Fraire de Joi e Sor de Plaser

Fraire de Joi e Sor de Plaser es un raconte anonim del sègle XIV, compausat en vèrs en lenga occitana (Provençal) amb de influéncias catalanas possiblas. La trama del raconte prefigura lo conte La Bèla Dormenta.

Trama

Sor (sòrre) de Plaser, filha de l'emperaire de Gint-Senay cai misteriosament dins un estat subrenatural dins lo qual paréis mòrta, lo sieu còrs se corromp pas. Lo sieus paire, puslèu que de l'enterrar, la consèrva dins una torre isolada per de valats impenetrables dins un mitan paradisiac. Lo prince de Florianda, Fraire de Joi entend parlar de la beutat de la gojata e s'enamora d'ela. Fòrça ajudat per Virgili, lo jove arriba a la torre, dintra e pren l'anèl de la nòvia endormida. Tanben dispausa sexualament del sieu còrp e la daissa prensa. Mercés a l'ajuda d'un aucèl que parla amb fòrça eloquéncia donat a Fraire de Joi per Virgili, la gojata se reviscola magicament e descobrís que en mai d'aver perdut sa virginitat aviá un filh ilegitim. L'aucèl fin finala convenç que se maride amb Fraire de Joi. Lo lor filh es nomenat Joi de Plaser. Lo maridatge es celebrat amb fòrça fasts e en preséncia de reis, emperaires, Virgili, lo Prèire Joan e lo papa.

Autor

L'autor del tèxte, e, al subjècte i a dos ipotèsis. Segon la primièra seriá un catalan qu'auriá escrich en occitan (lenga literària prestigiosa a l'epòca), amb la segonda seriá un occitan, malgrat las decas linguísticas del tèxte.

Caracteristicas de l'òbra

Lo recit es un clar precedent de la Bèla dormenta. Mas es pas l'unic, que lo tèma de la gojata dormenta desrevelhada per un jove que ven lo sieu espós tamén aparéis dins l'episòdi de Zellandina e Troíl -dins Perceforest- e aquel de Brianda e Blandin -no Blandin de Cornoalha-, mas es lo primièr, dins literatura europèa, que lo presenta de biais independent, e non pas dins l'encastre d'un raconte mai larg.

Lo raconte es l'istòria d'un amor predestinat, que mòstra ja d'elements linguistics, coma l'acòrdi dels noms dels amants (que se sintetizan fin finala dins lo nom del filh d'ambedos) e l'escambi anèls amb inscricions pròva del viòl de la princessa pel prince. Sus l'anèl d'aquela son inscrichas los mots:

Anell suy de Sor de Plaser,/Qui m'aura leys pora aver,/Per amor, ab plazer viven,/Can ach de joy pres complimen.

Soi l'anèl de Sòrre de Plaser,/qui m'aurà, ela poirá aver,/per amor, amb plaser vivon,/quand l'aurà de jòia plen complida.

Lo prince el fa la pregària:

Anell de Frayre de Joy suy,/Qui m'aura leys amaray,/No jes a guisa de vilan,/Mas com a fill de rey presan.

Soi l'anèl de Fraire Joi,/qui m'aurà l'amarai,/Non a la guisa d'un vilan,/mas coma lo filh d'un rei presat.