L'esplecha sociala (var. espleita sociau) es un concèpte qu'aperten al lengatge marxista e designa las violéncias dels ligams socials, particulatament al trabalh. L'analisi sus l'inegalitat considèra que l'esclavatge e, per aquò, l'esplecha an lor origina dins un periòde anterior a la modernitat. Ça que la, las primièras idèas sus l'esplecha sociala coma categoria d'analisi se trapan dins lo Socialisme utopic de Robert Owen e de Saint Simon; aqueste darrièr faguèt la basa del socialisme a travèrs son idèa d'egalitat sociala e d'emancipacion mas, aqueles que desvolopèron una teoria filosofica e scientifica complèta dins la matèria, foguèron Karl Marx e Friedrich Engels. L'idèa d'esplecha se remarca dintre d'aquesta teoria generala.