Canopus (α Carinae segon la designacion de Bayer) es l'estela mai brilhanta de la constellacion australa de la Carèna e la segonda mai brilhanta estela del cèl après Sirius (α Canis Majoris) (levat lo Solelh) amb una magnitud aparanta de -0,72. Es la sola estela de tot lo cèl capabla de rivalizar de treslús amb Sirius.

Estela Canopus, Epòca astronomica J2000.0

Marca lo timon de l'anciana nau Argo e portava lo nom del pilòt del rei Menelas pendent la guèrra de Tròia. Foguèt utilizada per Posidonios per evaluar la longor del meridian.

Metòde de Posidonios per calcular la longor del meridian terrèstre utilizant la nautor de l'estela Canopus a Ròdes e Alexàndria

Per coïncidéncia, per sa brilhància e sa posicion, alunhada l'eqüator celèste, Canopus es una estela importanta per la navigacion de las sondas espacialas americanas. En efièch dins la majoritat dels programas espacials americans la navigacion se fa segon 3 axes, alinhats sul Solelh e l'estèla Canopus, que la visibilitat servís de marca fixa simpla de trobar.

71 còps mai granda que lo Solelh, Canopus es una supergiganta, mas pas pro massissa per venir a tèrme una supernòva; acabarà probablament coma nana blanca. Es possible qu'aja començat la fusion de son oxigèn e poiriá venir una nana blanca compausada de neon e d'oxgèn, un cas gaireben pauc corrent.

Se trapa a 310 annadas lutz çò qu'es fòrça mai alunhat que Sirius. En realitat, Canopus es 15 000 còps mai brilhanta que lo Solelh e Sirius l'es pas que 22 còps, çò que ne fa l'estela mai brilhanta dins un rai d'al mens 700 annadas lutz a l'entorn del sistèma solar.

D'una color jauna blanca, Canopus es una supergiganta de tipe espectral F0 e de classa Ib.

En setembre de 2008, una equipa d'astronòmas, operant a l’instrument Amber del VLTI, mostrèt que la superfícia d'Alpha Carinae compòrta de tacas solaras que lo diamètre pòt aténher 20 còps d'aqueste del Solelh. Establiguèron presisament sa massa (6,93 massas solaras (+/- 0,15)) e son diamètre (71,4 diamètres solars)[1].

Noms modificar

Canopus es lo nom de l'estela aprovada per l'Union astronomica internacionala lo 20 de julhet de 2016[2].

Notas e referéncias modificar

  1. https://web.archive.org/web/20091220230326/http://www.futura-sciences.com/fr/news/t/astronomie/d/premiere-observation-de-taches-a-la-surface-dune-etoile_16814/ Première observation de taches à la surface d’une étoile, Futura-Sciences, 25 septembre 2008
  2. « Table 1: Star Names Approved by WGSN as of 20 July 2016 », Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, no 1,‎ .

Vejatz tanben modificar

Articles connèxes modificar

Ligams extèrnes modificar