	Provençal	Oriental	Occidental	Oriental (Benasqués)	Oriental (Ribagorçan)	Central (Belsetan)
'1'	un / yna /ynɔ un, una	yⁿ / ynɔ un / una	y / yɔ un / ua	ỹ / ynɔ un / una	yŋ / ynɔ/yna un / una	un / unə un / una	un / una un / una	un / una un / una	un / una un / una	un / una un / una
'2'	du / dua dous, doàs	du / dua dos / doas	dys / dyɔs dus / duas	dus / duɔs dos / doas	dus / duas dous / douas	dos / duəs dos / dues	dos / dues (val. dos)* dos / dues (val. dos)	dos dos	dos dos	dos dos
'3'	tre / tri tres	tɾej tres	tres tres	tres tres	tʀes tres	trɛs (bal. trəs) tres	tres tres	tres tres	tres tres	tres tres
'4'	katʀə quatre	katre quatre	kwatə quatre	katre quatre	katʀe quatre	kwatrə quatre	kwatre quatre	kwatre quatre	kwatre quatre	kwatre quatre
'5'	ʃiⁿ cinc	ʃiⁿ cinc	siŋk cinc	siŋk cinc	siⁿ/siŋk cinc	siŋ / siŋk cinc	siŋ / siŋk cinc	siŋk cinc	θiŋk cinc	θiŋko/θiŋgo cinco
'6'	sej seis	sej sieis	ʃeis sheis	sjɛjs sièis	sjej sieis	sis sis	sis sis	sejs/sis seis/sis	sejs/sis seis/sis	sejs seis
'7'	setə sete	se sèt	sɛt sèt	sɛt sèt	sɛ sèt	sɛt set	sɛt set	sɛt set	sɛt set	siet siete(e)*
'8'	œ / œj eut / uèit	œj / œi uech / ueit	wɛit ueit	ɥeʧ uèch	ɥɛ/ɥɛʧ vuech	bujt (bal. vujt) vuit	bujt (val. wit) vuit (val. huit)	wejt ueit	bujt vuit	wejto ueito (ocho)*
'9'	nɔw nòu	nɔw nòu	nɔw nau	nɔw nòu	nɔw nòu	nɔu nou	nɔu nou	nɔu nou	nɔu nou	nueu (nueve)* nueu
'10'	de detz	diɛ~de dietz	dɛʦ dètz	dɛʦ dètz	dɛs dètz	dɛu deu	dɛu deu	dɛu deu	dɛu deu	djeθ diez

Las chifras '1' e '2' prenon de formas masculinas e femeninas.

Las formas aragonesas marcadas d'una esteleta * son castelhanizadas; pro recentament, las formas utilizadas dins los escrits de l'Edat Mejana son estadas restablidas per de neolocutors.

Veire tanben modificar

Referéncias modificar

(ca) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en catalan intitolat « Llengües occitanoromàniques ».

↑ "Mas se confrontam los parlars naturals de Catalonha e d'Occitania, i a pas cap de dobte, em en preséncia de parlars d'una meteissa familha linguistica, la qu'ai qualificada d'occitano-romana, plaçada a egala distància entre lo francés e l'espanhòl." Loís Alibèrt, Òc, n°7 (01/1950), p. 26
↑ Das Katalanische, Heidelberg, 1925
↑ Gramatica occitana segon los parlars lengadocians, Montpelhièr, 1976
↑ Pierre BEC (1973), Manuel pratique d’occitan moderne, coll. Connaissance des langues, Paris: Picard
↑ ^5,0 et ^5,1 Domergue SUMIEN (2006), La standardisation pluricentrique de l'occitan: nouvel enjeu sociolinguistique, développement du lexique et de la morphologie, coll. Publicacions de l'Associacion Internacionala d'Estudis Occitans, Turnhout: Brepols

[1] "Mas se confrontam los parlars naturals de Catalonha e d'Occitania, i a pas cap de dobte, em en preséncia de parlars d'una meteissa familha linguistica, la qu'ai qualificada d'occitano-romana, plaçada a egala distància entre lo francés e l'espanhòl." Loís Alibèrt, Òc, n°7 (01/1950), p. 26

[2] Das Katalanische, Heidelberg, 1925

[3] Gramatica occitana segon los parlars lengadocians, Montpelhièr, 1976

[4] Pierre BEC (1973), Manuel pratique d’occitan moderne, coll. Connaissance des langues, Paris: Picard

[Sumien-5] 5,0 et ^5,1 Domergue SUMIEN (2006), La standardisation pluricentrique de l'occitan: nouvel enjeu sociolinguistique, développement du lexique et de la morphologie, coll. Publicacions de l'Associacion Internacionala d'Estudis Occitans, Turnhout: Brepols

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Occitanoromanic

Parlat en	Andòrra, Espanha, França, Itàlia, Mónegue
Regions	Euròpa Occidentala e America
Locutors	~ 16 500 000
Familha lingüistica	Occitanoromanic