Minos

Minos
Minos jutge als Infèrns. Illustracion de Gustave Doré per la Divina Comèdia de Dante (1861-1865).
Adreça	Cnossos
Activitat(s)	Rei de Crèta

Dins la mitologia grèga, Minos (en grèc ancian Μίνως / Mínôs), filh de Zèus e d'Euròpa (la filha d’Agenor), es un rei légendari de Creta. Son nom foguèt donat a la civilizacion minoïca, qu'espelís en Creta pendent lo Millenari II.

Mite

Minos náis en Creta amb sos fraires Radamant e (segon une autors) Sarpedon. es elevat per Asterion, rei de l'illa, a qui Zèus aviá confiat Euròpa. Segon pseudo-Apollodòr, se manca de jove amb sos fraires per l'amor d'un jovent, Miletos (o Atimnios).

A la mòrt d'Asterion, recep lo tròn de Creta; alunha alara sos fraires del poder. Esposa Pasifaèa, filha d'Elios. A per enfants Ariana, Fèdra, Deucalion, Androgèu, Glaucos, Catrèu, Acacallis e Xenodice.

Aguèt tanben d'enfants illegitims:

• Euxantios (amb Dexitèa) ;
• Eurumedon, Nefalion, Crisès, Filolaòs (amb Paria).

Es sovent representat en rei e prèire de Zèus, vengut del mont Ida amb los Dactils. A vegada se destriava dox Minos: un, filh de Zèus, legislator del mond cretés e jutge dels Infèrns grècs; l'autre, filh de Licast e fellen de Zèus, avent tanben regenerat sul mond cretés. Un Minos seriá mòrt en Sicília segon Diodòr ont se vejava son tombèl, alara que percaçava Dedal. Una autra tradicion assegura que seriá mòrt a Camicos, surprés dins son banh per las filhas del Rei Cocalos rei de Sicília, que l'aurián escanat. Aquestes dos eveniments pòdon èsser verai, que se sap pas s'i aguèt un sol Minos. Los poètas lo deifiqèron, per la vigor amb que reprimava la pirateria dins las mars de Grècia.

Representacion del Minotaure, que Minos faguèt embarrar dins lo Labirint de Dedal. Medalhon d'un kylix atic bilinga. Musèu arqueologic nacional de Madrid.

Segon lo mite, volent montrar a son pòble lo credit que gasissiá près dels dieus, Minos preguissiá Poseïdon de far sordre de la mar un taure supèrb, que li seriá sul pic sacrificat. Poseïdon respondiguètt a aquesta demanda li enviant un magnific taure blanc que Minos trobèt tan bèl que decidiguèt d'enganar lo dieu: estaliva lo taure que placèt dins son tropèl e immòla una autra bèstia. Encolerat per l'impostura de Minos, Poseïdon anima lo taure de furor e li faguèt devastar las tèrras de Crèta. Mai, inspirèt a Pasifaèa, l'esposa del rei, un amor apassionat per l'animal. La reina anèt trobar Dedal per sollicitar son ajuda. L'arquitècte fabriquèt una vaca de fusta clòt de biais que Pasifaèa pòsca i prene plaça e s'aapriar amb lo taure. D'aquesta union nasquèt lo Minotaure, una creatura amb una tèsta de taure, e al còrs d'un òme. Minos, segent los conselhss d'oracles, confièt a Dedale la construccion del Labirint, ont faguèt embarrar lo mòstre.

Après la mòrt d'Androgèu, Minos faguèt lo sètge Atenas e, victoriós, demanda, en mena de tribut, l’enviada de set jovents e set joventas d'Atenas per servir de pastura al Minotaure cada annada. L'eròi Tesèu, filh del rei d'Atenas, Egèu, foguèt tirat al sòrt per far partit del tribut annal. Suls conselhs d’una de las filhas de Minos d'el enamorada, Ariana, capita a tuar lo mòstre. Minos, tenent Dedal per responsable d'aquesta fugida, lo faguèt embarrar amb son filh Icar dins lo labirint, d'ont fugiguèron amb d'alas que Dedal fabriquèt.

De son règne demora l'imatge d'un sobeiran just e bon, que son paire prengava sovent coma conselhièr o confident. Après sa mòrt, venguèt jutge dels Infèrns amb Radamant e Eac. Tracta plan especialament de las gents falsament accusats.

Nòtas e referéncias

Fonts

• Apolodòr, bibliotèca (III, 1, 1-2).
• Catalòg de las femnas (fr. 19).
• Diodòr de Sicília, Bibliotèca istorica (V, passim).
• Ovid, Metamorfòsis (VII, VIII, IX).
• Virgili, Eneïdas (VI).
• Platon, Gorgias (523-524).
• Modèl:Gantz EGM, p. 269-275.

Bibliografia

•  {{{títol}}}. ISBN 9782253085379. 
•  {{{títol}}}. ISBN 978-2081218109. 
• Hubert La Marle, Linéaire A, la première écriture de Crète, vol. 3, ch. XIV, « la royauté et les assemblées », pp. 123-137, Geuthner, Paris, 1998.