Guèrra de Corèa
La Guèrra de liberacion nacianala de Corèa foguèt un conflicte armat que vegèt s'afrontar los regims del nòrd e del sud de Corèa, es a dire la Republica Populara Democratica de Corèa e la Republica de Corèa entre 1950 e 1953.
Emai que se pòsca considerar coma una guèrra civila, lo grand nombre de factors al seu entorn, coma l'intervencion dels EUA e de l'URSS fan d'aquesta una "guèrra subsidiària" (proxy war) de la Guèrra Freja.
Antecedents
modificarImmediatament après la Segonda Guèrra Mondiala, en 1945, Corèa foguèt dividida a partir del parallèl 38 entre Corèa del Nòrd amb un regim comunista ajudat pels sovietics e chineses e Corèa del Sud, anticomunista amb lo sosten fòrça actiu dels Estats Units.
Après lo fracàs entre 1946 e 1947 de las discussions entre los Estats Units e l'Union Sovietica per tal d'unificar lo país, en 1948 se constituiguèron los dos estats presidits al nòrd per Kim Il-sung e al sud per Syngman Rhee.
En 1948 l'ONU, qu'aviá organizat d'eleccions que foguèron efectivas sonque al sud, declarèt que Corèa del Sud èra la que representava tot lo país.
Desvolopament
modificar
Lo 25 de junh de 1950, debutèt la guèrra amb una ataca de las tropas nòrd-coreanas qu'arribèron a ocupar la capitala, Seol, e a contraròtlar una granda part del país amb la collaboracion parciala de la populacion. L'ONU exigiguèt la retirada de las tropas nòrd-coreanas, e demandèt que s'ajudès la Corèa del Sud; sonque s'i opausèron los estats comunistas e d'unes d'Africa e Asia.
En setembre de 1950 lo general nòrd-american McArthur desbarquèt en Corèa del Sud e comencèt una contraofensiva que se saldèt amb la mòrt de mai de 150 000 civils per la província de Pyeongyang. Lo 30 de setembre arribèron al parallèl 38°, e lo 29 d'octobre èran a la frontièra amb China. A la fin de 1950, l'armada chinesa intervenguèt dins la guèrra e d'aviat ocupèt Seol. A la prima de 1951 lo govèrn dels Estats Units destituiguèt McArthur e amb la limitacion de la guerra a un front reduït, los adversaris comencèron de discussions que s'acabèron amb l'alta-al-fòc de Panmunjeom, l'armistici del 27 de julhet de 1953, lo qual mantenguèt lo statu quo anterior e consolidèt la division de Corèa.