Christian Matthias Theodor Mommsen
Christian Matthias Theodor Mommsen (30 de novembre de 1817 - 1 de novembre de 1903) foguèt un escrivan e òme politic alemand. Recebèt lo Prèmi Nobel de Literatura en 1902.
| Christian Matthias Theodor Mommsen | |
 | |
| Nom de naissença | (de) Christian Matthias Theodor Mommsen  |
|---|---|
| Naissença | 30 de novembre de 1817, Garding, Schleswig, Danemarc |
| Decès | 1 de novembre de 1903, Berlin, Alemanha |
| Ocupacion | escrivan |
| Genre | istòria |
| Prèmis | |
| Prèmi Nobel de Literatura en 1902 | |
modificar  |
|
Biografia
modificarNaissèt lo 30 de novembre de 1817 dins la vila de Garding, una pichona populacion del estat de Schleswig-Holstein qu'en aqueles moments fasiá partida de la Corona de Danemarc. Lo sieu paire, pastor protestant, l'introdusiguèt en la cultura e lengas classicas, formacion que consolidariá entre 1834 e 1838 a l'Institut de Altona-Altstadt. Aquel an dintrèt a l'Universitat de Kiel, ont estudièt drech, e se doctorèt lo 1843.
Mommsen desvolopèt una longa carrièra coma professor universitari, en ocupant successivament la cadièra de Drech roman de l'Universitat de Leipzig lo 1848, carga que perdèt per las siás activitats politicas en sosténer als monàrquics davant dels republicans, malgrat que s'afrontèt posteriorament amb los primièrs en protest per las siás violentas represalhas contra los segons. Lo 1852 foguèt nomenat catedratic de l'Universitat de Zuric, lo 1854 professor de filosofia a l'Universitat de Wrocław e lo 1858 catedratic d'istòria anciana de l'Universitat de Berlin. L'an 1873 foguèt nomenat Secretari vitalici de l'Academia de Sciéncias de Berlin, que ne n'èra membre dempuèi 1858.
Lo 1 de novembre de 1903 moriguèt a la siá residéncia de Berlin.
Òbra politica
modificar.jpg)
Mommsen foguèt nomenat delegat del Landtag, assemblada representativa de Prússia dintratz 1863 e 1866, en venent posteriorament delegat del Reichstag dintratz 1881 e 1884, inicialament pel partit de dreta Deutsche Fortschrittspartei, posteriorament pel Partit Liberal Nacional (Nationalliberalen) e fin finala al Partit Secessionista, en s'opausant durament a las idèas socialas de Otto von Bismarck.
Òbra literaria
modificarAmb lo finançament de l'Academia de Sciéncias de Berlin atenguèt iniciar l'an 1854 un gigantesc projècte per editar totas las inscripcions latinas de l'empèri roman, las nomenadas Corpus Inscriptionum Latinarum. L'an de la siá mòrt s'èra publicat mai de 120.000 epigrafs.
L'imponent òbra de Mommsen, amb pus de 1.500 títols, es una excepcionala contribucion al desvolopament de la istòria anciana. Los sieus trabalhs juridics, filològics, epigrafics e numismatics son de referents fondamentales pels especialistas e las siás investigacions scientificas establiguèron las basas de la dialectologia de l'Itàlia abans los Romans.
L'an 1902 li foguèt concedit lo Prèmi Nobel de Literatura per èsser considerat lo mèstre viu mai grand de l'art de l'escritura istorica, amb especiala referéncia a lo sieu trabalh monumental, "L'istòria de Roma", en venent un dels paucs escrivans de pas-ficcion premiats amb aquel prèmi.
Las siás principalas òbras son:
