Castèls de Las Tors
Los quatre castèls de Las Tors (Aude) fan partida dels vestigis pus importants de l'Edat Mejana de l'Occitània meridionala. Las rèstas qu'ara se pòdon veire (cf. fòto) son las roïnas dels castels que faguèt bastir lo rei de França al sègle XIII, aprèp la destruccion del castrum de Cabaret pendent la Crosada. Son situats al som d'una barra de ròcas, al confluent dels rius de Gresilhon e Orvièlh dins las ancolas de la Montanha Negra.
  | |||
| Donadas | |||
|---|---|---|---|
| Tipe | Castèl | ||
| Localizacion geografica | |||
| Estat | França | ||
| Division territoriala francesa | França metropolitana | ||
| Region francesa | Occitània | ||
| Departament | Aude | ||
| Arrondiment francés | Arrondiment de Carcassona | ||
| Canton francés | canton de la Mas de Cabardés | ||
| Comuna francesa | Las Tors | ||
 | |||
| monument istoric catalogat (1905) monument istoric inscrit (2023) monument istoric catalogat (2024) | |||
| |||
Istòria e arqueologia
modificarLos vestigis mai vielhs datan de -1500 ans, i aguèt aprèp una ocupacion romana puèi visigota. A l'edat mejana los castèls son la possession de la familha Cabaret que los sénhers son vassals del vescomte de Carcassona. Los mai coneguts son Pèire Rogièr de Cabaret e son fraire Jordan de Cabaret.
Organizacion dels vestigis
modificarTres dels castèls son quilhats sus la meteissa cresta rocassuda: Cabaret, Torre Regina e Surdespina. Lo quatren Quertinhós es sus un puèg a despart, los quatre amassa formant una estructura defensiva.
Toponimia
modificarCabaret
modificarL'ensemble de las tors es designat coma Las Tors de Cabaret. Las fòrmas ancianas (la tor e l'ensemble) son Ipsi castelli quae sunt in pic quae vocant Cabarez en 1063, Le castel de Cabares, Cabaretz en 1209, Las Tortz de Cabardès en 1209, Villa Cabareti en 1229, Castra Podii Cabareti en 1277, Château haut appelé de Cabaret al sègle XVII [1].
Cabaret vendriá segon Dauzat de la meteissa rasic prelatina que Cabarà. La fòrma donada per Gregòri de Tors, Caput arietis, cap de marre (aret), non seriá qu'una marrida latinizacion[2].
En partent de Caverzago (Travo, Emília e Romanha), fundus Cabardiacus, a Veleia, Xavier Delamarre explica Cabardés per la proprietat de *Cabardios, nom celtic inatestat [3], çò que, en mai de la dificultat fonetica, daissa inexplicat lo nom de Cabaret. Mes Cab- es sovent celtic (e son resultat es Cav-).
Quertinhós
modificarLas fòrmas ancianas son Castellum de Cabarez qui vocatur Certuos en 1137, Garnisio de Quartinheux en 1260, Quartenheux al sègle XVIII [1].
Seriá lo pre-indoeuropèu supausat *car-ium [latinizacion], « ròc » [4], ambe l'adjectiu tinhós, signe d'agressivitat e d'obstinacion. Véser Quirbajon.
Surdaspina
modificarLas fòrmas ancianas son Surdaspina en 1145, Castlar de Surdaspina en 1153, Surdespina in podio Cabareti en 1260, Sordespina en 1277, Château appelé Fleur d'Espine (sic) al sègle XVIII [5].
Tor Regina
modificarEs atestada Garnisio Turris Novae en 1260[1]. Tor Reiala.
Nòtas
modificar- ↑ 1,0 1,1 et 1,2 Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 144, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f52.item.texteImage
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 127, a Cabara
- ↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 94 e 289
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 551, a Quérigut
- ↑ Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 438, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f530.item.texteImage
