Galion

Un galion designa una nau de mai d'un emponts, present en 1600 de la mar Negra a la Mediterranèa, mogut a l'encòp a la vela e la rema coma la galèra, que venguèt un velièr pur, utilizat en Euròpa e mai que mai en Espanha dels sègles XVI a XVIII.

Modèl de galionn de la Republica de Venècia al Musèu Storico Navale de Venècia.

Le galion foguèt utilizat fins al començament del sègle XIX, al moment ont lo clipper e lo naviri de linha lo faguèron venir obsolet.

Caracteristicas tecnicas

Un galion espanhòl

Ten de 3 a 5 masts, constituís una evolucion mesclant las tecnicas de la carraca nordica als galions mediterranèus, que s'apond de caracteristicas de la caravèla portuguesa, coma la popa carrada que remplaça la redonda de las carracas. La còca es alongada e mai fina, lo fasent venir mai rapid e l'abaissament del castèl mai estable, mermant son pes dins las nautors.

Es al contrari, sovent mai pichon que la carraca, que passa las 1000 tonas, alara que lo galion ne fa generalament mens de 500, quitament se de grosses existiguèron, coma aquel de 1200 tonèls comandat pel cap otoman Zemis Aga, e que foguèt capturat per l'Òrdre de Malta davant Rhodes lo 28 de setembre de 1644 çò que provoquèt la Guèrra de Candia.

Coma las carracas, los galions serviguèron tan pel comèrci coma per d'usatges militars. Se podiá armar o pas pendent sa carrièra per l'una o l'autra d'aquelas foncions. Aguèron, pasmens, tendéncia a remplaçar las carracas per la guèrra pr'amor de sas qualitats tecnicas superioiras. Èran gaireben sempre armat per de mièjacolobrina, pasmens se d'armas de calibre superior, coma lo miègcanon, foguèron embarcats.

Les galions èra bastits de casses (per la quilha), de pin (pels masts) e d'autras fustas duras per la còca e los emponts. La construccion d'un galion costava fòrça car. De centenas d'artesans expèrts (fustièrs, fabres, barricaires, eca.) trabalhavan nuèch e jorn pendent de meses abans que la nau pòsca prene la mar. Los galions èran en consequéncia sovent pagats per des grops de rics comerçants. Es per aquò que gaireben totes los galions èran destinats al comèrci. Quand una nau èra presa per una poténcia rivala, èra armada per la guèrra.

A causa de la durada passada en mar e de las condicions de vida dificilas a bòrd, de sistèmas complèxes de manipulacion de l'armeg foguèron desvolopats, de tal biais que la nau se mene per una fraccion de l'equipatge.