Guillaume de Bèche

Guillaume de Bèche (nascut lo 3 de decembre de 1573, mòrt lo 10 de febrièr de 1629) es un òme d'afars Valon del sègle XVI, installat en Suècia en 1595, dont venguèt l'un dels primièrs entrepreneires de l'industria del fèrre e de la fonta. A agut de nombroses descendents dins lo país.

Istoria

Mens conegut que, Guillaume de Bèche es pasmens lo sens lo qual lo primièr auriá pas probablament jamai capitat a far fortuna en Suècia. Perque quand Louis de Geer arriba dins lo reialme escandinau, Guillaume de Bèche es ja establit a Nyköping dempuèi 1595, ont es estat apelat pel futur Carles X. Nascut a Lièja, es l'un dels sièis mainatges de Gilles de Bèche, dont lo nom s'identifica a un quartièr del citat mosane.

Responsable de minas de coire a Nyköping, lo jove de Bèche dirigís tanben dels fornèls e de las fargas vesinas. Rejonch cap a 1598 per sos parents, sos tres fraires e sas doas sòrres, Guillaume de Bèche sembla lo sol a trabalhar exclusivament dins la metallurgia, sos fraires essent totes reconeguts coma arquitèctes al près de la familha reiala, e simplament associats a sas activitats. Es aital que los de Bèche arriban a far sortir dels nauts fornèls suedeses una fonta d'una qualitat excepcionala que servís a la fabricacion de canons de fèrre. Lo metòde valon fa meravilha en Suècia.

Plan lèu, Guillaume de Bèche exercís un quasi-monopòli coma director de las usinas de laton de Nyköping. Per contentar la demanda, recor a de man-d'òbra especializada que recrute al près d'obrièrs valons exiliats dins las Províncias Unidas, placa-viradissa del comèrci : es aquí, versemblablament, cap a 1610, que de Bèche e Louis de Geer s'encontran, lo segond avançant los fonzes dont lo primièr a besonh per cobrir un deute. Lèu, de Geer crompa tanben de canons a de Bèche qu'a besonh de braces que li pòt fornir de Geer. A partir de 1616, ajudat per Louis de Geer, Guillaume de Bèche pren en balh las usinas de Finspong que, alimentadas per las minas de Nora e de Lindes, coneisson una impulsion considerabla. Son aqueles establiments que forniràn l'essencial de l'artilhariá necessària a las armadas suedesas engatjadas dins la Guèrra de Trent ans. En 1622, de Bèche obten lo monopòli de la fonta dels canons de fèrre, privilègi confirmat 3 ans mai tard, mas ne despartiment amb Louis de Geer.

Après qualques annadas, en efièch, Louis de Geer que dispausa d'una fortuna excepcionala pren l'ascendent suls de Bèche. Dispausant primièr de participacions dins lors entrepresas, ven lor associat, a partir de 1625, per l'espleitacion de las usinas de Finspong ; enfin, a la mòrt de Guillaume de Bèche, de Geer pren la man sus totas las minas e fabricas d'armas suedesas. Aquò tira pas res al fach que Guillaume de Bèche, òme d'afars del país valon, demorarà l'un dels primièrs entrepreneires de l'industria del fèrre e de la fonta en Suècia.

En Suècia, la descendéncia de Guillaume de Bèche laissarà las activitats industrialas per fornir al país d'acuèlh mantuna personalitat remarcada dins lo domeni de las sciéncias, de las arts e de l'administracion.