Discutir:Mar Mediterranèa

«Mar Miegterrana*» (o «Miegterrena*») es una forma completament artificiala, d'invencion recenta, sortida de la tèsta de quauquei renaissentistas fantasiós. Es pas manco una forma locala. La suprimissi.--Nil Blau (d) 17 julhet de 2011 a 10.29 (UTC)

la fòrma mieterrano se pòu trobar dins lo TDF. Pensi que la fau precizar. Es bessai un cultisme ò un biais poetic de nomenar la Mediterranèa mai me sembla pas que lei cultismes e la poèsia sigon enebit d'emplec en occitan. Matieu Castel (d) 29 març de 2013 a 10.00 (UTC)

Article precedent

La mar Mediterranèa es una mar interiora situada entre Euròpa al nòrd, Africa al sud, e Asia a l'èst. S'espandís a quicòm prèp sus 2 500 000 km² per una prigondor mejana de 1370 m. L'estrech de Gibartar, amb solament 14 km de largor, la religa a l'ocean Atlantic, e lo Canal de Suèz, artificialament, a la mar Roja ; aquò fa qu'a de marèas fòrça discretas.

La mar Mediterranèa es considerada coma lo brèç de la civilizacion occidentala. Dins l'Antiquitat, foguèt una zona privilegiada de contactes culturals, d'escambis comercials e d'afrontaments politics. Sus las seunas ribas an florit, se son espandidas e an desaparegut d'importantas civilizacions: romans, egipcians, fenicians, ititas, grècs, cartagineses, macedonians, berbèrs, genoveses, venecians ...

Qualques regions particularas de la Mediterranèa pòrtan elas tanben tradicionalament lo nom de mar :

• mar Egèa
• mar Ioniana
• mar Adriatica
• mar Tirrèna
• mar Ligura
• mar de Marmara (ancianament Propontida)

Etimologia

L'estrech de Gibartar e la mar d'Alboran a la poncha occidentala de la mar Mediterranèa

Le nom Mediterranèa ven dau latin mediterraneus que significa "au mitan dei tèrras, valent a dire dei tèrras dau mond conoissut per lei romans.

La mar Mediterranèa es, ò es estada, conoissuda sota de nombroseis apelacions de-lòng de l'istòria :

• « Grand-verd » (Wȝḏ-wr), Es ansin que leis ancians egipcians l'anomavan ;
• Se disiá frequentament Mare nostrum (« Mar Nòstra ») ò, de còps que l'a, Mare internum (« mar interiora») dins l'Empèri Roman ;
• dins l’Ancian Testament, sus la costiera occidentala de la « Tèrra santa », se disiá la « mar Hinder », de còps traducha per la « mar dau Ponent» (Dt. 9,24 ; Joel, 2,20), ò coma la « mar des Filisteus » (Ex. 23,31), qu'aquesto pòble ocupava una part bèla de la pantiera litorala pròchi de Palestina.

La part màtger dei lengas dei pòbles que vivon a l'entorn de la mar Mediterranèa a una apelacion qu'es pròpia a sa cultura, soventei-fes una traduccion de la "mar dau mitan" ò de la "mar blanca" :

Lenga	Vocabla
Albanés	Deti Mesdhe
Arabi	Al-Baħr Al-Abyad Al-Muttawasit (البحر الأبيض المتوسط, « la mar blanca dau mitan »)
Armenian	Միջերկրական ծով (Mitchergragan dzov - Midjerkrakan tsov) (Mar entre tèrras)
Berbèr	Ilel Agrakal (« la Mar d'entre tèrras », Ilel-Agr-Akkal)
Bulgar	Средиземно Море
Catalan	Mar Mediterrània
Còrs	Mare Terraniu
Croat	Sredozemno more
Espanhòl	Mar Mediterráneo
Francés	Mer Méditerranée
Grèc	Mesogeios Thalassa (Μεσόγειος Θάλασσα), e, aperavans, Asori Thalassa (Ἀσώρι Θάλασσα)
ebrèu	ha-Yam ha-Tikhon (הים התיכון) « la mar dau mitan », adaptacion literala de l’alamand de Mittelmeer
Italian	Mar(e) Mediterraneo
Latin	Mare Mediterraneum, ò Mare Nostrum
Macedonian	Средоземно Море
Maltés	Baħar Mediterran
Occitan	mar Mediterranèa, mar Mediterrànea (Niçard), Mar Nòstra, Miegterrana (cultisme)
Romanés	Marea Mediterană
Rus	Средиземное море (« mar dau mitan dei tèrras»)
Sèrb	Sredozemno more (Средоземно море) (« mar dau mitan dei tèrras»)
Slovèna	Sredozemsko morje (« mar dau mitan dei tèrras»)
Turc	Akdeniz (« la mar blanca » ò « mar dau Miegjorn». Aperavans, leis Turcs designavan lei ponchs cardinaus amb de colors  : negre per ubac, roge per ponent, verd ò jaune per levant e blanc per miegjorn.)

Infobox dins sa version dau 6 de novembre de 2023

Adieussatz, vau suprimir l'infobox car es pas dins un estat acceptable :

• lo tipe de mar indicat, mar intercontinentala, existís pas dins l'article Mar (que repren la classificacion de l'Organizacion Idrografica Internacionala donc, a priòri, de definicions partejadas au sen de la comunautat scientifica).
• la localizacion indica que la mar Mediterranèa fa partida de l'ocean Atlantic...
• la lista dei país riberencs a un interès feble e, pus grèu, mèscla de país e de dependéncias territòrialas. Es tanben pas neutra car se vòu presentar totei leis entitats territòrialas mediterranèas, faudriá tanben citar la republica proturca de Chipre.
• la lista dei subdivisions es incomplèta e establida segon de critèris arbitraris (e sensa òrdre logic).
• respècta pas la carta lingüistica.

Coralament, --Nicolas Eynaud (d) 6 novembre de 2023 a 19.51 (UTC)