Bas-Marchés
Los parlars bas-marchés fan partida dau dialecte marchés e son de basa lemosina emb 'na influença de las lingas d'oíl vesinas (peitavin-sentongés e berrichon), puèi dau francés.
La vila principala es Le Daurat. L'espaci bas-marchés vai dau nòrd de Belac e de Chastel (Ponçac), au sud de Tiat e de Malhac, a l'est de Bussiera, e a l'oest de La Sostrana[1].
Quauquas caracteristicas modificar
Lu bas-marchés a doas sos-varietats, apeladas A1 e A2 segon Tourtoulon e Bringuier, dins lur biais de classar los parlars dau Creissent. Mas segon lo Maximilien Guérin e lo Michel Dupeux, los parlars bas-marchés apartenen en majoritat a la sos-varietat A1.
Caracteristicas dau parlar A1 (parlat a Darnac, Le Daurat, Manhac la Vau, Sent Sòrnin e Leulac), mai au sud[2]
- "Substitucion dau "e" mut francés a totas las finalas atònas brevas" : femna se dirá ['fɑ̃n] e pòt s'escrire femne, emb queu "e mut" tipe oíl
- Los pluraus feminins en -as fan [ɑ] (quauques còps [aj] o [ɛj]) : femnas [fɑ̃'nɑ]
- Los pluraus masculins en -es fan [aj] o [e] : òmes (òmês) [ɔ'maj]
- Conservacion de quauquas diftongas fòrtas : chòu ['ʃaw], anhél (anhêl) [a'ɲaj]
- Dind la conjugason, mai d'un "a" finau resta accentuat : finala daus infinitius, daus pat. passats... Fòra per la segonda persona dau pluriau. chatar [ʃɑ̃'ta], chantat [ʃɑ̃'ta] (mas se ditz chantetz [ʃɑ̃'tɛ]) ; blat ['bla]
- "n" finau mut coma en lemosin : matin [ma'ti], limon [li'mu]
- Articles : un [œ̃], une [yn] ; daus [do] (m), d'las / das ; le / l', la [la] ; los [u], las [lɑ]
- Prononciacion dau Ch: [ʃ] ; lu g davant "e" e "i", e lu j : [ʒ]
Caracteristicas dau parlar A2 (parlat a Sent Legíer, Sent Ilaire, Arnac), au nòrd daus parlars A1[3]
- Finala daus substantius e adjectius masculins e feminins, totjorn en "è", jamai "a", "ai" o "ei". Iò trobem pas en bas-marchés, los pluriaus feminins son en "a" [ɑ].
- Las diftongas fòrtas an quasí dispareigut : chau ['ʃo], anhél [a'ɲe]
- La vocala nasala finala se prononça a la francesa, qu'es rale en bas-marchés, fòra quauques mots : lapín [la'pɛ̃], pín ['pɛ̃] (pan)
A veire tanben modificar
Referéncias modificar
- ↑ Maximilien Guérin & Michel Dupeux, Parlons Bas-Marchois, Une langue de transition entre Oc et Oïl, Éd. L'Harmattan, 02/2023
- ↑ Maximilien Guérin & Michel Dupeux, Parlons Bas-Marchois, Une langue de transition entre Oc et Oïl, Éd. L'Harmattan, 02/2023
- ↑ Maximilien Guérin & Michel Dupeux, Parlons Bas-Marchois, Une langue de transition entre Oc et Oïl, Éd. L'Harmattan, 02/2023