Arvèrnes

Los arvèrnes foguèron un dels pòbles cèltas màger de la Gàllia independenta, del sègle VII ab. J.-C. a la conquista romana. Durant l'epòca imperiala, foguèron los abitants d'una ciutat galloromana nomenada civitas Arvenorum e restacada la província de Gàllia Aquitània. Ocupavan dins l'Antiquitat un territòri correspondent a la region d'Auvèrnhe que li deu lo nom. Los arvèrnes pus coneguts de l'istòria son los reis Luernos, Bituitos, son filh, e Vercingetorix, filh de Celtillos, que foguèt un dels adversaris de Juli Cesar durant la Guèrra de las Gàllias. Del fach de las ressorças en aur, argent, bronze e de la lor mestresa de la metalurgia, e de l'artesanat, los arvèrnes, pòble cèlta del Massís Central, son entre los pus rics e pus poderoses dels galleses, amb al mens quatre oppida dominant la plana. Formèron una confederacion amb mai d'un pòbles vesins, clients o tributaris. Los arvèrnes creèron e desvolopèron maitas capitalas successivas, totas situadas dins la plana de Limanha, a proximitat d'Alèir. La primièra capitala dels arvèrnes es una vasta aglomeracion al començament del sègle III, situada a Aunac. Foguèt suplantada a la fin del sègle II per l'oppidum de Corent. Es tanben probable que la capitala dels arvèrnes foguèsse pendent qualques decennis l'oppidum de Gergòvia, au sud de Clermont-Ferrand, que i seriá nascut Vercingetorix. Nemossos es una autra vila arvèrna, bastida sus una caldera volcanica, qu'es qualificada pel geograf Estrabon, al començament del sègle I, de « métropòli» dels arvèrnes, que foguèt a l'origina de la vila romana de Nemetum, renomenada pus tard Augustonemetum en onor de l'emperaire August. Foguèt a l'origina de la futura aglomeracion de Clarmont Ferrand, ont foguèron trobadas nombrosas villas galloromanas.

Estatèr arvèna al nom de Vercingetorix, Tresaur de Punçat, Musèu d'arqueologia nacional