Gal de Barcelos

Lo gal de Barcelos es un dels emblèmas portugués mai conegut.

Gal de Barcelos.

Simbòl du Portugal

A Barcelos, agradabla vila del nòrd de Portugal, se debana un mercat agricòla, a es un centre reputat de fabricacion d’aisinas e objècte de decoracion en ceramica, que de gals de totas talhas amb fòrça decoracions, illustran la legenda d’un avi vengut simbòl de la vila puèi emblèma toristic de tot lo país.

Es un simbòl de fe, de justícia e de bonastre. La legenda remembra aquela del miracle del penjat despenjat, ligada al romavatge de Sant Jaume de Compostèla.

Legenda

La legenda del Gal de Barcelos conta l'intervencion miraculosa d'un gal mòrt per provar l'inocéncia d'un òme acusat a tòrt. Es associat al calvari del sègle XVII que fa partit de la colleccion del Musèu Arqueologic, e que se situava al Palais dels Comtes de Barcelos.

Segon la legenda, los abitants de Barcelos se preocupavan d'un crime, qu'encara s'èra pas descobèrt lo responsable. Un jorn, apareguèt un galician que foguèt sospectat. Las autoridats volgavan lo penjar, alara que cridava la seuna inocéncia, qu'èra sonque de passatge per romavatge a Sant Jaume de Compostèla, per realizar una promessa.

Condenat a penjament, l'òme preguèt que se lo mene en preséncia del jutge que l'aviá condenat. Foguèt autorisat, e menat a la residéncia del magistral, que a aquel moment se taulejava amb d'amics. Lo galician tornèt afirmar la seuna inocéncia e, per dessobtar l'incredulidat dels assistents, mostrèt un gal rostit presentat sus la taula e s'exclamèt: «De verai soi inocent, tant verai qu'aquel gal cantará quand serai penjat.»

Lo jutge apratèt lo plat e ignorèt l'apellacion, mas quand s'anava penjar lo pelegrin, lo gal rostit se quilhèt sus la taula e cantèt. Comprenent la seuna error, lo jutge corriguèt cap al chafaud e descobriguèt que lo galician èra salvat mercé a un nos sanat. L'òme foguèt liberat sulcòp e enviat en patz.

Qualques ans mai tard, lo galician seriá tornat a Barcelos per escultar lo Calvari al Sénher del Gal en onor a Virge Maria e a Sant Jaume, monument que se tròba al Musèu Arqueologic de Barcelos.

Variantas

Dins totes los cases, la legenda del gal de Barcelos conta l'istòria d'un gal mòrt que canta per provar l'inonéncia d'un òme acusat. Vaquí unas de las la variantas:

• Lo pelegrin es un conviat a la taulejada, que lo mèstre d'ostal se vei panat l'argenteria.
• Lo pelegrin demora a l'ostelaria locala, e lo proprietari cobés accusa a tort lo romieu del crime.
• Èran dos pelegrins, paire e filh. Lo filh es accusat, e lo paire plaideja l'inocéncia pregant que lo gal cante.
• Lo gal canta fins a que l'acusat se declare atal, alara l'òme jamai es menat a la forca.
• L'acusat es pas identificat coma venent de Galícia