Jòc de cartas francés

Lo jòc de cartas francés o jòc de 52 cartas es un jòc de cartas organizadas en doas colors : negra e roja e en quatre ensenhas francesas : flor, carrèu, còr, pica (aqueste òrdre es utilizat dins unes jòcs).

I a 54 cartas de jòc, amb dos joquièr. Un jòc marcat « poker, bridge, canasta » conten al mens les 54 cartas (amb los dos joquièr), e una juda memòria per las marcas del bridge de mèsme format qu'una carta.

S'agís de l'un dels tipes de jòc de cartas mai utilizats dins lo mond occidental.

Dins lo jòc de 32 cartas, las cartas dels numèros 2 a 6 sont absentas, e tanben los dos joquièrs.

Cartas

Lo jòc conten 52 cartas de jòc, destriadas seguent tretze valors sus quatre ensenhas. Dins lo jòc de cartas francés (originari de Roan e Lion ael sègle XV e largament espandit en Euròpa e en Amrica del Nòrd), s'agís de pique (pica) ♠, cœur (còr) ♥, carreau (carrèu o caire) ♦ e trèfle (flor) ♣.

Las valors presentas sont les suivantes :

onors: As, Roi (Rei), Dame (Dama o Reina) e Valet (Vailet)
- jòc anglés : Ace, King, Queen e Jack (mens sovent Knave)
- jòc alemands : Ass, König, Dame/Ober, Bube/Unter
- jòc espanhòls: As, Rey, Dama/Caballo e Sota
- jòc italians: Asso, Re, Donna/Cavallo e Fante
punts: 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2.

Lo tablèu çai dejós resumís l'ensemble de las cartas:

	Vailet	Dama	Rei
Picas	Ogier	Pallas	David
Carrèls	Hector	Rachel	César
Còrs	Lahire	Judith	Charles / Charles
Flors	Lancelot	Argine	Alexandre

Dessenh

Generalitats

Las cartas son totas de mèsme format, mai sovent de color roja pels còrs e carrèls, negra per las flors e picas. Dins los jòcs modèrnes, la valor e l'ensenha de las cartas son indicadas dins dos canton opausats (mai rarament dis los quatre) per poder las identificar qan son superpausadas; aquestas marcas son estampadas de biais capvirat dins los dos caton, que sián legidas dins un sens coma dins l'autre.

I a de versions comportant de variacions. Los jòcs destinats al blackjack dins los casinòs pòdon comportar de marcas destinadas a une verificacion automatizada de las seguidas de cartas. D'autras an de valors estampadas mai grand, subretot pels jòcs d'stud poker, ont es necessari de los legir de luènh. Existís tanben de jòcs de quatra colors per las ensenhas permetent de las diferenciar melhor: las colors mai correntas son negra (picas) ♠, roja (còrs) ♥, blava (carrèls) ♦ e verda (flors) ♣. Un autre jòc de colors corrent es manlevat al jòc de cartas alemand e utiliza de picas verdas e des carrèl jaunes. Cal notar que d'autras serias d'ensenhas existisson: las ensenhas alemandas, italianas, soïssa e espanhòlas.

Punts

Las valors 2 a 10 son representadas per tant de simbòls de lor ensenha, destriats de naut ca al bas.

Caras

Las caras — reis, damas e vailets — son al nombre de 12 e representan un personatge. Lor dessenh es sovent simetric al respècte del centre de la carta, la porcion al dessús d'una diagonala essent identica a aqueste en dejós, permetent de legir las cartas de drech o capvirat. Dins las cartas tradicionalas francesas, caduna de las caras pòrta un nom, indicat verticalament dins los dos cantons non ocupats per la valor de la carta. Gaireben totes los personatges son representadas de fàcia, levat al dama de pica, del vailet de carrèl e del rei de carrèl, de perfil. Las cara son presentadas per una letra: R pel rei, D per la dama, V pel vailet e per las varsions anglosaxona K pel rei (king), Q per la dama (Reina), J pel vailet (Jack).

Per las cartas francesas de retrach doble del sègle XIX:

Vailets	Damas	Reis
Vailet de còr *Lahire* companh d'armas de Joana d'Arc	Dama de còr *Judith* personatge biblic	Rei de còr Charles Charlemagne o Charles VII
Vailet de carrèl *Hector* eròi de la Guèrra de Tròia	Dama de carrèl *Rachel* personatge biblic	Rei de carrèl *César* Juli Cesar
Vailet de pica Ogier (o Hogier) un dels proses de Carlemanhe	Dama de pica Pallas Pallas Athéna	Rei de pica David eròi biblic
Vailet de flor Lancelot Lancelot del Lac	Dama de flor Argine anagrama de regina ("reina" en Italian)	Rei de flor Alexandre Alexandre lo Grand

As

Los ases son mai sovent marcats d'un « A », mai rarament d'un « 1 ». Lor valor son diferentas seguent los jòcs: al bridge, per exemple, los ases son mai fòrts que los reis. Al poker, pòdon segon las seria èsse considerat coma cartas mai fòrtas o mai fèbles.

Es corrent que l'un dels ases possedís una ornamentacion lo destriant de las autras cartas, coma lo logo o la marca du fabricant. Dins lo jòc francés, ligat de nòu, las cartas son triadas per color (del naut al bas: flot, còr, pica e carrèl), puèi dins cada color per òrdre creissent, en commençant per l'as e s'acabant pel rei. A l'obertura d'un jòc, la sola carta visibla es donc l'as de flor, que pòrta donc la marca comerciala.

Dins los païses anglosaxons, aqueste estatut es atribuit a l'as de pica. Aquesta practica ven del regne de Jaume I d'Anglatèrra (1567-1625), que passa una lei impausant un signe sus aquesta carta coma pròva de pagament d'un impòt sus la fabricacion locala de las cartas de jòc. Fins a 1960, los jòcs de cartas estampadas venduts al Reialme Uniti son taxats, l'as de pica portant lo nom de l'estampaire e la pròva del pagament de la taxa.

As de pica decorat
As de pica decorat
As de carrèl decorat
Totes los ases decorats

Format

i a dos principals formats de cartas:

lo format « bridge », 57 × 88 mm
lo format « poker », 62 × 88 mm, correspondent al format B8 de la nòrma ISO 216

Las cartas del format bridge son mas estrechas que se permetan de n'aver mai dins la man del jogaire. Aquesta format utilizat dins gaireben totes los jòcs de poker en casinò : mai pichon, pren mens de material de fabricacion çò que pòt presentar un interès per de sites consomant de milierats de jòcs cada jorn.

Aquestas dimensions pòdon variar d'unes millimètres. Las cartas de fabricacion alemandas, per exemple, son sovent un pauc mai longas (91 mm). D'autres formats existisson, coma una talha mai pichona per las patiéncias) (sovent 44 × 60 mm), de formats mai estrechs pel viatage (mai sovent 32 × 76 mm) o mai grand per la prestidigitacion.

Lo pes mejan d'una carta de format B8 es 1,8 g, o 94 g pel jòc entièr.

Utilizacion

S'utiliza un o mai jòc de 52 o de 54 cartas per fòrça jòcs de cartas tradicionals:

Lo bridge (un jòc de 52 cartas)
Lo blackjack (un a uèit jòc de 52 cartas segon lo casinò)
Lo poker (un jòc de 52 cartas)
Lo rami (dos jòcs de 54 cartas)
La canasta (dos jòcs de 54 cartas)

Legenda

Una legenda liga lo jòc de 52 cartas (mai 1 o 2 joquièrs) al calendièr: Contan quatre colors, coma las quatre sasons de l'annada, 12 caras coma los 12 meses e 52 cartas (sen los joquièrs) coma lo nombre de setmanas. Mai, la soma de totas las cartas (pausant que los ases valan 1, los dos 2 fins als vailets qui valent 11, las damas 12 e los reis 13) dona 364. Apondent arbitràriament un joquièr de 1 punt, se dona 365 punts, tant de jorns dins una annada ordinària; amb un segond joquièr, lo total fa 366, tant de jorns dins una annada bissextilea. Mas es pas que coïcidéncia.

Jòcs derivats

Lo jòc de 54 cartas se constituís d'un jòc de 52 cartas que s'apondon dos joquièrs, a vegada diferents per la color. Aqueste jòc es tipicament mai sovent comercializat, mas los joquièrs son sovent levats abans de jogar. D'autras version comprenon un sol joquièr, o quatre, portant le nombre de cartas de 53 a 56.

Lo jòc de 58 cartas compren las cartas del jòc de 54, e una valor de mai: o de cavalièrs, o d'11, es a dire 4 cartas de mai.

Joquièr negre
Joquièr roge

Jòc de 32 cartas

Lo jòc de 32 cartas es subretot utilizat per practicar la belòta e sos derivats. Los primièrs jòc a l'aver adoptat es lo piquet, creat jos Carles VII e la manilha.

Aqueste jòc de 32 cartas compren uèi cartas per cada de las quatre ensenhas tradicionalas: pica ♠, còr ♥, carrèl ♦ e flor ♣. I a: l'As, lo 10, lo 9, l'8 e lo 7. Lo Rei, la dama e lo vailet, ne son los oneurs (cartas mai fòrtas).

Encodatge informatic

Lo blòt Unicode U+1F0A0 à U+1F0FF es utilizat per figurar las cartas de jòcs. L'ensemble de las 52 cartas son presentas (amb un joquièr negre, un joquièr blanc e un revèrs de carta)

Annèxes

Ligam extèrne

(en) SVG-cards (jòc de 52 cartas al format SVG)